« Poprzednie hasło: ŁOSOSIOWY | Następne hasło: ŁOŚ » |
ŁOSOŚ (22) sb m
Oba o jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | łosoś | łososie |
G | łososia | łososi |
D | łososiowi | |
A | łosoś | łososie |
I | łososi(e)m | łososiami |
L | łososiu |
sg N łosoś (11). ◊ G łososia (1). ◊ D łososiowi (2). ◊ A łosoś (1). ◊ I łososi(e)m (1). ◊ L łososiu (2). ◊ pl N łososie (1). ◊ G łososi (1). ◊ A łososie (1). ◊ I łososiami (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.
Zool. Salmo, salar L. (Rost); ryba drapieżna, wędrowna, dwuśrodowiskowa z rodziny łososiowatych (Salmonidae), ceniona ze względu na smaczne mięso; salmo Murm, Mącz, Cn; esox Murm, BartBydg (22): Murm 92; Mymer1 37; BartBydg 45b; Thamoſz ieſt riba kthorą zową Laſz/ podobna ieſt ku Loſoſiowi FalZioł IV 34d; PStrąg ktori ſie też rodzi w ciekączych wodach: iako y Loſos, ale nie idzie do morza FalZioł IV 44d, IV 35a, 44c, 44d [2 r.], 45c; gárncá winá z dobrym łoſoſyem ná obiad nie poſleſz/ ledwie s tobą ſłowo przemowi. GroicPorz dd3; Loſoś tám świeży záwżdy tráfiſz. BielKron 285, 277; Mącz 365d; Calep 940b; Brdá ſłodka/ ktorey gdy łoſoś zákuśi/ Leptáć ią muśi. KlonFlis G2v, G2v marg.
W połączeniach szeregowych (3): Szczuki/ okunie/ Certy/ łoſoś y ryby białe/ álbo co oſtrą łuſkę máią/ dobre zdrowym. SienLek 6v, 7v; Strum Q2.
Zestawienie: »łosoś czarny« (1): Salmo. eyn ſalm Loſoſz czarny Murm 93.
W przen (1): Y gdźie było potrzebá/ nie żáłował złotá/ Kiedy więc nie do końcá znácżna byłá cnotá. Nágrodźiło mu ſię to gdy Radźiectwá doſtał: [...] Nie żal wędy y gliſty/ nie żal złotey śieći/ Gdy ſię w mátniey ná brzegu złoty Loſoś świeći. KlonWor 13.
HJ