[zaloguj się]
[pdf]

BACHMAT (12) sb m

Oba a jasne (w tym 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg pl
N bachmat
G bachmat(o)w
D bachmatowi
A bachmata bachmaty
L bachmacie

sg N bachmat (2). ◊ D bachmatowi (1). ◊ A bachmata (2). ◊ L bachmacie (1). ◊ pl G bachmat(o)w (1). ◊ A bachmaty (5).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

1. Koń tatarski, krępy, silny, wytrzymały koń konnicy bojowej; caballus Moschoviticus et Scythicus Cn [bachmatus Łac śr] (11): Wdowy niechay wſiadáią/ ná Tureckie konie/ Mężátki ná báchmáty BielSat L3v [idem BielSjem 26]; Gdiż mocnieyſzy Polſki koń/ richley báchmát pádnie. RejZwierc 183, 243; PaprPan I2; Konia też nie obćiążay zbroią ani ſzáty/ Z ſwey źiemie przyrodzoney miey Ruſkie Báchmáty BielSjem 31, 21, 26; BielRozm 6; KochAp 5; Y ſtáłą krwáwemu Pokazał zwyćięſzcy twarz kiedy rączemu Báchmátowi drudzy nie zbroi vfáią SzarzRyt C2.
Zwrot:»użyć by bachmata«: Bo ná co go obroćiſz/ iscie by báchmátá/ Vżywieſz w káżdey rzecży/ pewnie páná brátá. RejZwierz 89v.
2. Szybki koń (też o nietypowym chodzie, inochodziec) (1): Tolutarius equus, Inochodnik/ báchmat. Mącz 457d.

KN