[zaloguj się]
[pdf]

1. LAGIER (8) sb m

a oraz e pochylone.

l- (8), [ł-].

Fleksja
sg
N lågier
G lågru
I lågr(e)m
L lågrze

sg N lågier (5). ◊ G lågru (1). ◊ I lågr(e)m (2). ◊ [L lågrze.]

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI ‒ XIX w.

Osad powstający w wyniku fermentacji wina (z niem. Lager); faex, flocces Cn (8): takie [wino] richley [...] ſkwaſnieie iż lagier ktori ieſt fundument [!] winny á iakoby korzen iego iuż ſie od niego oddzieli GlabGad H; Ale w winie czo na wirzchu ieſt to ſie od wiatru pſuie á tak zwietrzeie, czo na dole to ſie z lagrem zmieſza GlabGad Kv, I8v [2 r.]; [Záśię palony Lagier/ zową Wainſten UrzędowHerb 422a, 421b.]
Wyrażenia: [»lagier octowy«: Lagier octowy/ ieſzcże mocnieyſzy y lepſzy UrzędowHerb 422a.]

»lagier winny« (1): Acżkolwiek lagier winny ieſt cięſzki ſam w ſobie tak iż pod inſzymi cięſzkimi rzecżami niżey ſie vſtawa, wſzakoz miod ieſt cięſſzey naturi GlabGad I8v; [UrzędowHerb 421b [3 r.].]

[Szeregi: »lagier abo drożdże«: Powiádáią też/ gdyby wino ſtało długo ná pierwſzym lagrze (álbo ná drożdżach popolſku) tedy gdy ćiepło przydźie ták śię wino z nim złącży á ſmáku iego nábędźie Cresc 1571 344 (Linde).

»kamień i łagier«: KAmien y łagiér winny/ nie ieſt przez ſwéy mocy wielkiéy w lékárſtwách UrzędowHerb 421a.]

W przen (3): Bo náthurá cżłowiecża záwżdy ſie burzy iáko moſzcż/ áż gdy ſie vſtoi/ to też iedno lagier co ſie nicżemu dobremu nie godzi ná dnie zoſtánie. RejZwierc [121]v, [121]v; tedy bez tákiego docżeſnego lagru [sektarzy]/ niedługoby ten Luterſki Duch/ iuż też podſtały/ z nich wywietrzał. PowodPr 39.

Synonimy: drożdże, wajnsztan.

KN