« Poprzednie hasło: DWIERZE | Następne hasło: DWIEŚCIEKROĆ » |
DWIEŚCIE (317) nm
dw- (315), gdw- (2); dw- : gdw- ZapWar (2 : 2; ‒ : pisarz nr 100).
W pisowni rozłącznej (171), w pisowni łącznej (127) z elipsą drugiego członu (10), z pierwszym członem pisanym cyfrą (9).
Oba e jasne.
pl | ||
---|---|---|
N | m pers | dwie ście |
m an | dwie ście | |
subst | dwie ście | |
G | dwu set, dwiu set, dwu stu, dwu stu, dwu | |
A | m pers | dwie ście, dwie |
m an | dwie ście | |
subst | dwie ście, 2 ście, 200 ście | |
L | dwu set, dwu stu, dwiu stu, 2 stu, dwu set, dwu | |
inne formy | ||
pl N nsb - dwie ście; pl A nsb - dwie ście, dwie; pl I - dwiema sty, dwiema set, dwiema |
N m pers dwie ście (33). m an dwie ście (2). subst dwie ście (21). Poza związkami z rzeczownikiem: dwie ście (5). ◊ G dwu set (20), dwiu set (1), dwu stu (3); dwu stu LeovPrzep; dwu set: dwu stu SarnStat (5 : 1); dwu set: dwiu set : dwu stu ZapWar (1 : 1 : 1). elipsa: dwu (1) GroicPorz. ◊ A m pers dwie ście (27). elipsa: dwie (1) BielSpr. m an dwie ście (3). subst dwie ście (150), 2 ście (6), 200 ście (2); dwieście : 2 ście : 200 ście ZapKościer (7 : 6 : 2; ‒ : ‒ : 73v [2 r.]). Poza związkami z rzeczownikiem: dwie ście (3). elipsa: dwie (4) LibMal, GroicPorz, Mącz, BielSpr. ◊ I dwiema sty (9) KromRozm I, KromRozm III, BielKron (2), WujJud, NiemObr (2), Calep, SarnStat, dwiema set (1) StryjWjaz, elipsa: dwiema (3) KromRozm III [2 r.], ReszPrz. ◊ L dwu set (14), dwu stu (5), dwiu stu (1), 2 stu (1); dwu set KromRozm III (2), KrowObr, StryjKron, NiemObr (2), SarnStat; dwu stu FalZioł; dwiu stu ZapWar; dwu set : dwu stu MiechGlab (3 : 1), BielKron (4 : 2); dwu stu : 2 stu ZapKościer (1 : 1). elipsa: dwu (1) ReszHoz.
Składnia orzeczenia: dwieście (kogo, czego) jest, było (20); dwieście (kogo, czego) są, byli (3); dwieście (kogo, czego) są, byli KromRozm III, ReszList; dwieście (kogo, czego) jest, było : dwieście (kogo, czego) są, byli BielKron (10 : 1).
Składnia przydawki: te dwieście (czego) (1).
Składnia rządu lub zgody z rzeczownikiem przedmiotu liczonego dla poszczególnych przypadków: W składni rządu : w G pl: N (19), G (22), A (100), I (7), L (12); w G sg: N (2), A (4); w składni zgody (z wyrazem obcym) A (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w.
- Liczebnik główny (317)
W połączeniu z rzeczownikiem, zaimkiem lub przymiotnikiem przedmiotu liczonego (167):
W składni rządu w G pl (160): OpecŻyw 52; a nym Sthanyslawa Mrocowskiego hu skodzil vegdviv sthv kop groschy pulgroskow ZapWar 1529 nr 2430; ysch ocziecz moy [...] nyewzial gwalthem [...] gdviv popon hy daley podle glovnego posviv (vasnosczi gdviv seth grzivien cracovskiey liczby) ZapWar 1532 nr 2471, 1550 nr 2655, 2666; ktore dwieſczie zlotich roskazal y poruczil przerzeczony pan Bothurzniski swoym Exequtorum wicziągnącz od sinow Panyey Zabawskiey. MetrKor 59/77, 57/118, 118v [3 r.], 119, 59/76, 77, 278v [3 r.]; FalZioł IV 34a; BielŻyw 160; LibLeg 10/58v, 59, 97 [2 r.], 11/100v [2 r.], 164v; Obyeczowal then tho Skinder ſam od ſziebye y od Thowarziſchow ſwich stho y dwye zlotich na yego wyprawą nalozicz LibMal 1548/142; MurzNT Ioann 6/7; A przed dwyemá ſty lat niemáły czás tám/ [...] náſſy/ [...] á nye Grekowye pánowáli. KromRozm III L6, E3v, N6v, P5, P6v, P7v; GroicPorz B3v; KrowObr 78v, 79v; Leop Ios 7/21, 1.Reg 25/18, 30/21, 3.Reg 7/20, Ioann 6/7; UstPraw K2v; BibRadz Gen 11/23, 1.Reg 30/21, 1.Par 12/32, 1.Esdr 2/65, 8/4, Act 23/23 [2 r.]; wyſzło też ſnimi Iáncżárow