[zaloguj się]
[pdf]

MARGRABSTWO (39) sb n

mar- (33), mår- (4); mår- Mymer2; mar- : mår- BielKron (16 : 1), StryjKron (3 : 2); -grab- (35), -gråb- (2) Murm, Mymer2; o jasne.

Fleksja
sg
N margrabstwo
G margrabstwa
A margrabstwo
I margrabstwem
L margrabstwie

sg N margrabstwo (9). ◊ G margrabstwa (8). ◊ A margrabstwo (10). ◊ I margrabstwem (7); -em (5), -(e)m (2). ◊ L margrabstwie (5).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI – XVII(XVIII) ‒ XVIII w.

1. Zorganizowany wojskowo i administracyjnie okręg pograniezny (głównie w państwie frankońskim i w Niemczech średniowiecznych), marchia; comitatus Murm, BartBydg, Mymer2 (38): Comitatus. Graffſchafft. Márgrabſtwo Murm 20; BartBydg 32; Mymer2 4v; Ma to Márgrábſtwo drugie miáſtá dobre/ to ieſt/ Schrekenberg/ Dreznę/ Torgę/ Lipſko/ y drugie. BielKron 290; á w Moráwio Márgrábſtwo vcżyniono. BielKron 322v.

W połączeniu z przymiotnikiem od nazwy miejscowej [margrabstwo + przymiotnik (7), przymiotnik + margrabstwo (2)] (9): Cżeſkie kroleſtwo bliſkoſcią dzyerżał y Márgrábſtwo Brándeburſkie BielKron 188; TO Kſięſtwo było iedno páńſtwo z Márgrábſtwem Suwerineńſkim BielKron 291, 276 [2 r.], 282, Kkkk3; StryjKron 406 [3 r.].

W charakterystycznych połączeniach: kraina margrabstwa; wyprawa do margrabstwa; do margrabstwa wciągnąć; dzierżeć margrabstwo, uczynić.

a. W funkcji n-loc: Brandenburgia (24): O granicze miedzi Koroną a miedźi Xiąstwem Litewskiem Pruskiem Sliąskiem Margrabstwęm. ComCrac 15; tkuſchi ze ſzyą wmargrabſthwye then tho myedziląſzky chowa LibMal 1553/178; Márgrábſthwo y Pomorzány zwoiowano. BielKron 387 marg, 339, 371 marg, Mmmm; StryjKron 406 marg [2 r.]; KochProp 8.

W charakterystycznych połączeniach: wojt margrabstwa, zamek, ziemia; wyprawić do margrabstwa; margrabstwo (z)wojować (6); przez margrabstwo jeździć.

Zestawienie: »Nowe Margrabstwo« = część Marchii Brandenburskiej leżąca po wschodniej stronie Odry [szyk 14:1] (15): Látá 1432. Márgrábſtwo nowe woiowáli wieldzy Polacy s Czechy BielKron 387, 385; StryjKron 577; Gránice oné [...] zá znáki y gránice miedzy Króleſtwem Polſkim y miedzy nowym Márgrábſtwem ná wieki máią zoſtáć. SarnStat 1072, 1073, 1108, 1122 [2 r.], 1236, 1264 (12).
2. Stanowisko margrabiego (1): miał iego ſyná nieboſzcżyká Aloizyuſá ná Márgrábſthwo potwierdzić BielKron 236.

Synonim: 1. marchija.

AL