Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [JEZDAK]

Następne hasło: JEZDECTWO »

JEZDECKI (17) ai

-ek- (15), -csk- (1), -czk- (1); -csk- BαHBydg; -ck-: -czk- Mącz (15 : 1).

Oba e jasne.

Fleksja

sg
m	N	jezdecki	f	N	jezdeckå	n	N	jezdecki(e)
	G	jezdecki(e)go		G			G
	A	jezdecki		A			A
	I	jezdeckim		I			I
	L	jezdeckim		L			L

pl
A	subst	jezdecki(e)

m sg N jezdecki (7). ◊ G jezdecki(e)go (1). ◊ A jezdecki (1). ◊ I jezdeckim (2). ◊ L jezdeckim (1). ◊ f sg N jezdeckå (3); -å (2), -(a) (1). ◊ n sg N jezdecki(e) (1). ◊ pl subst A jezdecki(e) (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVII w.

Znaczenia

1. Właściwy jeźdźcowi, charakterystyczny dla jeźdźca (6)
2. Złożony z jeźdźców, rycerzy (10)
3. Związany z końmi, rumakami (1)

1. Właściwy jeźdźcowi, charakterystyczny dla jeźdźca; equester, equestris Mącz (6): Equestris incessus, Yezdecki/ álbo ziemiańsky chód. Mącz 44b; Equester, vel Equestris, et hoc Equestre, Yeſdecki/ álbo co ku yáździe należy. Mącz 107b; Parazonium, gladii genus quod et Zonam accingebatur, Kórd/ yezdecki miecz. Mącz 277b, 52a, 274c.

W charakterystycznych połączeniach: jezdecki chod, miecz.

Wyrażenie: »jezdecka suknia, szata« = chlamys BartBydg, Mącz; paludamentum Mącz (2 : 1): Clamys ‒ chlamys, jezdeczska suknya BartBydg 28b; Chlamys, Yezdecka ſzatá krótká yáko karwatká álbo ſtradeyeta v nas. Mącz 52a, 274c.

2. Złożony z jeźdźców, rycerzy (10): Equitatus, Yezdecki cug. Mącz 107c; Inter equites raros sagittarios interiecerant, Mieli miedzy yeſdeckim ruſtunkiem y tu owdzie po ſtrzelcu Mącz 162c, 156c, 267c.

W charakterystycznych połączeniach: jezdecki cug (2), rustunek (2).

Wyrażenia: »jezdecki stan, lud« = rycerstwo; equester ordo, equitatus Mącz (3 : 1): Equester ordo, Yezdecki Stan/ To yeſt/ Sláchecki. Mącz 107b, 107c, 324a[2 r.].

»wojsko jezdeckie« = konnica; equestres copiae, equitum turmae Mącz (2): Equestres copiae, Woysko yezdeckie/ Niepieſze. Mącz 107c, 395d.

3. Związany z końmi, rumakami (1): Equarius, Koński/ Yezdecki. Mącz 107b..