około dwu ſet BielKron 314v; zebráło ſie ich dwieście koni BielKron 319v, 47v, 52v, 65v, 68, 71v (44); Mącz 3a, 62a, [95]d, 304c [2 r.]; RejPos 80v; LeovPrzep E4; RejZwierc 26v [2 r.]; BudBib b4, Gen 11/23, 32/14 [2 r.], 1.Reg 18/27, 1.Esdr 8/4; Po tych ſławni z dwiemá ſet iezdnych [jechali] Herbortowie StryjWjaz B3, B2; SkarJedn 232, 281, 352; SkarŻyw 252, 384, 502, 599; [Stefan wojewoda wołoski] nic więcey iedno dwie ſcie ſwoich ſtráćiwſzy/ trapił potym Turki z ciáſnych kątow StryjKron 657, 310 [2 r.], 637, 642, 647; ktory we dwu ſet lat po pánu Chriſtuśie żył NiemObr 125, 56, 153, 155; ReszHoz 119, 132; potym dwie śćie Sláchćicow y inſzey Bráćiy [...] ieść im noſzą ReszList 168; Pánu Grzegorzewy nyeſzolowſkemu [obiecano] 2 scze slotych polskych po 30g ZapKościer 4585/60; jako y za tę [sumę] Ktorę wzial przodęk jego grzęgorz nięſziolowsky 200 sczię grziwięn ZapKościer 1587/73v, 1585/59v, 1586/63, 1587/73v, 1588/76; BielRozm 34; Calep 343a; WujNT Mar 6/37, Ioann 6/7, 21/8, Act 23/23 [2 r.]; SarnStat 77, 105 [2 r.], 267, 391, 1243 (15); KmitaSpit Bv. Cf Zestawienie.
W G sg (6): Pośpieſſyłá ſie tedy Abigáil/ y wźięłá dwieśćie chlebá [ducentos panes] Leop 1.Reg 25/18, 2.Reg 16/1; potopili ich/ nie mniey iedno dwie śćie cżłowieká. BibRadz 2.Mach 12/4; GórnDworz N5; StryjWjaz B2v; miał zsobą trzysta iezdy, Piechoty dwiescie ActReg 49.
W składni zgody (z wyrazem obcym) (1): Pagere rem ducentis Philippeis, Sádźić ná to dwie śćie Philippeos. Mącz 275c.
Z elipsą rzeczownika przedmiotu liczonego lub jego skrótem (35): Wkomynſchv od woza soli po dwadzieſczia tholp W pluchowie do Pozn od wozv soly podwie sczie MetrKor 59/275, 57/116v [2 r.], 118v, 119 [2 r.], 59/278v [2 r.], 279v [2 r.], 280; KromRozm II ſ2; KromRozm III I4v, O; Ale nie pobożnemu á nie bogoboynemu Rzecznikowi/ kiedyś Stá álbo dwu nie obiecał/ [...] ná zmowie s twoim Aduerſarzem przećiw thobie był GroicPorz e4v, ſ4; Leop 1.Reg 25/13; wypuſzcżą dobytká ſto álbo dwie BielSpr 66v, 72; BudBib Ez 45/15; Strum P3; SkarŻyw 413; ych oczyecz dawal starſzyem corkam po 2 stu m. liczbi pruſzki ZapKościer 1585/61v, 1580/9, 1585/57 [2 r.], 59v, 61v, 1586/63 [2 r.], 1588/78; co ieden przed ſześćią/ ſiedmią ſet lat: to drugi przed dwiema/ trzemá ſty lat ReszPrz 16; Ieſt o trzydźieśći Spitalow w ktorych po ſtu/ po dwu/ po trzech/ y po cżterech ieſt vbogich ReszHoz 117. Cf Zestawienie.
~ W konstrukcji przyimkowej: z + G pl (1): Dawid [...] gonił łotrzyki drapieżne máiąc s ſobą ſześć ſet mężow gotowych/ s ktorych dwie ſcie vſtáli ná drodze BielKron 68. ~
Zestawienia liczebnikowe (108) [w tym: w składni rządu z przedmiotem liczonym, wyrażonym w G pl (104), w G sg (2); w składni zgody a. rządu z przedmiotem liczonym, wyrażonym w G sg (1)]:
Spójnik „i” łączy dwa ostatnie człony (75):
setki i dziesiątki (43): MetrKor 57/115, 116, 59/271v, 273v; Obrawſzy ſie dwieſcie y ſzeſnaſcie tyſiąc iunakow wezbrali ſie drogą ſwych oytczow MiechGlab 58, 48; LibLeg 11/63, 89; HistAl M3; KromRozm I O2v; KrowObr 16v, 235; iż ſie ogień roświecał y vkázował áż w Ieruzálem/ przez dwieśćie ſtáiánia y cżterdzieśći [a stadiis ducentis quadraginta] Leop 2.Mach 12/9, Ex 30/23, 1.Par 5/21, 2.Par 1/8, Ez 48/17 [4 r.]; BibRadz 2.Par 8/10, 1.Esdr 8/9, 2.Mach 12/9; ktorych okrętow mieli dwie ście y oſmdźieſiąt wſzytkich BielKron 459v, 41, 268v, 454v; Mącz 85a, 177b; RejAp 89v; GrzepGeom L2v, L3 [4 r.], L4 [2 r.]; BudBib 1.Esdr 8/9; SkarŻyw 483; ZapKościer 1587/70, 1588/78; Calep 569a; SarnStat 612.
