[zaloguj się]
[pdf]

GŁOWNIA (23) sb f

o jasne, a pochyłone.

Fleksja
sg pl
N głowniå
A głownią głownie
I głownią głowniami

sg N głowniå (11). ◊ A głownią (1). ◊ I głownią (4). ◊ pl A głownie (6). ◊ I głowniami (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI(XVIII) – XVIII w.

Płonący lub żarzący się kawałek drewna lub węgla; drewno przeznaczone do przenoszenia ognia lub oświetlania; titio Mymer1, BartBydg, Mącz, Cn; torris Mącz, Calep, Cn; favilla, perustum lignum BartBydg (23): Mymer1 [292]v; Favilla, glownya, pirzyna [!] BartBydg 56b, 159; RejJóz D5v; iż then Ogień wáſz zmyſlony/ ſtemi głowniámi/ y węglámi/ kthore wy zowiećie ſwięconymi/ nic inſzego nieieſt/ iedno ieſt Dyabelſkie Igrzyſko KrowObr 87, 87v [2 r.], 119; Nád tą wodą ieſt ogień tákże przezrocżyſty/ Nie ták iáko náſz z dymem/ iáko Kryſztał cżyſty. Bo ieſlićby iáko náſz ták ſie tu z drew palił/ Pewniećby ná nas kiedy tu głownie obálił. RejWiz 151; koſći moię wygorzáły iáko głownia. BibRadz Ps 101/4 [przekład tego samego tekstu KochPs 151]; náchwytawſzy trzy ſtá Liſzek przywięzował głownie z ogniem do ich ogonow BielKron 52; Torris Głownia yeſzcze ſie paląca. Mącz 459d, 456c; Kto ſię cżyni ſzalonym miece głownie/ ſtrzały BudBib Prov 26/18; KochPs 151; SkarŻyw 201 [3 r.]; Calep 1070b, [1075]a; ogniá też z głownią nie nośić/ ále chędogo w gárncu GostGosp 22.
W przen (2): BudBib Zach 3/2; przeto że ſię uie [!] porządnie do ſtworzenia obroćił/ będźie wiecżną zá to głownią ogniá piekielnego. WysKaz 22.

Synonim: żagiew.

Cf GŁOWNIK

KW