[zaloguj się]
[pdf]

KROGULEC (23) sb m

o oraz e jasne (tak też Cn).

Fleksja
sg pl
N krogulec krogulce
G krogulca
A krogulca
I krogule(e)m

sg N krogulec (14). ◊ G krogulca (1). ◊ A krogulca (3). ◊ I krogule(e)m (2). ◊ pl N krogulce (3).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII ‒ XVIII w.

Accipiter nisus (L.); ptak drapieżny z rodziny jastrzębi (Accipitridae) używany do polowania na drobne ptactwo; nisus Murm, Mymer1, BartBydg, Mącz, Cn; sperverius Murm, BartBydg; accipiter fringillarius a. minor Cn (23): Rzekł krogulec tymi ſłowy BierEz II3, H3; Murm 87; Mymer1 25v; BartBydg 98, 148; IAſtrząbi ieſt cżwor rodzay/ miedzy ktoremi też y krogulca policżaią. FalZioł IV 17c, IV 25d; Kroguliec dla tego łupi ptaká/ iż by go ſniadł nieboraká. March3 V3; RejWiz 15; RejZwierz 68; Mącz 247d; SienLek 245, X2v; GórnDworz Iv; BudBib I 59d marg.

W połączeniach szeregowych (4): GlabGad Ev; Thich ptakow wſzytci ptaci drapiezni (iako Sokoli, Iaſtrzębi, Krogulce, Sępowie,) barzo ſie boią MiechGlab 63; Mącz 188c; Iáſtrząby/ Sokoły/ Krogulce GostGospPon 168.

W porównaniach (1): Nie naydzyeſz thák ſzcżęſnego ná świecie cżłowieká/ Coby od wſzech przypadkow miał być wolen záwżdy/ By Krogulec od gniazdá muśi boleć káżdy. RejWiz 94.

W przen (1):
Szereg: »krogulec albo gil« = ktokolwiek (1): Tákież náſz miły pater gdy w vlicy kuka/ Aby mu ſie Gżegżołká gdzye w kącie ozwáłá/ [...] Bo iuż tá nie przebiera/ Krogulec álbo Gil/ Niech lata kędy racży kiloby ná noc był. RejWiz 38v.
Przen: Polowanie z krogulcem (1): Niedba nic o Krogulcá pewnie woli ſzcżudło. RejWiz 93.

JB