[zaloguj się]
[pdf]

FOSZKI (20) sb pl t

o prawdopodobnie jasne (tak w fochy).

Fleksja
pl
N foszki
G foszk(o)w
A foszki
I foszki

N foszki (6). ◊ G foszk(o)w (1). ◊ A foszki (8). ◊ I foszki (5).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z tych samych przykładów).

Dem. od „fochy”:
1. Słowa i sprawy mało ważne, nic nie znaczące; głupstwa, brednie, błahostki (13): Az pán Czart też zwemy foſky A mnie nieſmacznemy troſky. Dzywnie mie zewſąd nagrawał Prawie my met zawzdy dawał. RejKup h5v; A to niepotrzebne foſky A po nich tu nic nitroſky. Mniemas bych ſię ia Czarta bał Sylám ia ich iuż zbab wygnał. RejKup h8; Oni to twé wſſytky ffokſſy [!] Czos niemiał wiąry y troſſky Wpánu ſwoým/ ni nadzieje A gdzież ony dobrodzieję Czo cżie tego napojli Dziwnie ten Serop ſtrojli Nicz tam niebyło owierze Iedno Koronky páczierze. RejKup q7v; Nicz tu Mniſku Foſky twoye Wſſak wies przikazanie moye Niemaſs tam wýmyſłow zadnych Ani też przikroſczi zdradnych Co wowczey ſkurże dzełayą A Wyłczą poſtawe maią RejKup cc2, F, 18, v8v.
Zwroty: »foszki bawić się« (2): (did) Mnich znaky/ y vſtawamj Kosczelnimi dowodzi Wiarj (‒) [...] (did) Cżart powieda yż zadne vſtawy nad Pańſkye nieſſa waznieyſſe (‒) [...] Y wy ſię rychliey odprawcze Temi ſyę ffoſky niebawczie Boć płotky nieſtoyą zanicz Dawno by wám ċzas ſemna jcz RejKup z5v, i2.

»foszki stroić, broić« [szyk zmienny] (2 : 1): Mniema podobno ten głupiecz Aby to on yego Kupiecz Co go był tam gdzies pŕzeſtraſſił [...] A ten czo ty ffoſky ſtroj Stanie ſdaléká na ſtronie Wiereċ ſię nieraz zápłonie RejKup t5. [książę kładzie na wagę] Swieczky/ Błąſeyky/ Paczorky Suche/ Piatky albo Wtorky Nuż Mirra/ Gadzjdło/ Złoto Agnus też Dei oto to Czom zawzdy noſſył prziſobie [...] [czart lekceważy to wszystko] Też to wiecżey ſpichy ſtroył Kedy tam ty Foſky broył Aby miał na Swiecże pamieċ Tuċ dla Boga nieċiṅił nicz RejKup aa8v; A wnetcży tu poydzie wpiety Gdy dowiodę żes przeklety Bos ty o Zakon by troſſky Niedzbał ſtrojącz dziwne ffoſſky RejKup dd3v.

Wyrażenie: »pletliwe foszki« (1): Bo ty twe pletliwe Foſky Snaċ nicz niewazą nj troſky RejKup aa6.
2. Sztuczki, podstępy, wybiegi (1): Czos ty inſzego grodzyſz A mnie ſnadź w pole wywodzyſz Czos w tym inſzego rozumieſz Bo ty ſiła ſpacżkow vmieſz Anoć ſnadz nie płaći z ſwoich Bom ſwiadoma foſzkow twoich RejJóz D3v.
3. Swawola, wszeteczeństwo, niegodziwe czyny, fanaberie (6): Bo niewieſz/ páni Roſkoſz/ co zá dziwy płodzi/ A iáko tu nędzny ſwiát ſwemi foſzki zwodzi Ták iż iuż ich ná więtſze poły pobłáźniłá/ A od tey cney krolowey Cnoty obłudziłá. RejWiz 33v, 68, 85v; Prętko twoiá Wenerá zmieni ſwoie foſzki/ Wierz mi nie tylko lániey [!] zetrzeſz ſámey roſzki. PaprPan Ff4v.
Zwrot: »foszki stroić« (2): Komuż ſtátek s ſkromnoſcią/ pięknie nie przyſtoi/ Záwżdy ſie rychley zelży/ co więc foſzki ſtroi. RejZwierz 75; Iákoż iey [panience] tá wſtydliwość nadobnie przyſtoi/ A tę zową wſzetecżną/ która foſzki ſtroi. RejZwierz 130v.

Synonimy: 1. wymysły; 2. figle, szpaczki.

TG