[zaloguj się]
[pdf]

RANKA (12) sb f

Oba a jasne.

Fleksja
sg pl
N ranka
G ranki ranek
A rankę ranki
I rank(a)mi

sg N ranka (1). ◊ G ranki (1). ◊ A rankę (3) [w tym zapis: -ą (1)]. ◊ pl G ranek (1). ◊ A ranki (5). ◊ I rank(a)mi (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w.

Dem. od „rana”: uszkodzenie ciała, skaleczenie; vulnusculum Cn (12): FalZioł V 39v; yeſth chlop mlodi, nyſky czarnobrwy a ma rąnką pod lyewym okyem LibMal 1551/160; wvſzu mu [koniowi] żyły nákrzyż przekroy iż s nich kreẃ poydźie/ á ony ránki nátrzy ſolą SienLek 167, 144, 153.

ranka czego (1): ſol z przeſnym miodem á z kobyley mięthki prochem zmieſzawſzy, pomazuy ranki y kroſthy cżłonku taiemnego. FalZioł V 87v.

ranka po czym [= czym zadana] (1): iż oni ſtrzałki iádem pomázáne máią/ iż ládá od ránki po nich cżłowiek vmrze BielKron 451.

Zwrot: »ranki goić; ranka się goi« [szyk zmienny] (2;1): FalZioł I 84a, II 11c; namnieyſza ránká/ nie rychło ſye im [ludziom tłustym] goi SienLek 5v.
Wyrażenie: »ranka wnętrzna« (1): I theż ranki wnetrzne goij [wódka rozchodnikowa]. FalZioł II 11c.
Szeregi: »ranki i krosty« (1): FalZioł V 87v cf ranka czego.

»ranki albo rozpadliny« (1): naſienie gorcżycżne w occie warzone/ ieſt dobre na ſwierzb gruby ktory z rankami albo z roſpadlinami bywa. FalZioł I 125a.

a. O ranach od strzał Amora (1): Więc tu pánny młodzyeńce ſtrzałecżką vgadza/ Aż práwie kreẃ rożána z ránek im wychadza. RejWiz 26.

ZCh