[zaloguj się]
[pdf]

KRZYWOŚĆ (13) sb f

o jasne.

Fleksja
sg
N krzywość
G krzywości
D krzywości
A krzywość
I krzywością

sg N krzywość (8). ◊ G krzywości (2). ◊ D krzywości (1). ◊ A krzywość (1). ◊ I krzywością (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI ‒ XVII w. (z Cn).

1. Krzywizna, skrzywienie; obliquitas, pravitas Mącz, Cn; aduncitas, concavitas, connexitas Mącz; tortus Calep; anfractum, curvatio, curvatura, distortio, flexura, flexus, incurvatio, inversura Cn (11): Obliquitas. Vkoś/ krziwość. Mącz 256c, 42c, 64b, 75b, 320a, 502c; Calep 1074b.

krzywość czego (2): Maeander, Rzeká bárzo ſie dziwnie krąząca/ y ták y owák kręcąca [...] dla yey krziwośći y dźiwnego krążenia wſzeláka rzecz krziwa a rozmáyicie ſie krążąca Maeander bywa zwána. Mącz 203c, 1c.

Szereg: »krzywość a garbatość« (1): młodźiuchnym ſzczepeczkom tycze bywayą prziwiązowane/ aby álbo dla ſwey właſney słabośći/ albo nieyakim gwałtem wietrznym/ ku krziwośći a garbatości ſie nieſkłaniali KwiatKsiąż Dv.
Wyrażenie przyimkowe: »bez wszelkiej krzywości« (1): Práwo iák modła y ſznur ieſt ſpráwiedliwośći/ Státecżnie wyćiągniony bez wſzelkiey krzywośći. KlonWor 66.
2. Nieprawość, niesprawiedliwość, zło (2): gdy tám gdźie w práwie czego nie doſtáie/ álbo práwo ku nieſpráwiedliwośći/ á krżywo byłoby ćiągnione/ on nádſtáwi á krżywość onę náproſtuie/ á to będźie ſłuſzność/ to ieſt práwá piſánego proſtowánie GórnRozm Gv.

krzywość czego (1): To oná roſzcżká korzeniá Ieſſe/ ktora áni ſękiem grzechu pierworodnego/ áni krzywośćią grzechu vcżynkowgo/ nigdy ſię nie oſzpećiłá. LatHar 477.

Synonimy: 1. garbatość, ukoś.

Cf [KRZYWOTA]

TZ