[zaloguj się]
[pdf]

REWERENCYJA (4) sb f

Wszystkie e jasne, a pochylone.

Fleksja
sg pl
N rewerencyjå
G rewerencyj
A rewerencyją
I rewerencyją

sg [N rewerencyjå.] ◊ A rewerencyją (1). ◊ I rewerencyją (1). ◊ pl G rewerencyj (2).

Sł stp, Cn, Linde brak.

1. Szacunek, poważanie, cześć [reverentia – czczenie, ważenie, mienie w podciwości Mącz 485a; – poczciwości wyrządzanie, wstydliwość Calep; czczenie; szanowanie kogo; uczciwość; wzgląd –reverentia Cn] (2):
[Zwrot: »uczynić rewerencyją« = oddać cześć: W ktory [pałac] gdyźmy wchodzieli, K. J. M. Electus Polski prawie ku samym drzwiom wespołek i z Królem Nawarskim [...] przeciwko nam wyszedł. Którego gdyźmy ujrzeli, uczyniwszy rewerencyją, tedyźmy go znowu do majestatu jego odprowadzili z wielką uczciwością. DiarPos 120.]
Wyrażenie przyimkowe: »z rewerencyją« (1): Veneranter, Cum veneratione – Zreuerentią.Calep 1109a.
a. Wobec Boga (1):

[W połączeniu szeregowym: muśi to kaſzdy znać prawie s ſamégo rozumu przyrodzonégo/ zeſmy mu [Stworzycielowi] nájświętſzą miłość/ reuerencia [!] i ſłuſzbę powinni MurzNT 57.] 

[Szereg: »miłość i rewerencyja«: że człowiek panu bogu/ abo takową iaką tu ſam Bóg przykázuie/ abo przynámniéi nawiętſzą niſz ktoryi rzeczy ſtworzonyi/ miłość i reuerencia [!] winien MurzNT 104.]
Wyrażenie przyimkowe: »z rewerencyją« (1):
~ Wyrażenie: »z wielką rewerencyją« (1): [heretycy] chcąc okazać że zwielką reuerencią chfałę bożą ſtroią/ i prawęmi iéi a wielkiemi miłoſniki ſą/ żon włáſnych prawie najpiérwſzemu ſtanowi zákazáli miéć MurzNT 111; [UstKościel125].
[Szereg: »z nabożeństwem a rewerencyją«: Zatym Xiąc ſpiewa znabożeńſtwem a Reuerentią wielką/ Gloria in excelſis UstKościel 125.] ~

[Personifikacja: ſtáram ſię [...] ábych przed nim [przed Bogiem] z nawiętſzą pokorą y cżyſtośćią ſercá ſtał. [...] Dla cżego biorę z ſobą brátá mego/ Boiaźń Bożą/ y corkę moią Reuerentią. (marg) Z boiáźnią Bożą y z vcżćiwośćią trzeba ſtać przed Pánem. (–) DesidWilkow 1589/55.]

2. Dostojność, godność, wyższość [reverentia Łac śr] (1):
Wyrażenie: »wielkie rewerencyje« (1): Ták y dzis potrzebáby tákich Symonideſow/ kthorzyby ſie nye ſromáli prawdy mowić ludzyom tym/ kthorzy ná vbogye nye rádzi pátrzą/ y ktorych dla wyelkich rewerenciy ledwo doſtąpić może. GliczKsiąż F5v.
3. Zachowanie pełne godności, zachowanie się z godnością [wstyd, wstydliwość, skłonność przyrodzona do wstydania się, sromieźliwość uczciwa – reverentia Cn] (1):
Wyrażenie przyimkowe: »bez rewerencyj« (1):
~ Wyrażenie: »bez wiele rewerencyj« (1): Barzo pospiesza y bez wiele reuerencyi iakokto mogl wpadło na szkapy [...]. Interim dziękui wm P. Bogu iz zziemie waszey KM aemulus [...] zprosnie vciekał ActReg 56. ~

LWil