![[zaloguj się]](/static/img/icons/lock.55d5b47a78d5.png "Zaloguj się"){kind=icon}
![[Słownik Polszczyzny XVI wieku]](/static/img/spxvi-logo.9e6c364a84ff.png){kind=logo}
![[Szukaj]](/static/img/icons/magnifier-left.03d386f15d93.png){kind=icon}
| « Poprzednie hasło: REPRESENTACYJA | Następne hasło: [REPRESENTUJĄCY] » |
![[pdf]](/static/img/icons/document-pdf-text.783deef3e87f.png "Pobierz artykuł hasłowy w formacie PDF"){kind=icon}
REPRESENTOWAĆ (3) vb impf
(reprezentować z tekstów transkrybowanych, zapewne błędnie.)
Fleksja
| inf | representować | |||
|---|---|---|---|---|
| indicativus | ||||
| praes | ||||
| sg | pl | |||
| 1 | representujemy | |||
| 3 | representuje | representują | ||
| praet | ||
|---|---|---|
| sg | ||
| 3 | f | representowała |
[inf representować.] ◊ praes 3 sg representuje (1). ◊ 1 pl representujemy (1). ◊ 3 pl representują (1). ◊ [praet 3 sg f representowała. ◊ part praes act representując.]
Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.
Znaczenia
1. Występować w czyimś imieniu, być czyimś przedstawicielem [stawiam komu co, kogo, siebie, prezentuję, przynoszę, przywodzę – repraesento Cn] [kogo, co] (3): [A coć ſię o Páłacách/ Máieſtaćie/ Zamkach mowi/ to y o inſzych rzecżach/ w ktorych Zwierzchność nieiáko Bogá repreſentuie/ mowić by ſię mogło oſobliwie ArtHom C2; potym Burmiſtrzowi y z Rádą wſzyſtką przed ſobą ſtánąć kazáli/ ktorzy ácż ſie długo zbraniáli/ [...] wſzákże iednák gdy ſie im to vkazáło iż R.P. Krolá ná ten cżás repreſentowáłá/ ſtánęli potym/ y w tym ſie deklárowáli/ że nie przy żadnym inſzym Pánu ſtoią y ſtać chcą [...] tylko przy Stephanie Batorym BielKron 1597728.]
a. O posłach na sejm będących przedstawicielami wszystkich stanów oraz króla (3): czemu by to miało być WM radam koronnym wolno non reddere rationem rad swoich, gdy o to pytają posłowie ziemscy, ktorzy reprezentują osoby wszytkich tych, ktorych się WM strożmi zowiecie DiarDop 116; (nagł) O powaznoſci vſtaw Séymowych: á ize Séym repraeſentuie ciáło wſzytkiégo Kroleſtwá. (–) SarnStat 27, 27; [PismaPolit 206; My Rády Koronné duchowné y Swietckié/ wſzytko Rycérztwo/ y inné ſtány Korony Polſkiéy y W. X. Litewſkiégo/ iáko iednę y wſzytkę iuż R. P. repreſentuiąc/ á iéy wſzytkę władzą y opátrowánié [...] ná ſobie nioſąc [...]JanPrzyw 78].
2. [Przedstawiać, wyobrażać; symbolizować [kogo, co]:
a. Wizualnie [repraesento – oblicznie okazuję, wystawiam Mącz 431b; – przed oczy stawiam Calep; wyrażam kogo, podobieństwem twarzy, mowy etc., biorę postać czyję – repraesento Cn]: [miasto Kraków] Ma też coś podobnego do Orłá/ ktorego głowę repreſentuie Zamek/ Grocka vlica ſzyię/ Przedmieśćia, záśię około niego ſą iáko ſkrzydłá iákie. BielKron 1597 30.
α. O postaci w sztuce teatralnej: Kłádą tám [Turcy] ná mię dwie ſzáćie ſzerokie [...]. Idęż wtey pompie/ iákobych Agámemnoná álbo kogo tákiego w Comediey miał repreſontowáć [!]/ y żegnam Ceſárzá BusLic 26v.
b. Symbolicznie: O ofierze we mszy: ná ołtarzu nie iżebyſmy ſtąd iuż ſobie [...] grzechom odpuſſczenie mieli zaſłużyć/ ále iżebyſmy przez tę ofiárę/ ktora ofiárá repreſentuie mękę y ſmierć páná Kryſtuſowę/ ono [...] grzechom odpuſzczenie [...] ſobie vczynili ZebrzydOdpow l3.]
LWil