[zaloguj się]
[pdf]

KNAFEL (17) sb m

k- (16), c- (1); -f- (12), -ff- (3), -ph- (2).

-a- (5), -å- (1); -a- RejWiz, BielKron, RejZwierc (2); -a- : -å- BibRadz (1 : 1); teksty nie oznaczają é.

Fleksja
sg pl
N knafel knafle
G knafl(o)w
A knafel knafle
I knaflami

sg N knafel (3). ◊ A knafel (1). ◊ pl N knafle (2). ◊ G knafl(o)w (2). ◊ A knafle (5). ◊ I knaflami (4); -ami (2), -(a)mi (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Ozdobny przedmiot w kształcie kuleczki, węzła lub pętelki z kuleczką, służący najczęściej jako zapięcie u szat, często z szlachetnych metali lub kamieni; nodulus Mymer1, BartBydg, Cn; corrigia baltei, mastigia, nodellus, parvus nodus BartBydg; calasis, catillus, clavus, epiporpima, fibula, globulus vestium, leria, nodus, ornatura, plaga Cn (17): Mymer1 [312]; BartBydg 87b, 98b; wzyentho lanke ſknaflamy dwadzyeſczya y cztheri knaflye srebrnich LibLeg 11/157; LibMal 1552/169; Naydzieſz też drugi kray ták zápyśniáły/ że w nim wſzytko miłośćiwi pánowie/ by iedno kęs bobru da [!] zawoyku prziſzył/ á knáfel v ſzyie powieśił. RejZwierc 17.

W połączeniach szeregowych (2): BielKron 414; Tákże też owy rozlicżne petlice/ ſtrzoki/ knáfle wymyſlne/ dziwne ſznury á v nich kutaſy/ á kthoby ſie tego nálicżył á nápámiętał. RejZwierc 58.

Zwrot: »knafle rzezać (a. urznąć)« [szyk zmienny] (3): Item zeznal ze [...] vrznal pyącz Knaphloff lyudzyom roznym LibMal 1552/169v, 1546/113, 1547/129v.
Wyrażenia: »knafel sr(z)ebrny« (4): LibLeg 11/157 [2 r.]; LibMal 1546/113; Klenoty złote pocżynimi tobie/ y z knaflámi ſrebrnymi [cum punctis argenteis]. BibRadz Cant 1/10.

»knafel złoty (a. pozłocisty)« (2): Item zeznal ze wtheyze skrzyncze bel signeth srebrny y trzi knaflye pozlocziſte LibMal 1554/185; BibRadz Eccli 45/10.

Przen: Sople ze śluzu (1): Ráno wſtawſzy drze ocży áno mu zálnęły/ Knáfle wiſzą ná brodzye co z noſá płynęły. RejWiz 31.

Synonim cf KNAF.

Cf KNAF

ZCh