« Poprzednie hasło: GWARDA | Następne hasło: GWARDYJAN » |
GWARDYJA (1) sb f
Pierwsze a jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | gwardyj(e) | |
G | gwardyj(e)j | |
A | gwardyją |
sg G gwardyj(e)j. ◊ [A gwardyją. ◊ pl N gwardyj(e).]
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.
Znaczenia
1. Zespół ludzi złożony z żołnierzy i sług, stanowiący świtę przyboczną władcy; orszak; caterva comitum, cohors, comitatus, famularis turba, famulatio, famulitium, ministerium, sequela, stipatio Cn: Więcz iuż tákiemu pánu gwárdyiey s czudzoziemcow/ iáką poſpolicie Włoſkie kſiążętá miewáią/ namniey by nie thrzebá/ bo właſni poddáni/ ſámi dla ſwego dobrego/ ſlrzegli by zdrowia iego/ y prze nie śiłá kroć byli by vmrzeć gotowi. GórnDworz Hh7v.
2. [Straż: Sąć po górze częste gwardye, ale gdy się trafi noc mglista, trudno dojrzeć i usłyszeć. DiarPeregr 3.
Zwrot: »gwardyją trzymać«: Miasteczko Hiszpanów pełne, gdzie jakoby gwardyą trzymają tego portu Capo Passaro DiarPeregr 19.]
Synonimy: 1. orszak; 2. straż, straża, stroża.
ZZa