Gwałtowny, głośny wydech jako objaw choroby dróg oddechowych; tussis Mymer¹, Mącz, Calep, Cn; tussedo, tussicula Cn (150): Tussis. Huſten. Kaſzel. Mymer¹ 40; Też gdy vwarzyſz ſzańtę s figami w winie á thego ſie będzieſz napijał dla kaſzlu kthory przychodzi z zimney przycżyny FalZioł I 84d; Theż wino w ktorimby było vwarzono to ziele s ſokiem lakricijey/ ieſth dobre naprzeciwko kaſzlowi. FalZioł I 139a; OManowa wodka [...] kaſzel dawiączy z niecżyſtoſciami lipkiemi wypądza FalZioł II 9a; Też białe Kadzidło ieſt wilkoſci flegmiſtych w głowie wyſuſzaiącze/ y też zaſtanawiaiącze tak iż im niedopuſzcża z głowy na pierſi płinąć, ſkąd cięſzkie kaſzle, á ſmiertelne przychodzą FalZioł III 33a, ‡6f, ‡7a [3 r.], I 3a, 5d, 13a (81); GlabGad K, Kv; Mącz 470c; O Pierśiach/ Káſzlu/ Dycháwicy/ Kordyáce SienLek 83, 13, 15v, 42, 82v, 83 żp (37); bo iż ty ducie dla káſzlów á déſcenſów iákich czyniémy [...]: tedy wodę ták mierno mieć ćiepłą trzebá/ iakoby ſye głowá niezápaliłá Oczko 16; á poſpolićie ná ćiemię táką wodę puſzczamy/ gdy przódek głowy boleie/ á káſzlóm przyczyną bywa Oczko 16, 16v [3 r.], 34v; PudłFr 46; ActReg 127; Calep 1095b, 1096a.

kaszel czyj (1): Wodka druga na kaſzel dziecinny. FalZioł II 17c.

W charakterystycznych połączeniach: kaszel ciężki (2), częsty, dawiący (2), dziecinny, wielki (2), zastarzały (stary) (8), zbytni; kaszel goić, leczyć (7), oddalać (8), odejmować (2), pobudzać (rozbudzać) (4), poruszać, uspokajać (uspokoić) (3), uśmierzać (11), uzdrawiać, wypędzać, zastanawiać (stanowić) (3).