[zaloguj się]
[pdf]

GLINIANY (96) ai

a jasne (w tym 2 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg
mNgliniany fNglinianå nNglinian(e)
Gglinian(e)go Gglinian(e)j Gglinian(e)go
Agliniany Aglinianą Aglinian(e)
Iglinianym Iglinianą I
Lglinianym Lglinian(e)j Lglinianym, glinian(e)m
pl
N subst glinian(e)
G glinianych
D glinianym
A subst glinian(e)
I f glinian(e)mi
L glinianych

sg m N gliniany (14). ◊ G glinian(e)go (3). ◊ A gliniany (3). ◊ I glinianym (4). ◊ L glinianym (2). ◊ f N glinianå (6). ◊ G glinian(e)j (2). ◊ A glinianą (2). ◊ I glinianą (1). ◊ L glinian(e)j (1). ◊ n N glinian(e) (17). ◊ G glinian(e)go (2). ◊ A glinian(e) (11). ◊ L glinianym (7), glinian(e)m (1) BibRadz. ◊ pl N subst glinian(e) (13). ◊ G glinianych (1). ◊ D glinianym (1). ◊ A subst glinian(e) (4). ◊ I f glinian(e)mi (1). ◊ L glinianych (3).

Sł stp, Cn notuje, Linde bez cytatu.

Zrobiony z gliny; argillaceus, fictilis, luteus, testaceus, testeus Mącz, Cn; ostracius Mącz; samiolus, samius Cn (96): Y w wyelkim domu nye tylko ſą złote á ſrzebrne ſędy/ ále y drzewyáne y glinyáne KromRozm III C7v, O3v; RejZwierz 117v [2 r.]; Wáſze powieći ſą podobne popiołowi/ á ciáłá wáſze ſą podobne ćiáłom gliniánym. BibRadz Iob 13/12; Támże w Cerkwi chowaią w Donicach gliniánych nowych iábłká BielKron 465, 9v, 120; Calices ex terra, Glyniáne kufliki. Mącz 32a; Cuspides apud Varronem, pro tribulis fictilibus, Miáſto rur glinianych. Mącz 75d; Fidelia, [...] dobra Ampuła gliniána z ktorey ſie napiyayą. Mącz 125d; Luteus, Błotny/ Gliniány/a/e. Luteus paries, Gliniána śćiáná. Mącz 200d; Lutamentum, Mur Sciáná/ tło álbo co z gliny vcziniono/ gliniána robotá/ położenie Mącz 200d; Seria, Gliniána Bániá Mącz 386c; Testea operimenta, Gliniáne wieczká. Mącz 452a; Tubus, Gliniána Ryná ku vwodzeniu á vpuſzczániu wody. Mącz 467c, 15d, 125d, 129a, 200d, 271b [2 r.], 452a, 453a; RejAp 3v; Bo máłoć ciáło o tym myſli kiedy ſie náie/ ieſli ná ſrebrze/ ieſli ná gliniáney miſie iadło RejZwierc 105v; Rodgiſarzu prozno formy gotuieſz gliniáne/ A práwie po formſznáyderſku ſztucżnie wyrzynáne. KlonŻal D3v; A ná przeday w dźieſzki gliniáne/ ktorych miárá według wielkiego Inwentarzá kwart 22. GostGosp 74; Bo Dániel Prorok mowi: iż iáko on lity obraz Krolá Nábuchodonozorá/ nogi miał cżęśćią żelázne/ cżęśćią gliniáne: ták ku końcowi świátá w tey oſtátniey MOnárchiey Rzymſkiey/ ſkłády ábo Ligi Kśiążąt iey/ niemiáły ſie śiebie mocno trzymáć. PowodPr 56; SkarKaz 384b; Fláſzká gliniána. SkarKazSej 705b marg.

W charakterystycznych połączeniach: gliniana(-y, -e) ampuła, bania, chałupka, donica, dzieżka, flaszka, kruż, kuflik, mis(k)a (2), piszczałki, rura, ryna, sąd (2), skorupa, Ściana, wieczko.

