[zaloguj się]
[pdf]

LWICA (27) sb f

Fleksja
sg pl
N lwica lwice
G lwice
D lwicy
A lwicę lwice
I lwicą

sg N lwica (15). ◊ G lwice (2); -e (1), -(e) (1). ◊ D lwicy (2). ◊ A lwicę (4). ◊ I lwicą (1). ◊ pl N lwice (2). ◊ A lwice (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w. oraz XVI w. s.v. lwię.

1. Samica lwa; leaena Mymer1 Vulg, Mącz, Calep, Cn; lea Mącz, Calep, Cn (26): Lwicá iey odpowiedziáłá/ Páni liſzko by wiedziáłá: Rodziſz liſy trzy álbo dwá/ Iać iednego ále wżdy Lwá. BierEz K4v, K4v [2 r.]; Mymer1 26v; Lwicza pirwſzem porodem pięcioro dzieci miewa FalZioł IV 11b; Y zaſz wydrzeſz Lwicy łup Leop Iob 38/39; BielKron 24; Mącz 186c, 189a; KochPs 22; KoehFr 28; Calep 588a [2 r.]; A máćierzyńſka miłość we mnieby nie zgáſłá/ Choćiaby ſie y lwicá moim ćiáłem páſłá. GórnTroas 41; PudłDydo Bv; SzarzRyt D4v.

W porównaniach (4): BielKron 18v; Lecz ia nie iáko niedźwiédź/ álbo mściwa Myślę ćię drápáć lwicá popędliwa KochPieś 14, 50; GosłCast 60.

W charakterystycznych połączeniach: lwica krwawopienna, niepłodna, popędliwa, szalona, zła; niedźwiédź albo lwica, (nie) tygrys (ani, nie) lwica (3).

Szereg: »lew a (i) lwica« = leaena et leo Vulg (2): BibRadz Ez 30/6; ſłożyłeś ſie iáko Lew/ á iáko Lwicá? [Vulg Gen 49/9] BielKron 18v.
W przen (1): Twárdſzy nád krzywe ſkáły/ którégo [lege: któré go] ſchowáły W ślepych iáſkiniách ſwoich/ áni náuczáły/ Srogié lwice ludzkośći: weyźrzy ná kreẃ ſwoię/ A niech vzna córá twa łáſkáwą twarz twoię. ZawJeft 40.
α. Figura, wizerunek, rzeźba przedstawiająca lwicę (4): RejZwierz 15v; Drugim obycżáiem było obiáwiono Dánielowi Prorokowi pod poſtáwą zwirzęcą/ Lwice/ Párdá/ y Niedźwiedzyá. Lwicá známionowáłá moc Aſſyriyſką przez Aſſura BielKron 9v; nie byłá też ono ſtała [białagłowa]/ ktorey Atheniánie (iż ią Leoną zwano) lwicę bez ięzyká vlać z moſiądzu dawſzy/ ná wiecżną pámiątkę poſtáwili? GórnDworz Y4.
2. Tlumaczenie łac. imienia „Leona” (1): Kazał ią okrutnik pyec/ nic nie powiedzyáłá/ Ięzyk ſobye vgryzłá/ táką ſtałość miáłá A iż ią Lwicą zwáli/ tę iey cżeść ſpráwiono/ Lwicę potym ku iey cżći złotą poſtáwiono. RejWiz 15v.

Cf LEWCZYCA

JW