Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: JUTRZE

Następne hasło: JUTRZENKA »

JUTRZEJSZY (27) ai

e jasne.

Fleksja

sg
m	N	jutrzejszy	f	N		n	N
	G	jutrzejszego		G	jutrzejszéj		G
	A	jutrzejszy		A			A
	I	jutrzejszym		I			I	jutrzejszym
	L	jutrzejszym		L			L

sg m N jutrzejszy (3). ◊ G jutrzejszego (9); -ego (2) OpecŻyw, -égo (1) Oczko, -(e)go (6). ◊ A jutrzejszy (4). ◊ I jutrzejszym (1). ◊ L jutrzejszym (2). ◊ f G jutrzejszéj (2); -éj (1), -(e)j (1). ◊ n I jutrzejszym (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w. s.v. jutrzenny.

Znaczenia

Mający nastąpic nazajutrz: odnoszący się do jutra (27)

Mający nastąpic nazajutrz: odnoszący się do jutra; crastinus Murm, BartBydg, Mącz, Calep, Vulg, Cn (27): Murm 14; BartBydg 36b; Mącz 67b; á tego prochu ſye z winem álbo s piwem nápić/ ná onęż noc gdy to ſobie włożyſz/ á iutrzeyſzey nocy ſye przyłęczyć maſz. SienLek 112; wieczerza dla tego mnieyſza/ áby ſye dobrze ſtráwiłá/ á dla iutrzeyſzéy wody pićia/ żołądká nieſtráwieniém nie nie zátrudniłá Oczko 21; WujNT 26; Calep 266b.

Przysłowia: bibl. NIe chlub ſię dniá iuthrzeyſzego/ gdyż niewież [!] coć przynieſie przyſzły dźień BibRadz Prov 27/1; BudBib Prov 27/1.

Nie troſzczćieſz ſię tedy o iutrze. Abowiem iutrzeyſzy dźień [crastinus enim dies] o ſwoie potrzeby troſkáć ſię będźie. WujNT Matth 6/34; RejPos 82 [2 r.], 217 [2 r.] [ogółem 5 r.].

Wyrażenia: »dzień jutrzejszy« = dies crastinus Mącz, Vulg [szyk 16 : 4] (20): Dnia iutrzeyſſe^go tzo náraniey mogli/ zaſie go ſſukali OpecŻyw 33, 29v; Diar 19; RejWiz 12; á iutrzeyſſego dniá poſthánowili przypuśćić woyſko ná te miáſtá/ y dobyć ich Leop 1.Mach 5/27; BibRadz Prov 27/1; Mącz 67b, 154c; RejPos 82 [2 r.], 217 [2 r.]; RejZwierc 66; BudBib Prov 27/1; CzechRozm 3, 9, 224; Oczko 21v; NiemObr 25; WujNT Matth 6/34.

Zwrot: »na dźień jutrzejszy, do dnia jutrzejszego odłożyć« (1 : 1): CzechRozm 224; Odnioſł mi poty[m] Pan Otwinowſki/ iż X. K. ná rozmowę przyzwolił/ cżás do dniá iutrzeyſzego odłożył NiemObr 25.

Cf POJUTRZEJSZY