[zaloguj się]
[pdf]

FIŻKA (2) sb f

Fleksja

A sg fiżkę (2).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (te same przykłady); poza tym XVII w. w innym znaczeniu.

Dem. od „figa” w nie zaświadczonym u nas znaczeniu szyderczego gestu polegającego na charakterystycznym złożeniu palców u dłoni [figa – (aliter in ludicro sed parum honeste) manus in obscenum modum formata Cn] (2):
Zwroty: »za fiżkę [kogo] sobie ważyć« = nisko sobie cenić, mieć za nie (1): záwſſe vcżeni ludzye w wyelkyey wadze byli/ myeſcá przednyeyſſe/ łáſkę/ miłosć/ y záchowánye v ludzi dzyerżeli/ nye ták yáko dzis v nyekthorych tányeyą á zá fiſzkę ye ſobye ważą GliczKsiąż N6.

»[komu] fiżkę w nos zadać« = zelżyć, zniesławić [figę, komu pokazać – Graeci et Romani digitum infamem id est medium erectum caeteris compressis porrigebant contemptus causa [...] vicinum gardzę Cn] (1): Otoż yákyey tu zelżywosći doſtał Alexánder [Attalus sugerował że jest on bękartem]/ może tho káżdi obácżyć/ iż mu fiſzkę też iednę wnos zadano/ yáko komu podleyſſemu GliczKsiąż C.

WG