[zaloguj się]
[pdf]

RAJTARSKI (5) ai

Oba a jasne.

Fleksja
sg
mNrajtarski fN
Grajtarski(e)go G
A Arajtarską
Irajtarskim I
pl
N subst rajtarski(e)
I m rajtarski(e)mi, rajtarskimi

sg m N rajtarski (1). ◊ G rajtarski(e)go (1). ◊ I rajtarskim (1). ◊ f A rajtarską (1). ◊ pl [N subst rajtarski(e).] ◊ I m rajtarski(e)mi (1) GrabPospR, [rajtarskimi].

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów).

Przymiotnik od „rajtar” (5):
1. Od znacz. ‘żołnierz’ (4):
Wyrażenia: »rajtarski boj« [= formacja wojskowa] (2): aby też y ći [panowie duchowni] [...] do wypráwy przyłożyć ſię chcieli/ á ći niechby ráytárſkim boiem pocżty ſwe ſtáwili GrabPospR M4v, M4v; [iákoż y oni [mieszczanie i chłopi] widząc ſię być w iáwnym niebeśpiecżeńſtwie [...] godna by rzecż byłá/ áby [...] z ochotą też Ráytárſkim boiem/ z dzieśiąći domow iednego koniá ſtáwili. WerVotum 8].

[»konie rajtarskie«: Bowiem też między końmi rozność ieſt/ gdyż niektore ſą woźniki/ drugie zawodniki [...] drugie ráytárſkie/ iedne do roboty Cresc 1571 523 (Linde)].

»rajtarskie poczty« (1): Ich mosći też Xiążąt Pruſkiego y Kurlánſkiego prośić/ áby też ráytárſkiemi pocżty z łáſki ſwey ná pomoc przybyli GrabPospR M4v; [WerVotum 9].

[»rucznica rajtarska«: Posyłam W⟨aszej⟩ M⟨iłości⟩ rucznicę rajtarską. ListyPol II 1549/323.]

a. W funkcji rzeczownika: »rajtarska« = służba wojskowa w oddziale jazdy (1):

W połączeniu szeregowym (1): [rycerskiego stanu człowiek] áżby pierwey przed Krolem [...] okazał ieśliż vmie to co iego rycerſkiemu ſtanowi należy/ álboż vſárſką álboż ráytárſką/ álboż kozacką lub też y pieſzo GrabPospR K3.

Zwrot: »umieć rajtarską« (1): GrabPospR K3 cf W połączeniu szeregowym.
2. Od znacz. ‘rozbójnik’ (1): Praedatorius, Ráytárski, Zbóycowski Mącz 317c.

Synonimy: 2. łoterski, zbojcowski.

DDJ