[zaloguj się]
[pdf]

DUNĄĆ (15) vb pf

Fleksja
praet
sg
2 m dunąłeś
3 m dunął
conditionalis
sg
3 m byś dunął

fut 3 sg dunie (5). ◊ praet 2 sg m dunąłeś (1). ◊ 3 sg m dunął (8). ◊ con 2 sg m byś dunął (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI – XVII w.

1. Dmuchnąć, zadąć (1):
Zwrot: »dunąć wiatrem« (1): Dunąłeś wiátrem twym [flavisti in spiritu tuo] zákryło ich morze/ potonęli iáko ołow w wodách gwałtownych BudBib Ex 15/10.
2. Umknąć, czmychnąć [przeważnie z okolicznikiem miejsca] (14): A wyſzedſzy s piwnice/ przez vlicę dunął RejFig Cc3v, Aa4, Cc6v; Gdy vſłyſzą pukawki/ dziáło w zamku runie/ Ali náſz z płochą twarzą precż od zamku dunie. BielSjem 35.
Przysłowie: Nie dufay rádzę nikt práwie Fortunie/ Záwiodſzy cie w lás ni wzwieſz kiedyć dunie. RejZwierc 229v, B4.
Zwroty: »dunąć do lasa, w las« [szyk zmienny] (5 : 1): Dwornik oſtátek zmłoćił y do láſá dunął/ A klucżnik drugą dzyurą zá nim ſie wyſunął. RejWiz 12, 13; A ten [niedźwiedź] dunął do láſá/ drudzy go łowili RejFig Bb2, Bb6, Dd6v; A ten też nie cżekáiąc áby mu odpiſał/ Dunął w lás/ tám gdzieś zá krzem wygłądáiąc dyſzał. RejZwierz 11v.

»w nogę dunąć« (1): Chłop mu [żakowi] dał dzieſięć groſzy/ á ten w nogę dunął. RejFig Cc7.

W przen (1):
Zwrot: »na gałąź dunąć« = zostać powieszonym (1): Pátrzay iedno byś nie ſunął/ Abyś na gáłąś nie dunął RejZwierc 234v.

Synonimy: 1. dmuchnąć; 2. uciec, umknąć.

HJ