[zaloguj się]
[pdf]

MALARZ (61) sb m

-rz (57), -rż (2), -rsz (1), -rs (1).

ma- (55), må- (3); ma- KwiatKsiąż; ma- : må- SkarJedn (1 : 1), KlonŻal (2 : 1); -årz, -arz- (w tym 2 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg pl
N malårz malarze
G malarza malarz(o)w
D malarzowi malarz(o)m
A malarza malarze
I malarz(e)m
L malarzu
V malarzu malarze

sg N malårz (20), ◊ G malarza (7). ◊ D malarzowi (1). ◊ A malarza (6). ◊ I malarz(e)m (1). ◊ L malarzu (2). ◊ V malarzu (1). ◊ pl N malarze (13). ◊ G malarz(o)w (3). ◊ D malarz(o)m (3). ◊ A malarze (3). ◊ V malarze (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. Ten, kto maluje lub rysuje, najczęściej człowiek obdarzony talentem do malowania, twórca obrazu, rysownik; ilustrator, też dekorator; pictor Murm, Mącz, Calep, Cn (60): Murm 178; FalZioł III 30a; HistAl L4v; GliczKsiąż P8; Iáko gdyby kto iákiemu Rzemieſlnikowi dobremu/ álbo Piſárzowi/ álbo Málárzowi/ rękę vćiął/ ktorą on ſobie żywnoſć zárabiał/ powinien ieſt ránnemu poki będźie żyw [...] płáćić GroicPorz k4; KrowObr 209v; RejFig Aa6; RejZwierz 118, 122; ten popalił obrázy w kościelech/ y Lázárzá málárzá niepoſpolitego dał zábić ktory ie málował BielKron 168v, 3v, 126, 393v, 466; KwiatKsiąż H4v; Adumbro [...]/ Metapho. [...] pierwſzy xtałd á linią kłádę/ yáko czynią málárze niżły práwy xtáłd málowánia kłádą. Mącz 502a, 21c, 222c, 278a, 281b, 300a, 313a, 332c; Tu też ná tey figurze/ okázuie ſye wſzelkiey żyły pożytek. [...] Ale iż przezwiſká Członkow/ Niemieckim ięzykiem ſą opiſáne przez Málárzá: maſz tego wyłożenie niżey wypiſáne SienLek 34v, X4v; RejAp 60v; iáko dobry málarz/ cienięm/ wyſádzi rzecż/ y vcżyni ią oblą: á iáſnoſcią poda ná dálą/ ná głębią [...] podług potrzeby. owa kłádzieniem roznyoh farb/ iedney rzecży/ drugą wſpiera GórnDworz I5v, B7v, F [2 r.]; BielSat C3v; RejZwierc 20v [2 r.], 22v, 58; Bywáli też [w wojscze] y Málárze co cżynili tarcże/ drzewcá/ choćia inſzym obycżáiem niżli dziś. BielSpr 9v, 9; SkarJedn 227 [2 r.]; SkarŻyw 206; Albrycht Dyrar málarz niepoſpolity w Niemcách. KlonŻal D3v marg, D3, D3v; ReszPrz 101 [2 r.]; BielRozm 20; GórnRozm L2, N3; Calep 806b; Phil M4; KochFrag 21; WujNT 471; KmitaSpit C3v; SkarKaz 274b; Málárzá cudnych gwexow vcżą źiołká KlonFlis E.

W charakterystycznych połączeniach: dobry (dobrze umiejętny) malarz (3), misterny, niepospolity (2), pirwszy na świecie, przewyborny, stary; znaczony od malarza; opisany przez malarza; malarzowi potrzebny, malarz maluje (ma (wy)malować, (na)malował) (9), farby rozciera (2), zrysuje.

Wyrażenie: »sławny malarz« (5): Lysippus, Imię sławnego málárzá/ álbo ſznicerá Mącz 202b, 12a, 239d, 455d; GórnDworz R6.
2. Przepisywacz rękopisu (1): Były tedy miedzy onemy kśięgámi iedne Korfendoceńſkie cudnie po Grecku/ ále przez głupiego piſarzá piſáne: W tych [...] śmieſznie ſię piſarz omylił. [...] on to málarz tak po Grecku nápiſał BudNT przedm b5.

Cf [MALERZ]

ZCh