« Poprzednie hasło: RĘCZYSKO | Następne hasło: [RĘDZINNY] » |
RĘDZINA (15) sb f
a jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | rędzina | Rędziny |
G | Rędzin | |
L | rędzinie | Rędzin(a)ch |
sg [N rędzina.] ◊ L rędzinie (1). ◊ pl N Rędziny (1). ◊ G Rędzin (11). ◊ L Rędzin(a)ch (2).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.
Znaczenia
1. Rodzaj urodzajnej gleby powstałej w wyniku wietrzenia skał węglanowych lub gipsowych; ager densus a. spissus a. crassus a. pinguis, campus fertilis a. uliginosus, solum argillosum a. pingue Cn (1): [Są 3 pola folwarkowe, na których grunt rędzina, a miescmi też piasek i sapowina, a zwłaszcza pod borem ku Zernykom. LustrSand 313; Przeto źiemiá cżarna nawięcey im [tj. kasztanowym drzewom] lubi/ tákież y rędźiná dobrze zorána Cresc 1571 408.]
Przen (1): (nagł) Spytek z Melsztyna (–) Záwżdy to cne naſienie [tj. wolność]/ ſiewał ná rędzinie/ Co w Rzecżypoſpolitey/ y dziś ſławnie ſłynie. RejZwierz 50v.
2. n-loc Miejscowość »Rędziny« (14): Iakom ya przesch czeladz swoyą pyaczy zagonow dwoma pluzyczoma ⟨nyewyoral⟩ super bonis Randzyny [...] gwalthem ZapWar 1527 nr 2349; Iakom ya nye naszedl (w dom) na dom [...] robothney margorzathy tham w radzynach ZapWar 1527 nr 2395, 1527 nr 2395 [2 r.].
Zestawienia w funkcji n-pers (10): Iakom ya szdzyewkamy szwemy they cząsczy nyeprzedala szlyachathnemv sząnthkovy szrądzyn ZapWar 1504 nr 1993; Iakom ya nyezbyl robotnego Iana rchutha [!] kmyeczia slyachathnego Mikolaya Srandzin anym yemv zadal dwu ran ZapWar 1521 nr 2218, 1510 nr 2072, 2075, b.r. nr 2114 [2 r.], 2115, 1527 nr 2349 [2 r.], 2395.
MC