[zaloguj się]
[pdf]

KRAJKA (12) sb f

Oba a jasne.

Fleksja
sg pl
N krajka
G krajki krajek
A krajkę krajki
I krajkami
L krajce

sg N krajka (1). ◊ G krajki (2). ◊ A krajkę (1). ◊ L krajce (4). ◊ pl [G krajek.] ◊ A krajki (2). ◊ I krajkami (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) ‒ XVIII w.

1. Długi, wąski pasek z sukna lub płótna; też kawałek uciętego materiału; instita Mącz; segmentum panni longum angustum, taenia lanea, zona ex panno Cn (10): możeſzli mieć ſzarłatu ſztucżkę ſkray gi długo na krayki/ pothym położ tej krayki ieden koniecz na tę małmaziją/ á drugi koniecz na to prożne nacżynie FalZioł V 70, II 3a [3 r.], V 28, 70; Mącz 171c; Niewiáſty/ gdzie ćicho mogły/ kápice iego nożycżkámi vrzynáły/ y kráyki one znabożeńſtwem chowáły. SkarŻyw 545; [oponka z modrych i szarych krajek za 15 gr, druga oponka z czerwonych krajek z a złoty i 6 gr; wezgłowie z krajek za 15 gr, kocyk mały z krajek na konia za. 12 gr InwMieszcz 1580 nr 228].
a. Powijak, bandaż do powijania niemowląt [pl] (1): Bo mu wnet być w więzyeniu ſkoro ſie vrodzi. Szpetnie go pieluchámi kráykámi ściągáią RejWiz 88; [Puzdro talerzów drzewianych, kołderka z krajkami, zarękawie kitajkowe InwMieszcz 1585 nr 266].
2. Wzorzysta wstążka lub pas używany w stroju ludowym do przepasywania się (1): Wnet będźieſz v ſwych w ſnkmánie ſwey nowey Kárázyowey. W ſzerokiey kráyce/ piękney/ przekobiáłey/ Z nowym przyśiekiem/ w mágierce zuchwáłey. KlonFlis H4v; [472 łokiet sukna po 6 gr ‒ fl. 94 gr 12; 175 łokiet po 3 gr ‒ fl. 17 gr 15; krajek łokiet 154 po 1/2 gr ‒ fl. 2 gr 17. InwMieszcz 1569 nr 146].
3. Brzeg u postawu sukna; informium, margo textorum vel pannorum rudium Cn (1): Conſtitucią poſtánawiamy/ áby ſukná wſzelákié źiemſkié ináczéy robioné nie były/ ieno na ſzérz/ dwá łokćiá koronné bez kráyki: á wzdłuż łokći trzydźieśći. SarnStat 280.

MB