« Poprzednie hasło: KOKORNACZEK | Następne hasło: KOKORNAKOW » |
KOKORNAK (31) sb m
Oba o jasne, a pochylone.
Fleksja
sg | |
---|---|
N | kokornåk |
G | kokornåku |
A | kokornåk |
sg N kokornåk (16). ◊ G kokornåku (13). ◊ A kokornåk (2).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.
bot. Aristolochia clematitis L. (Rost); kokornak powojnikowy, bylina z rodziny kokornakowatych (Aristolochiaceae) lecznicza i trująca; nie można jednak wykluczyć, że pod tą nazwą kryją się także inne rośliny; aristolochia Calep, Cn; clematis, pistolochia, polyrrhizon Cn (31): Ariſtologia rotunda. Kokornak. FalZioł [+3]a; Też naprzeciwko ſwiętego walantego niemocy/ y na przeciwko paralizowi maſć ſtego kokornaku vcżyniona: ieſt rozlicżna tym obycżaiem. FalZioł I 10c; Też wezmi Ariſtologię longe/ to ieſt kokornaku/ pieprzu/ mirri/ każdego z nich romno [!] [...] vczyń z winem piłuły FalZioł V 25, I 10 żp, 10b, d [2 r.], 11a [2 r.], II 20c (15); Calep 95b.
W charakterystycznych połączeniach: korzenie kokornaku, proch (2); maść z kokornaku.
Zestawienia: »kokornak długi« [szyk 1 : 1] (2): Dlugi kokornak Ariſtolochia longa SienLek 232v, X2.
»kokornak okrągły« [szyk 6 : 3] (9): FalZioł I 10b, C, 155b; Tá ktoraby ſyná chćiáłá począć/ ma kokornak okrągły/ vtłukſzy ná ćielęćinę pieczoną ſypáć/ á s tym ią ieść. SienLek 111v, 90, 151v, 153v, 240, X2.
»kokornak włoski« (2): Kokornak Włoſki. Ariſtolochia rotunda. SienLek 256, X2.
Szereg: »kokornak albo smolnik« [szyk 1 : 1] (2): A z właſzcża proch tego kokornaku albo ſmolniku zmieſzay ſprochem koſaćczowem/ ieſt barzo dobry w goieniu ran wilkotnech FalZioł I 9d, I 10c.
Synonimy: aristologija, »korzeń bykowy«, rast, smolnik.
MM