[zaloguj się]
[pdf]

KOLERYK (27) sb m

k- (24), c- (3); -l- (26), -ll- (1); -ri- (19), -ry- (8).

o oraz e jasne.

Fleksja
sg pl
N koleryk kolerycy, kolerykowie
D kolerykowi koleryk(o)m
A koleryka

sg N koleryk (8). ◊ D kolerykowi (1). ◊ A koleryka (2). ◊ pl N kolerycy (6), kolerykowie (2); -y GlabGad (3); -y : -owie FalZioł (3 : 2). ◊ D koleryk(o)m (8).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Człowiek, w którym kolera bierze przewagę nad innymi składnikami organicznymi i wywiera dccydujący wpływ na jego strukturę fizyczną i psychiczną; impetyk, złośnik; bilis, cholericus Mącz, Cn; biliosus Calep; acricolus, acrocholus, facilis irasci, immodicus a. impatiens a. impotens a. plenus irae, iracundus, irascibilis, irritabilis, praerabidus, rabiosus Cn [cholericus – który wiele w sobie ma takowej żółtości i zieloności Mącz 52a] (27): Wonia telko kwiatkow bzowych cżini bolenie głowy ludziem ciepłego przyrodzenia/ iako ſą kolericzy FalZioł I 133d; Trzecie maſz bacżyć Complexiją/ abowiem Kolerikowie miewaią vriny żołte á ſubtelne. FalZioł V 2; Krew kolerikom dobrze puſzcżać FalZioł V49v, I 18d, 27c, 100a, [1152]d [2 r.], IV 45a (13); GlabGad A8, B2v, 18; A ieſliże koleryk/ tedy ſie wneth wádzi/ Ná ſwe właſne mnimánie iuż káżdą rzecż ſádzi. RejWiz 117v; Mącz 25a; RejZwierc 3v, 6v [3 r.]; Koleryk bywa liſowáty/ żółty/ piégáwy/ obróſły/ ſkóry rzadkiéy/ żéł wielkich/ oczu ſrzednich/ á poſpolicie zſkrámi grożących/ gorący/ prędki/ popędliwy/ nie vſkromióny Oczko 34, 33v, 36, [42]; Calep 130b.

MM