tysiące i setki (4): LibLeg 10/58v; [król odkupił] Piotrkow tyſiącem y dwiema ſty [złotych czyrwonych]. BielKron 405v, 441v; WujJud 227.
tysiące, setki i dziesiątki (5): RejAp 99; BudBib Dan 12/11; y prorokowáć będą tyśiąc dwieśćie y ſześćdźieśiąt [mille ducentis sexaginta] dni WujNT Apoc 11/3, s. 103; SarnStat 1148.
setki i jednostki (5): vmárło w tym boiowániu ludzi dwie ſcie y oſm. HistAl M2v; BibRadz Gen 11/19, 21, 32; SkarŻyw 283.
(ew. tysiące) setki, dziesiątki i jednostki (15): Mężow Elám drugiego: tyſiąc dwieśćie/ pięćdzieſiat [!] y czterzey [mille ducenti quinquaginta quatuor] Leop 2.Esdr 7/34, 1.Par 25/7, 2.Esdr 11/13, 18, Act 27/37; BibRadz 4.Reg 22/5, 1.Esdr 2/66, I 418v; BielKron 60v; BudBib Num 3/46; Tedy dwieśćie ſześćdzieśiąt y dwu Chrześćiánow/ [...] w pętách wywiedziono ná plác SkarŻyw 62, [282]; ZapKościer 1582/26v; LatHar 330; WujNT Act 27/37.
jednostki i setki (3): Y było dni Theráchowych pięć lat y dwie śćie lat [quinque anni et ducenti anni] BudBib Gen 11/32, Gen 11/19, 21.
Spójnik „i” łączy więcej niż dwa człony (6): wſſyſtkich kthorzy mogli boiowáć/ trzydzieśći y dwá thyſiącá/ y dwieście [triginta duo millia ducenti]. Leop Num 1/35; A było nas wſzythkich oſobámi w okręćie/ dwieśćie y śiedḿdźieſiąt y ſześć [ducentae septuaginta sex]. BibRadz Act 27/37, Num 1/35; BielKron 39, 288; Te (ſą) plemioná Sżymeonowe/ dwádzieśćiá y dwá tyſiącá/ y dwie śćie [duo et viginti millia et ducenti]. BudBib Num 26/14.
Spójnik „a” łączy setki a dziesiątki (1): y nákłádzie kádzidłá offiáruiąc Pánu dwie śćie á pięćdzieſiąt [ducenta quinquaginta] Kádzielnic Leop Num 16/17.
Zestawienia bezspójnikowe (7):
setki, dziesiątki (2): Leop Ex 30/23; Tegoż roku ſześć ſet Litewſkich Kozakow/ [...] dwie ſćie czterdzieśći więźniow wywiedli. StryjKron 308.
tysiące, setki (3): MetrKor 57/120 [idem] 59/281; Władiſław Lokietek wziąwſzy ná pomoc tyſiąc dwieſcie Litewſkiego Rycerſtwá od Gediminá [...] wypráwił ſię do Saſkiey ziemie StryjKron 405.
tysiące, setki, dziesiątki (2): BudNT Apoc 11/3; á niewiáſtá vćiekłá ná puſtynią [...] áby ią tám żywiono tyśiąc dwieśćie ſześćdźieśiąt [mille ducentis sexaginta] dni WujNT Apoc 12/6.
Zestawienia osobliwe (3): ROku od narodzenia Bożego, Iedennaſtego po tyſiączu y po dwu ſet [= 1211] MiechGlab 2, 4, 5.
»dwieście tyśięcy (a. tysiąc)« (16): MiechGlab 38; [Oktawian] dwie ſcie tyſiąc ſpądow [zboża] do Rzymá káżdy rok przywodził BielKron 131v, 204, 206, 236v, 240v, 249v (12); StryjWjaz B4; Tegoż Roku Mieſiącá Czerwcá Turecki Ceſarz Soliman we dwu ſet tyſięcy woyſká/ do Rákuſkiey Ziemie przyciągnął StryjKron 757, 777.
Cf DWIEŚCIEKROĆ
BC