« Poprzednie hasło: KOMPONISTA | Następne hasło: KOMPOSITUM » |
KOMPONOWAĆ (2) vb impf i pf
impf (1) SarnStat, pf (1) PowodPr.
Wszystkie o oraz a jasne.
Fleksja
inf | komponować |
---|
praet | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | m | komponowåł |
fut | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | m | komponować będzie |
conditionalis | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | m | by komponowåł |
inf komponować (1). ◊ [praet 3 sg m komponowåł. ◊ fut 3 sg m komponować będzie.] ◊ con 3 sg m by komponowåł (1).
Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w.
Znaczenia
1. Układać, formułować na piśmie [compono – składam wespołek, rządnie składam Mącz 310a; componere libros ‒ składać księgi Mącz 310b; układam co, złączam co – compono; piszę co na trwałość, składam wiersze, księgi – compono librum, orationem, commentarium, artem Cn] (1): PIſárze terminuią nie tylko dla pámięći, ále y dla znáku: áby Prothonotarius Káncelláriiéy wiedźiał iáko ma componowáć, y co z czego bráć, y formowáć Act. SarnStat 1261.
2. Uspokoić, ułagodzić; tu o naprawieniu krzywdy [componere pugnantia – zjednać, zjednoczyć; componere bellum, contentiones, controversias – skonczyć albo zjednać; componere pacem ‒ pojednać Mącz 310b; pogadzam co – compono; uspokoić co abo kogo ‒ componere Cn] [co] (1): wtrąćili áduerſarze iákąś w tym krzywdę ſwą/ áby ią Krol ná pierwſzym Seymie komponował. PowodPr 23.
3. [Układać się, paktować:
komponować z kim: Król też z Roselany [obrońcami twierdzy La Rochelle] komponował tak, iż już żadnego niespokoju we Francyjej nie masz. DiarPos 72.
komponować o co: że o tym artykulie J. K. M. na sejmie coronationis przyszłym [...] komponować będzie DiarPos 163.]
ZZa