« Poprzednie hasło: KWARTALNY | Następne hasło: KWARTAŁOWY » |
KWARTAŁ (15) sb m
k- (12), qu- (2), c- (1).
Pierwsze a jasne, drugie pochylone.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
G | kwartåłu | kwartåł(o)w |
A | kwartåł | kwartåły |
L | kwartåle |
sg G kwartåłu (4). ◊ A kwartåł (8). ◊ L kwartåle (1). ◊ pl G kwartåł(o)w (1). ◊ A kwartåły (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) ‒ XVIII w.
Znaczenia
1. Czwarta część roku, obejmująca okres trzymiesięczny; trimestre spatium Cn (12): GliczKsiąż M3; to ſobie nágradzay dźieśiąćią złotych/ ktore ná koń bierzeſz kożdy kwártał: y niemożeſz ſye y Práwem więcey ná Krolu domoc OrzRozm Rv; ActReg 5v, 27, 78; Prowizorowie dopłáćić máią z pieniędzy ná tym Séymie vkazánych. tákże z Czopowégo/ [...] nadáléy we trzy niedźiele po wyſzćiu káżdego kwártału/ liczbę vczynić będą powinni SarnStat 355.
Wyrażenie przyimkowe: »na kwartał« (6): GliczKsiąż M3; ále o onych [dworzanach] mowię/ ktorzy nic nieczynią/ iedno vbrawſzy ſye przed Krolem iáko Pánny przed Krolową ſtoią/ ktorym zá wfzytkę ich dźielność/ dźieśięć złotych tylko ná kwártał dawam. OrzRozm R2; ActReg 4v; SarnStat 492; GrabPospR M3v; VotSzl E.
2. Zapłata kwartalna; trimestris merces Cn (2): Naydzyeć tákich ná ſwyecye nyemáłe páſmo/ ktorzy nye życżą tego vcżnyom ſwym/ áby ſie cżego dobrego náucżyli/ yedno żeby od nich kwártały dobre a ſpełne bráli. GliczKsiąż L8v; Kwártałow nie liczyli/ ále páńſtwá wzięte/ Co im były nagrodą zá prace podięte. Prot D2.
3. Prawdopodobnie termin roczków ziemskich, które według statutów nieszawskich winny zbierać się 4 razy w roku (1): bomuszę zas wZamosciu bydź na Cwartale ActReg 93.
AKtt