[zaloguj się]
[pdf]

MATNIA (8) sb f

ma- (7), må- (1); ma- : må- BielSpr (2:1).

Fleksja
sg
G matnie, matniej
A matnią, matnię
L matni(e)j

sg G matnie (1) WujJud, matniej (1) SienLek. ◊ A matnią (3), matnię (2); -ą BielKron (2); -ą : -ę BielSpr (1:2). ◊ L matni(e)j (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Rodzaj sieci rybackiej lub łowieckiej; też jej zasadnicza część, w którą wpędza się zdobycz uniemożliwiając jej ucieczkę; sagena Cn (8): A chceſzli być ſye ryby pręthko łowiły/ pomázuy mátniey oleiem cegłowym/ k themu rády idą. SienLek 193; Nie żal wędy y gliſty/ nie żal złotey śieći/ Gdy ſię w mátniey ná brzegu złoty Loſoś świeći. KlonWor 13.
Zwrot: »wegnać jak(o) (ryby) w matnię; jak do matnie pędzić« (3;1): iákoby nieprzyiaćielſkie woyſko oſkócżyli w koło á wegnáli w pośrzodek iáko ryby w máthnię BielSpr 55, 20v, 23v; nie ná ſámey gołey wierze przeſtawáiąc/ do ktorey wy iák do mátnie wſzyſtko pędźićie y gromádźićie. WujJud 233.
Przen: Położenie bez wyjścia (2):
Zwrot: »wegnać, wpaść w matnią« (1:1): teraz wiedz pewnie Skánderbegu/ iż ćie tym przymierzem vłowił Máchomet/ [...] ábowiem gdy twoie ſąſiády okolicżne pobierze/ ná oſtátku ſie ná ćię rzući/ á prziydzie mu ſnádnie/ gdy ćie w mátnią wżenie BielKron 253v, 250 marg.

AŻ