[zaloguj się]

GOŁĘBICA (87) sb f

-ę- (85), -(o)- (2).

o oraz a jasne (w tym w a 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg pl
N gołębica gołębice
G gołębice
D gołębicy
A gołębicę
L gołębicy
V gołębico

sg N gołębica (16).G gołębice (21).D gołębicy (6).A gołębicę (33).L gołębicy (2).V gołębico (3).pl N gołębice (6).

stp, Cn notuje, Linde bez cytatu.

zool. Columba livia domestica (Rost); gołąb, zwłaszcza samica gołębia; columba Murm, Mymer1, Mącz, Calag, Cn; columbus Calag (87): Owa ſie łowiec przygodził/ A ná gołębicę godził BierEz L, L [3 r.]; PatKaz III 100v [2 r.]; Murm 86; Mymer1 25; Iezu ienżes ducha ſwiętego w perſonie gołębicze na ſię ſthępować racżył. ſmi. ſie nad nami. TarDuch B2; Widźyałem duchá z ſtępuyącego yáko gołębicę z nyebá KromRozm I B2v; MurzNT 12 marg, Mar 1/10, Ioann 1/32; Leop Gen 8 arg, 8, 10, 12, 15/9, Mar 1/10, Ioann 1/32; BibRadz Gen 8/8, 10, 11, 12; FAbianus Papież rodem z Rzymá/ wybran przez gołębicę ná ſtolec Papieſki. Abowiem gdy było roſtárżenie około elekcyey/ przyleciáłá gołębica pádłá mu ná głowę/ (marg) Gołębicá. (–) znák ten podáłá áby był wybran Papieżem/ y ták vcżynili. BielKron 152, 5 [2 r.], 136v, 138v, 165v, 264; GrzegRóżn A4, F, H4v, I4v, M; Mącz 60c, 236c; Także Duchá ś. máluią w gołębicy/ álbo w ięzykach w ktorych ſie pokázáć racżył WujJud 44v; CzechRozm 256v; Przetoż dobrze Auguſtyn ś. o gołębicy y kruku ktore był Noe z Korabiá ná wzwieſzcżenie ſchodzenia wod wyſłał/ nápiſał: iż przez gołębicę/ ktora z Korabia wyſzedſzy do Korabiá ſię wroćiłá/ dobrzy á wierni poſłáńcy ſię znácżą SkarJedn 52; Calag 477a; SkarŻyw 270 [3 r.]; CzechEp 38, 304, 316; WujNT Matth 3/16, s. 13, Mar 1/10, s. 129, Luc 3/22, Ioann 1/32, s. 471; SkarKaz 275a, 276b, 514b, 516a; Y poſtáć lotnych ptaków/ tu ná mię wprowádźi? Lub w ćichą gołębicę álbo w lámentliwą Iáſkółkę ſie przekinie GosłCast 52.

W porównaniach (17): WróbŻołt 67/14; ſtániećie ſie ták ochędożeni iáko ſkrzydłá gołębice RejPs 98; MurzNT Matth 10/16; LubPs N6v, Ov; Leop Cant 1/14; á ſtaną ſię ćichemi iáko báránkowie y gołębice BibRadz I 358d marg; Bądźćież tedy oſtrożnemi iáko węzowie/ á ſzcżyrymi iáko gołębice. BibRadz Matth 10/16, Cant 2 arg, Is 60/8, Os 11/11; SkarJedn d8v; CzechEp 38; ArtKanc P18v; Cżęſto ſobie rozmyślam: kto ſkrzydłá przypráwi; A iáko gołębicę ná puſzcżą wypráwi? GrabowSet F3v; WujNT Matth 10/16; O iákiebych miał mieć ſkrzydłá/ kto mi ie da iáko gołębicy ábych tám przelećiał. SkarKaz 246a.

Błędne tłumaczenie hebrajskiego wyrazujonach”, który ma dwa znaczenia: nieprzyjaciel oraz gołębica (1): Wytráććie oſiewácżá z Bábilonu/ y tego ktory więc dzierży ſierp cżáſu żniwá: od oblicża miecżá gołębice [a facie gladii columbae] [przez miecż borzący BibRadz; dla miecżá borzącego BudBib; a facie gladii opprimentis PolAnt]/ ieden káżdy náwroći ſie do ludu ſwego/ á káżdy z oſobná do źiemie ſwoiey vćieką. Leop Ier 50/16.

W przen (1): Błogosłáwionyś ieſt ſynu gołębice/ ktoryś wziął klucże kroleſtwá niebieſkiego od Páná. SkarŻyw 595.
Przen: Umiłowana; oblubienica (5): KromRozm III E6v; Iedná ieſt (práwi) gołębicá moiá/ iedná ieſt ślicżna moiá. KuczbKat 75; gdzie záśpiewaią pioſnkę onę Oblubienicy/ iáko tey S. Doroćie záśpiewáłá muzyká niebieſka: wſtań pokwápſię namilſza moiá/ Gołębico moiá/ vćieſzna moiá/ przyidzi SkarŻyw 127, 142, 582.

ZZa