[zaloguj się]
[pdf]

FEBUS (35) sb m

Phoe- (19), Phe- (13), Phae- (3).

Zapis phe- z tekstów nie oznaczających é.

Fleksja
sg
N Febus
G Febusa, Febego
D Febusowi, Febowi
I Febusem
V Phoebe
inne sg A (lat.) - Phebum

sg N Febus (25). ◊ G Febusa (1) KlonWor, Febego (1) OstrEpit. ◊ D Febusowi (1) BielKron, Febowi (1) KołakCath. ◊ I Febusem (1). ◊ (lat.) sg A Phebum (1). ◊ V Phoebe (4).

Sł stp, Cn, Linde brak.

1. n-pers Przydomek Apollina boga słońca w mitologii greckiej i rzymskiej (z grec. φοι̃βος ‘jasny, świecący’) [Phoebus – przezwisko Apollinesowe Mącz 298b] (28): dwá boſzkowie poſwárzyli ſie o ſpiewánie cudnieyſze wierſzow/ Phebus á Pán/ dáli ſie ná rosſądek Midáſowi [...] ſkazał niepráwie zá Pánem przećiw Phebuſowi. BielKron 26, 20v [2 r.], 22v, 26; A wáſzé prętkié ſtrzały/ álbo łuk co czyni Niepochybny/ o Phoebe/ y mśćiwa bogini KochTr 15; Niech máiá [!] dank dzielnośći poki Phebus koło Słoneczne będzie woził po Niebie weſoło. StryjKron 532, 622; KochFr 12; Gdy z przytuloną do pierśi tyś ſię porozumiał Lutnią/ ſłoniem opráwioną/ ſam ſię Phoebus zumiał: Káżdyby rzekł ze [!] ſam Phoebus bije w kręte ſtrony/ Y oſnowę trzewonitną ćwicży Bog vcżony. KlonŻal B2v, Cv, D4v; CLIMENE ſye Phoebusem namniéy nie brzydźiłá/ Choć miał ogniſté czoło/ tym ſye nie hydźiłá. PudłFr 75, 66; Piérwéy niż Phoebus wyrzékł vſty ſzalonémi/ Co ná Troią przyść miáło zá ſpráwámi złémi: Iam to [...] widźiáłá GórnTroas 10; KochFrag 45, 46; KołakCath A3, B2v; My ná ćię z roſkazánia Phoebego czekamy OstrEpit A2v; RybGęśli B3; SapEpit A2v, B; RybWit A3.
Wyrażenie: »Febus złotowłosy« (szyk 1 : 1): mnie móy Phoebus złotowłoſſy Cudzą ná ten czás pracą zálećić ſye rádźi KochPropKKoch 3; SzarzRyt C4v.
2. Słońce [sol ‒ słonce, phoebus idem Murm3; słońce – phoebus poeticum Cn] (7): A Phebus ſwe promienie rozſtocżył weſoły. StryjWjaz B2, A2, Cv; iuſz trzy godziny ná dzień práwie było/ A Phebus twarz vkazał złotą ſwiecąc miło StryjKron 742, 527; Nie ták nas grzeie Phoebus, nie ták nam przypáda/ Nie ták nam iáko tobie Echo odpowiáda. KlonŻal Bv.
Wyrażenie: »febus złoty« (1): zorze Rumiáne ſię podnoſzą/ á w iáſney komorze/ Phoebus złoty ná świát ſię pokázáć gotuie/ Y biáłemu noc ciemna dniowi vſtępuie SapEpit A2.

Synonim: 2. słońce.

AK