« Poprzednie hasło: GRZESZENIE | Następne hasło: GRZESZNIK » |
GRZESZNICA (22) sb f
-é- (2), -e- (1); -é- SiebRozmyśl; -é- :-e- OpecŻyw (1 : 1); a jasne.
Fleksja
sg | |
---|---|
N | grzésznica |
G | grzésznice |
A | grzésznicę |
I | grzésznicą |
L | grzésznicy |
sg N grzésznica (13). ◊ G grzésznice (4). ◊ A grzésznicę (2). ◊ I grzésznicą (2). ◊ L grzésznicy (1).
Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w.
Znaczenia
Kobieta przekraczająca przykazania boże i kościelne; peccatrix PolAnt, Vulg (22): OpecŻyw 46v, 166v; PatKaz I 13v; á iakos wyſluchał Marią magdalenę grzeſzniczę, wybaw mie ſlugę twego. N. od wſzelkiego złego vcżynku przeſzłego TarDuch E2; Tákyeż y w grzeſſnicy/ lubo téż Márya/ lubo ina byłá/ pochwalił/ iż mu nogi cáłowáłá KromRozm II h3v; TO iuż tu napirwey mamy bacżyć s tey Ewányeliey/ iż tá niewiáſtá byłá pogánká/ byłá grzeſznicá/ á byłá dáleko oddalona od ſpołecżnośći przebránych Páńſkich RejPos 74, 73, 307v; BudNT Luc 7/37; SkarŻyw 140, 168, 185; Onáć to ieſt święta grzeſznicá/ ktora lepſzą ſobie po náwroceniu cząſtkę obráłá LatHar 462, [++4]v, ++5v, 519; WujNT Luc 7/37, s. 220 marg, Luc 7/39; Oto ia téż vpadam nędzna grzéſznicá/ ná oblicze ſwoie/ dźiękuiącći z cáłégo ſercá ſwégo zá ták wielką łáſkę y okrutną mękę. SiebRozmyśl C.
Wyrażenia »wiadoma grzesznica« (1): A otho wnet niewiáſtá kthora byłá w mieſcie wiádoma grzeſznicá/ [...] wzyąwſzy máśći ſłoiek Alábáſtrowy/ [...] pocżęłá łzámi pokrapiáć nogi iego RejPos 307v.
Przen: Eufemizm na zadek, jako miejsce grzechu nieczystości (1): Máłpá gdy liſzkę widziáłá/ A oná ogon wielki miáłá: A v niey go nie było nic / Nie miáłá cżym dupy zákryć. Więc tedy k niey przyſtąpiłá/ Lágodnie v niey prośiłá: [...] Vdziel mi go połowicę/ Bych zákryłá ſwą grzeſznicę. BierEz R2v.
HG