[zaloguj się]
[pdf]

JABŁOŃ (28) sb f

a jasne; -óń (3), -(o)n-.

Fleksja
sg pl
N jabłóń jábłoni
G jábłoni, jabłoni(e)j
A jabł(o)ń
I jabłonią
L jabłoni(a)ch

sg N jabłóń (17); -óń (3), (-o)ń (14). ◊ G jábłoni (2) GliczKsiąż, RejFig, jabłoni(e)j (1) CzechEp. ◊ A jabł(o)ń (1). ◊ I jabłonią (3). ◊ pl N jábłoni (3). ◊ L jabłoni(a)ch (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. bot. Pirus malus L. (Rost); drzewo owocowe rodzące jabłka; malus Mymer1, Mącz, Calep, Cn; pomus Mącz, Calep, Cn (27): Gruſzka z iábłonią z rozmowy/ Doieżdżáły ná ſie ſłowy: Iedná drugiey vrągáłá/ Iżby gorſzy owoc miáłá. BierEz L4v; Mymer1 20v; IAbłoń ieſth drzewo/ á iakoż ſą iabłoni rozlicżne/ tako też y owocz rozlicżny. FalZioł III 23b, III 23b; MiechGlab 25; LibMal 1546/120v; RejFig Ee [2 r.]; KochZuz A5; Bis utilis arbor pomis, Yábłoń dwa kroć w rok owoć rodząca. Mącz 511a, 205b, 309b, 440c; Nie ſobie Iábłoń wdzięczny owoc dawa/ Nie ſam dla ſiebie Człek w pracą ſię wdava StryjKron 279; Calep 632a, 820a; SkorWinsz A3; SkarKaz 551a.

W porównaniach (3): Iáko Iábłoń między płonnymi drzewy [sicut malus inter ligna silvarum]/ ták namilſzy moy międzi ſyny. Leop Cant 2/3; Canus, Siwy/ byały iáko yábłoń od ſtárośći. Mącz 33c; BibRadz Cant 2/3.

Przysłowia: GliczKsiąż E2; á iabłko [!] ſię od iabłoniey [!] nie nie odchyliło. CzechEp 418.

Dobra iabłoń płonek nie vrodzi KlerPow 10.

Zestawienie: »jabłoń leśna« = arbutum Mącz (2): Mącz 14b; Cis, Modrzeẃ, Iábłóń leśna, y innó tym podobné, inſzym obyczáiem tego dochodzą, nie ćiążą tylko. SarnStat 669.
2. Inne drzewo owocowe (1):
Zestawienie: »granatow jabłoń« (1): Cythynus, Kwiát/ Drzewa Gránátów Yábłoń. Mącz 77a.

LW