Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: REFEROWAĆ

Następne hasło: REFEROWAN »

REFEROWAĆ SIĘ (3) vb impf i [pf]

impf (3) [w znacz. 1.: praes, fut, part praes act i znacz. 2.], [pf [w znacz. 1. praet], impf a. pf [w znacz. 1. inf]].

się (2), sie (1).

Oba e, o oraz a prawdopodobnie jasne (tak w referować).

Fleksja

indicativus
inf	referować się
praes
	sg	pl
1	referuję się
2		referujecie się
3	referuje się	referują się

praet
	sg		pl
1	m		m pers	-(s)my się referowali
3	m	referowåł się	m pers

fut
	pl
3	m pers	referować się będą

conditionalis
	sg
2	f	by się referowała

[inf referować się.] ◊ praes 1 sg referuję się (1). ◊ 3 sg referuje się (1). ◊ [2 pl referujecie się. ◊ 3 pl referują się. ◊ praet 3 sg m referowåł się. ◊ 1 pl m pers -(s)my się referowali. ◊ fut 3 pl m pers referować się będą.] ◊ con 2 sg f by się referowała (1). ◊ [part praes act referując się.]

Sł stp, Cn, Linde brak.

Znaczenia

1. impf i pf Powoł(yw)ać się na kogoś a. coś (1)
2. impf Stosować się, odnosić się do kogoś, czegoś, dotyczyć (2)

1. impf i pf Powoł(yw)ać się na kogoś a. coś (1):

[referować się do czego: Náoſtátek [upominali się posłowie do króla] na te dwá ártykuły ktore mu były podáne ieden o obedyencyey á drugi o Deputaćiech ktorzy przy Krolu mieli mieſzkáć/ tedy w pierwſzym ſie referował do przyśięgi ſwey/ á drugiego [...] BielKron 1597 708.]

referować się na kogo, [na co] (1): Oczym ze szerzey doIm Pana Podlaskiego piszę nąn się referuię ActReg 116; [ListyZygmAug 1548/64; AktaSynod I 183; DiarPos 20, 144; Zdałoby mi się, żebyś Wasza Miłość napisał do Pana Wojewody Sędomirskiego, upominając go o odpis, i koło jego rzeczy żebyś mu Wasza Miłość dobre serce uczynił, a referując się też co na mię DudEpist IV 93, 84; PiotrDzien 327; BielKron 1597 710]. Cf referować się około czego na co; z czym na co; w czym na co; Ze zdaniem dopełnieniowym.

[referować się około czego na co: Bacząc też, że tak kurfierst saski teraz, jako i inne podobno książęta potym około wolnego nas przepuszczenia na rezolucyją cesarską referować się będą, jako już teraz ten się referuje, tedyźmy [...] DiarPos 27.

referować się z czym na co: Miałem list od Jego Cesarskiej Miłości w sprawie tej [...], o czym na ten czas papierowi się zwierzać nie chcę; ze wszytkim się referuję na rozmowę mą z Waszą Miłością DudEpist IV 79.

referować się w czym na co: Jest też nam z tem pospołu wasz drugi list oddan, którym referując się w tem na list pana lubelskiego, jesteście nam krótce pisali, iżby [...] ListyZygmAug 1548/70.

Ze zdaniem dopełnieniowym nawiązującym do dopełnienia dalszego w zdaniu nadrzędnym: A iż się na pana marszałka referujecie, iżbyśmy od niego mieli wiadomość mieć około takowych rozmów waszych, tedy [...] ListyZygmAug 1550/175.]

2. impf Stosować się, odnosić się do kogoś, czegoś, dotyczyć (2):

referować się do kogo (2): Abowiem ty wſzytki tytuły ſą Zbáwicielá Syná Bożego w piſmie. Ze go zowie piſmo Oycową mądroſcią [...]. A to wſzytko Synowi przyczythawa piſmo/ y Duchowi s. dáiąc znáć/ że ſie záwżdy refferuie Sin y Duch do Oyczá iáko do źrzodłá y ſwoiego centrum. SarnUzn H2. Cf referować się od kogo do kogo.

referować się od kogo do kogo (1): ták też y tych cżáſow potrzebá ná mieyſcu Piotrowym/ tákiego ko^go vpátrowáć/ ktoryby oſobliwą mocą/ y zwierzchnośćią/ między inſzymi/ yprzed inſzymi/ klucżámi tymi władał: á to dla tego naywięcey/ áby ták przez iedne^go/ ná inſze tákowa moc y władza ſpadáłá/ á záśię od wſzytkich inſzych/ do iednego ſię przednieyſzego referowáłá NiemObr 29.

[referować się na co: to ſłowo Imperium może ſye referowáć y ná Króleſtwo y ná Ceſárſtwo JanWróż 54, 57.]

Cf [REFERUJĄCY SIĘ]