[zaloguj się]
[pdf]

KASZTELANIJA (18) sb f

-l- (15), -ll- (3).

Pierwsze a oraz e jasne; -an- (16), -ån- (2); -an- : -ån- SarnStat (12 : 2); końcowe a pochylone.

Fleksja
sg pl
N kasztelanijå kasztelanije
G kasztelanijéj kasztelanij, kasztelanijéj
D kasztelanijéj
A kasztelaniją kasztelanije
L kasztelanijéj kasztelanijach
inne sg a. pl G - kasztelanij(e)j

sg N kasztelanijå (1). ◊ G kasztelanijéj (3); -éj (2), -(e)j (1). ◊ D kasztelanijéj (1). ◊ A kasztelaniją (1). ◊ L kasztelanijéj (3). ◊ pl N kasztelanije (3) [w tym: -ȩ (2)]; -e (1), -(e) (2). ◊ G kasztelanij (1) [zapis: -iy], kasztelanijéj (1) SarnStat (1 : 1). ◊ A kasztelanije (2) [w tym: -ȩ (1)]; -e (1), -(e) (1). ◊ L kasztelanijach (1). ◊ sg a. pl G kasztelanij(e)j (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde bez cytatu.

Podstawowa jednostka podziału terytorialnego kraju (dawniejszy okręg grodowy) i urząd związany z jej zarządzaniem; castellania, praefectura castelli Cn [castellania, castelania, castillania Łac śr] (18): Obiecuiem/ iż żadnemu Káſztellániey y inſzych vrzędow niedamy/ iedno ludzyom godnym/ záſłużonym á mądrym/ ktorzyby mieli ośiádłoſć w oney zyemi/ tám gdzye vrząd wákuie. UstPraw A4; OrzRozm R2v; VStáwiamy/ áby o káżdą głowę ſędźiowie Káſztelánſcy káżdy w ſwéy Káſztelániiéy ſądźić y vznáwáć miał moc. SarnStat 232 [idem 560]; przeto vſtáwiamy: iż gdy kmieć kmiećia zábiie/ zá winę mężobóyſtwá Káſztelániiéy/ gdźie ſie to mężobóyſtwo sſtánie cztérzy grzywny [...] ma zápłáćić SarnStat 654; Y téż Vrzędy Ziemie wieczné/ iáko ſą Doſtoieńſtwá/ Káſztelániȩ / y iné/ iedno Krześćiánſkiéy wiáry ludźiom niech będą podawáné SarnStat 989, 71 [2 r.], 353, 492, 560, 603 (12).

W połączeniu z przymiotnikiem od nazwy miejscowej [zawsze: kasztelanija + przymiotnik] (4): Od tegoſz cżáſu ma przodek Káſztelánia Krákowſka przed Woiewodztwem. BielKron 352v; dał iednę ſynowicę zá małżonkę Konſtáncią Márgrábi Brándeburſkiemu/ drugą Konradowi z Zgorzelec/ ná zamku gránicżnym Sántoku/ ktoremu też Káſztellánią Sántocką dał. BielKron 362v; SarnStat 77, 232.

Cf KASZTELLAŃSTWO

MM