[zaloguj się]
[pdf]

FLIS (62) sb m

Fleksja
sg pl
N flis flisi, flisowie
G flisa, flisu flis(o)w
D flisowi flis(o)m
A flis, flisa
I flis(e)m
L flisie
V flisie

sg N flis (16). ◊ G flisa (5), flisu (1); -a KochFr, GostGosp; -a : -u KlonFlis (3 : 1). ◊ D flisowi (2). ◊ A flis (4), flisa (2); flis GostGosp (2), flis : flisa KlonFlis (1 : 2). ◊ I flis(e)m (2). ◊ L flisie (1). ◊ V flisie (12). ◊ pl N flisi (4), flisowie (3); -i GostGosp (3); -i : -owie KlonFlis (1 : 3). ◊ G flis(o)w (4). ◊ D flis(o)m (7).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.

1. Człowiek zajmujący się spławianiem drżewa lub zboża wodą na tratwach; helciarius, ratiarius Cn (46): Abym tych ludźi przeſtrzegł co nam gánią Poſły/ Láiąc im iáko Fłiſom [!] gdy zle robią Wioſły. Prot C4v; KochFr 134 [7 r.]; Szkuty máią rządnie wychędożyć Fliśi przyſzedwſzy/ á ſtánąć ná dobrym mieyſcu GostGosp 88; Stráwá Fliſom ná káżdą ſzkutę ma bydź ſpiſána oſobno GostGosp 90, 90 [2 r.], 92 [2 r.], 94; Flis remex, qui in Viſtula remigat KlonFlis D4 marg, B3, B3v, C3, C3v, G (31).
2. Żeglarstwo, żegluga (16):
a. Spław zboża na rzece, żegluga rzeczna (15): Słoniny ná flis máią opátrowáć w ten cżás naywięcey/ kiedy zołądź rodźi GostGosp 68, 68, 126; Flis nauigatio fluuiatilis (in abſtracto) KlonFlis D4 marg; Bo kiedy iuż Flis záſmákuie komu/ Iuż ſię ná Wioſnę nie zoſtoi w domu/ Iuż ćiecże ze krą do Gdańſká w Komiędze KlonFlis D4.

Tytuł (6): FLIS: To ieſt/ Spuſzcżánie ſtátkow Wiſłą/ y inſzymi rzekámi do niey przypadáiącymi/ SEBESTYANA FABIANA Klonowicá KlonFlis kt; Iżem tedy dla Sżyprow náſzych Polſkich y dla ućiechy pływáiących po Wiśle/ nápiſał tego Fliſá pływáiąc też ſam po teyże rzece do Gdańſká KlonFlis B, Bv, B2, B3, H5.

Zwroty: »na flis iść« (1): Kmieć ktory ná flis idźie/ albo bez wiádomośći Páńſkiey [...] tedy ma/ álbo Włodarz albo tenże Kmieć/ omieſzkánie w roboćie zápłáćić. GostGosp 42.

»puścić się na flis« (1): Węgrzyn do Turek: Polak márnotrawcá ná Niz: Ow ná Tárnowſkie gory/ ow ſię puśći ná flis. KlonWor 74.

Szereg: »żeglarstwo abo flis« (2): á ná oſtátku kłádę żeglárſtwo ábo Flis/ o ktorym właśnie te xiążecżki náſze tráktowáć będą. KlonFlis A2v, A3.
b. Żegluga morska (1): oni co naprzednieyſzy ludźie [...] wiele godnośći y ceny fliſowi przydáli: ktorych żeglowánie práwie cżelni poetowie Greccy y Láćińſcy/ vmyślnie opiſáli. Naprzod Argonauticam nauigationem podał do pámięći ludzkiey on ſtárowiecżny Orpheus KlonFlis A3.

Synonimy: 1. płetownik, szkutnik, żeglarz; 2. żeglarstwo.

Cf FLISOWANIE, FLISOWNIK, FLIŚNIK

TZ