Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: ŁYŻCZYCA

Następne hasło: ŁYŻKA »

ŁYŻECZKA (7) sb f

e oraz a jasne.

Fleksja

	sg
N	łyżeczka
L	łyżeczce

sg N łyżeczka (5). ◊ L łyżeczce (2).

Sł stp brak, Cn s.v. łyżka, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) i XVIII w.

Znaczenia

Dem. od. „łyżka”
- 1. Narzędzie do nabierania i jedzenia pokarmów płynnych (3)
  - a. Aptekarska miara pojemności stosowana przy sporządzaniu i używaniu leków, równająca się w przybliżeniu jednej drachmie (około 3 gramy) (2)
- 2. Narzędzie do czyszczenia uszu (4)

Dem. od. „łyżka”:

1. Narzędzie do nabierania i jedzenia pokarmów płynnych (3): Iuż przyſzedſzy do domecżku áno chędogo/ áno wſzytko miło/ [...] Iuż obruſek biały/ łyżecżká miſecżká nadobnie vchędożona RejZwierc 32v.

a. Aptekarska miara pojemności stosowana przy sporządzaniu i używaniu leków, równająca się w przybliżeniu jednej drachmie (około 3 gramy) (2): [weźmi] náśienia rućiánego y opichowego s poleiowym po poł czwierći łotá/ tho wſzyſtko vtłukſzy z czyſtym miodem zmieſzay/ á iedz po łyżecce kiedy chceſz. (marg) Ná opuchły żołądek. (‒) SienLek 96v, 84.

W charakterystycznym połączeniu: po łyżeczce (2).

2. Narzędzie do czyszczenia uszu; auriscalpium Murm, Mącz, Calep; specillum Mącz (4):

Wyrażenie: »łyżeczka co ją uszy dłubią, uszna, do uszu« [szyk zmienny] (1:2:1): Auriſcalpium. eyn orleffel Lyżetzká co yą vſſy dłubyą. Murm 148; Mącz 21b, 407a; Calep 117a.

Synonimy: 2. kopysteczka, łopysteczka.