« Poprzednie hasło: BAŁWAN | Następne hasło: [BAŁWANICA] » |
BAŁWANEK (4) sb m
Wszystkie samogłoski jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | bałwanek | |
G | bałwanka | bałwank(o)w |
I | bałwanki |
sg N bałwanek (1). ◊ G bałwanka (1). ◊ pl G bałwank(o)w (1). ◊ I bałwanki (1).
Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (dwa z tych samych przykładów) – XVIII w.
Znaczenia
Dem. od „bałwan”; pogański obraz bóstwa, bożek (4): Ták pogáni czynili: iż gdy przed báłwánki ſwémi modły y chwały czynili: (ácz to/ ná co pátrzyli kamień álbo drzewo widzieli być) ále wtym co widźieli [...] moc a iſność Bożą być rozumieli BiałKat 46.
Wyrażenie: »czartowski bałwanek«: Krol z nim [Mojżeszem] krotofiląc/ włożył nań krolewſką koronę/ ná ktorey był cżártowſki báłwánek málowány BielKron 28.
Szereg: »bałwanek albo obrazek«: y w domiech z oſobná [Jozyjasz] ſzukał by kto kędy iákiego báłwánka álbo obraſká táiemnie nie záchował. BielKron 90v.
W przen: Bo nie z gołychći tu ſłow ma być ſąd miárkowan/ ále z rzecży ſzcżyrey [...] Nie s ſłotkich ſłowek/ ále z owoczu gorzkiego á báłwánkow/ ktore oni płaſzcżem iáko oná Rachel zákrywáią. SarnUzn H3.
BZ