[zaloguj się]
[pdf]

ABYĆ (63) cn

a jasne.

Sł stp notuje, Cn, Linde brak.

W funkcji spójnikowej wprowadza zdania podrzędne:
1. Dopełnieniowe (60):
A. O modalnym zabarwieniu optatywnym wyrażające pragnienie, chęć ‘aby, żeby’ (16): Ten cżlowiek [...] ieſtci owſſeyki niewinny [...] a wielki ſwięty/ a dlá tego ſprzeciw ſie abytz nieumarl OpecŻyw 133; RejPos 87v; chowayże mu ią [wiarę] mocno/ chczeſzli ábyć vſtáwicżnie roſciągał nád tobą błogoſłáwieńſtwo ſwoie RejZwierc 196v, 35v, 79v; Chceſzli ábyć Ryby z Stáwu do Rzéki przećiwko wodźie niewchodźiły/ a z Rzéki żećba [!] káżda a w Staw wpádłá Strum I4, C, D2, G, O4, P2v (11).
B. Oznajmujące ‘jakoby’ (43): Mniemaż abyć to malą rzeċ RejKup e4v; RejWiz 154; ći co [...] dźierżeli/ ábyć człowiek żołądká niemiał SienLek 95v; O nie mnimay á nie mnimay nędzniku/ ábyć to Pan był omylny w dekreciech ſwoich RejAp 31v; ábyć tám miáły być iákie drzewá álbo płynąć iákie rzeki ná tych wyſokoſciach niebieſkich ſłábiebjchmy o tym rozumieli RejAp 188, 90, 91, 133v, 149, 150 (22); nie rozumiey ábyć to Piotr cżynił z iákiey roſpácży boć był więcey przewinił RejPos 177, 70v, 109, 202v, 279, 318 (11); RejZwierc 147v, 48, 157v, 171, 261; nie mnimay/ ábyć narod náſz od Bogá opuſzcżon być miał [non putes autem genus nostrum a Deo derelictum esse] BudBib 2. Mach 7/16.

Konstrukcja eliptyczna: kto ma będzie mu więcey dano. Nie rozumieyże ábyć żytá álbo pieniędzy RejAp 69v.

C. Pytajne ‘czy by’: Aleć niewiem ná ten feſt ábyć tám nie były [Pycha, Nieczystota i Głupość] Przy krolowey [Swejwoli]/ boć cżęſto z nimi krotochwili RejWiz 23.
2. Okolicznikowe celowo-skutkowe ‘aby, żeby’ (3): Mieycie na gotowiu oſſcżepy [...] ſwiéce ij rozmaijté pochodnie/ abytz ſie wám niemogl ſkrytz OpecŻyw 84v; RejPos 87.

Połączenie: »dlatego abyć«: włóż żłoby głębiéy niźli dno v Stáwu/ á to dla tego ábyć ſtaw mógł dobrze ſchodźić Strum G.

MK