[zaloguj się]
[pdf]

GRACYJA (15) sb f

Pierwsze a jasne, końcowe pochylone.

Fleksja
sg pl
N gracyjå Gracyje
A gracyją Gracyje

sg N gracyjå (3). ◊ A gracyją (9). ◊ pl N Gracyje (2). ◊ A Gracyje (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI (jeden z tych samych przykładów) i XVIII w.

1. Według mitologii rzymskiej jedna z trzech bogiń uroku i wdzięku [Gratiae – boginie wdzięczności, życzliwości, zachowania Mącz 149a] (3): Miał ieſzcże Iupiter z Wenerą trzy Grácie dzyewki/ Páſytheą/ Agláię/ Eufrozynę/ ktore też zwano Chárites BielKron 22, 22 marg; Ale nieprzychodź ſámá/ niech záraz przy tobie Piękne Grátiie będą WitosłLut A4.
2. n-pers (1): Vránius Celius [...] roſpłodził ſie z żoną Weſtą/ to ieſt z zyemią/ kthorych dzieći: Tytán/ Ocean ociec wſzytkich wod. Sáturnus Ops corá/ mátka bogow Tyten corá Wenus Kupido/ Grácia BielKron 22v.
3. Wdzięk, urok [gratia – łaska, dziękowanie Mącz 148d; wdzięczność Mącz 149a; ‒ łaska, dzięk Calep; dobrodziejstwo; łaska; piękność; przyjemność, wdzięczność; sprzyjanie, życzliwość; udatność ‒ gratia Cn] (11): Obácżcieſz w.m. iáko wneth ſtráći ſwą grácią káżda rzecż/ ktorą cżłowiek zdobywáiąc ſie/ á pokázuiąc miſterſtwo ſwe gwałthem cżyni. GórnDworz E7v; káżdy z nas widzi/ iż táńczowánie thákowe pochodzi z wydwarzánia/ zá ktorym grácia ginie. GórnDworz E7v; A ták ten moy Dworzánin będzie v wſzytkich ludzi s podziwieniem oſobny/ j bedzie miał we wſzytkim grácią GórnDworz F2; Thowágliá Włofkie ſłowo/ iuż v nas zá Polſkie vydzie. takież grácia/ kiedy mowiemy/ nie cudna práwi/ ále ma grácią GórnDworz F6v; Ma y metáphorá dobrze wzięta/ niemałą grácią/ ták w poważnym rzecżeniu ku chłubie cżyiey/ iáko theż y w vſzcżknieniu trefnym GórnDworz Q5v, G, G2v, L7, Rv, Cc2.

Synonimy. 3. urok, wdzięczność, wdzięk.

AL