Wyrażenia: »gliniany (d)zban(ek)« = urna Mącz; cubullus, simpulum Calep [szyk 2 : 1] (3): Mącz 508d; Simpulum – Dzbanek gliniani. Calep 981b, 276a.

»garniec (a. garnek) gliniany« = olla fictilis Mącz; testa Calep [szyk 6 : 1] (7): Iákie towarzyſtwo ma koćieł z gárnćem [!] gliniánym [cocabus ad ollam]? Leop Eceli 13/3; BibRadz Thren 4/2; Mącz 262d; záwżdy garnek glińiány kazał ná ſłużbie miedzy ſrebrem ſtáwiáć/ y z niego pijał RejZwierc 53v; Calep 1059b; SkarKazSej 705b [2 r.].

»naczynie, statki gliniane« = caprunculum, clepsydra, fictilia vasa, luteum vas, opus testaceum, plasma, simpulum, testa, vas terreum Mącz; lateramen, Samiolum poterium, Samium vas Cn [szyk 22 : 17] (38 : 1): FalZioł II 1d, 19c; A iednego z onych wroblow każe zábić w nacżyniu gliniánym [in vase fietili]/ nád wodámi żywemi Leop Lev 14/50, Ier 22/28; Wárgi pobudzáiące zwády y ſerce złe/ ſą iáko żużelicá z ſrebrá/ ktorą nacżynie gliniáne [vas fictile] polewáią. BibRadz Prov 26/23; Przytym w wielkim domu nie tylko ſą nacżynia złote y ſrebrne/ ále też drewniáne y gliniáne [testacea] BibRadz 2.Tim 2/20, Lev 14/50, 15/12, Is 30/14, Apoc 2/27; Náleźli theż tám nacżynia gliniáne/ ná ktorych ſkwárzyli mięſá ludzkie y ptaſze. BielKron 441v, 37, 120; Plasma, [...] Zdunskie/ Gárcárskie/ Gliniáne naczinie. Mącz 303b, 37b, 57a, 89c, 127b [2 r.], 165a (14); RejPos 47 [4 r.], 103v [2 r.], 214v, 215; BudBib Lev 6/28, 14/5; BudNT 2.Tim 2/20; Raz nioſąc w gliniánym nacżyniu do poſługi bráterſkiey wino/ potknąwſzy ſię powalił SkarŻyw 354.

»gliniany palony« (1): Testula, Skorupká/ zbáneczek/ gárnuſzek/ krużyk álbo ynſze gliniáne palone naczinie. Mącz 452a.

»gliniany polewany« (1): ſkray wſzytki drobno y włoż w czenowe nacżynie, albo w gliniane polewane FalZioł II 19c.

»gliniana ziemia« (1): W iednym zakonie byłá wypuſzcżona kreẃ z wodą żywą zmieſzána/ ná nacżynie gliniáne/ to ieſt/ ná oblicżność gliniáney ziemie RejPos 47.

Zestawienie: »Forta Gliniana« (2): ćielec ze dwiemá głowámi [...] długo przed forthą gliniáną leżał na oglądanie ludzyom. BielKron 400, 400v.
W przen (11): RejWiz 115v; CzechRozm 169; Wymowy (mowię) Iehowine/ wymowy ſą cżyſte: śrebro ſą wypławione ná teśćie gliniánym/ ocżyśćione po śiedḿkroć. CzechEp 112.
Wyrażenie: »naczynie gliniane« [szyk 3 : 1] (4): RejPosRozpr c [2 r.]; Apoſtołowie nie ſwoiey chwały ſzukáli w kazániu/ ále Chriſtuſowey. Noſząc drogi ſkarb w nacżyniu gliniánym. WujNT 2.Cor 3 arg; Nacżynia gliniáne ćiáłá náſze. WujNT Aaaaaa2.
Przen: Słabo ugruntowany (6): Iuż ſię dwie rzecży obiecáne pokazáły/ to ieſt/ ná cżym ten gliniány pomięſzány/ Papieſkiey wiáry/ fundáment należy CzechEp 235, 229, 235 [3 r.], 242.

Synonimy: skorupiany, ziemny.

AL