[zaloguj się]
[pdf]

GRZMOT (16) sb m

o prawdopodobnie jasne (tak Cn).

Fleksja
sg
N grzmot
G grzmotu
A grzmot
I grzmot(e)m

sg N grzmot (8). ◊ G grzmotu (2). ◊ A grzmot (3). ◊ I grzmot(e)m (3).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Głośne brzmienie, huk, hałas, łoskot; crepitus, fremitus, murmur, pulsatio, strepitus, tonitruum Cn (16): Cżłowiek thedy poſpolity vcżynili w źiemi wielki grzmot wołáiąc/ biyćie biyćie BielKron 243v; Pothkał ſie potym ſnimi Vff Polſki s tákim grzmotem/ iákoby ſie wielka wieżá obáliłá BielKron 384, 126, 234v, 309v; Konie rżą/ grzmot gdy zbroie o zbroie chrzęſciáły StryjKron 622, 527; Ptáſzym grzmotem ruſzony/ rzekłem ſam w ſobie. RybGęśli D2; żeby nie tylko Ten ſkarb, ále y ziemię w ktorey zákopány Pożárł, ktorego kopáć nieśmiem, żeby grzmotu Nieuſłyſzał CiekPotr 58.

grzmot kogo, czego (4): był krzyk wielki y grzmot/ ták ludźi iáko koni y ſtrzelby BielKron 411v; StryjKron 240, 390; WerGośc 219.

grzmot z czego (1): Konie rżą/ grzmot z zbroy/ s ſrebrá StryjWjaz B3v.

W połączeniach szeregowych (2): Huk/ grzmot/ kołát/ trzaſk ſtráſzny/ Niebo brzmi y láſſy StryjKron 702, 390.

W charakterystycznych połączeniach: grzmot uczynić, usłyszeć (3); grzmot ptaszy, wielki (3); z grzmotem (2).

Szeregi: »grzmot i chrzęst« (1): ſwiſzczą ſtrzáły/ grzmot y chrzęſt páncerzow StryjKron 240.

»zgiełk a grzmot« (1): A gdy Chryſtus vſłyſzał zgiełk á grzmot chłopſtwá z włocżniámi/ [...] wyźrzał z kárcżmy oknem WerGośc 219.

a. Rzecz wydająca głośne brzmienie (1): Annas położy ná ſtole w worku iákiego grzmotu MWilkHist D3.

Synonim: chrzęszczenie.

Cf GROM, [GROMOT], GRZMIENIE, GRZYMAŁA, GRZYMANIE

KW