[zaloguj się]
[pdf]

JARCZAK (4) sb m

Pierwsze a jasne, drugie pochylone.

Fleksja
sg pl
N jarczåk
A jarczåk jarczåki
I jarczåki

sg N jarczåk (1). ◊ A jarczåk (1). ◊ pl A jarczåki (1). ◊ I jarczåki (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Znaczenia
Siodło ozdobne; ephippium, sagma, scordiscus, sella equestris Cn (4): Cżęſto z Moſkwy z Tátárow pádáły kołpaki/ Odchodzili Báchmátow/ ſáydakow/ z iárcżaki BielRozm 6.

W porównaniu (1): POtocki choć fárbę ma/ ná twarzy cegláną/ Ale wierz mi cnotę ma/ nie nie fárbowáną. Ták ſzudamno robioną/ by iárcżak w Kiyowie RejZwierz 85.

W połączeniu szeregowym (1): Ktemu [są w Moskwie] Rzemieśnićy pilni/ cżyniąc ochędoſtwo ná ſwoy Koń/ iáko boty/ Siodłá/ Dymitry/ Iárcżaki/ Tebieńki/ Luki/ y wiele rzecży innych/ kthore zależą ku Rycerskim rzecżam BielSpr 66v.

Zwrot: »w jarczak osiodłać« = poskromić (1): Pu pu pu/ Czo to za Chlop Wiere to ſnac koſczyelny Pop, Cha cha cha cha bes od macha Chcze mi ſię tego walacha. Wyarcząk go ſobie oſyodlać A nie malo go przebiegać. RejKup i7v.
[Szereg: »siodło albo jarczak«: [Swantosław] ná gołey ziemi pod Niebem ſiadał/ tákże ſiodło álbo iárczak pod głowę włożywſzy legał/ będąc Monarchą wſzyſtkich Zieḿ Ruſkich StryjKron 126 (Linde).]

LW