[zaloguj się]
[pdf]

MOCNIĆ SIĘ (11) vb impf

się (6), sie (2), si(ę) (3).

o jasne.

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
3 mocni się mocnią się
praet
sg pl
3 m m pers mocnili się
n mocniło się subst
conditionalis
pl
3 m pers by się mocnili

praes 3 sg mocni się (5). ◊ 3 pl mocnią się (1). ◊ praet 3 sg n mocniło się (2). ◊ 3 pl m pers mocnili się (1). ◊ con 3 pl m pers by się mocnili (1). ◊ part praes act mocniąc się (1).

Sł stp brak, Cn s.v. mocnieję, Linde XVII – XVIII w.

1. Stawać się silniejszym, potężniejszym; convalescere Mącz (9): GórnRozm K4; Pobori nieznoſne przeſkilka ras wiciagnawſzi [...] ſam ich polowice naſwa potrzebe obratzal/ mocniac ſie nazniſtzenie waſze. PaprUp 13.

mocnić się ku komu [= przeciw komu] (1): Stadem wielkiem [śledzie] chodzą: mocznią ſie ku inſzem ribam FalZioł IV 30b.

mocnić się czym (5): Nádzieiá mocni ſię dobremi vczynkámi. WujNT 540 marg, Aaaaaa2; GrabPospR N3 [idem] K4. Cf »mocnić się duchem«.

Zwroty: »mocnić się duchem« = wzmacniać się na duchu (1): A dźiecię roſło i mocniło śię duchem [confortabatur spiritu] MurzNT Luc 1/80.

»duże się mocnić« (2): Moſkwićin ná nas záiątrzony/ duże ſię mocni im dáley tym potężniey ná káżdy rok/ y zamki y pobierániem Hord y Carzykow Tátárſkich GrabPospR N3 [idem] K4.

Przen: Upowszechniać się (1): Convalescit tam pernitiosa opinio, Szerzy/ mocni/ zámaga ſie ták ſzkodliwe/ niepobozne mniemanie miedzi ludźmi. Mącz 474c.
2. Fortyfikować, obwarowywać się (2): abi dobil Budzina od Thurkow a yeſly go dobedzie yzbi wſzitek rozbil y wmyotal w dunay zebi sye tam Turczi niemocznyly bocz to nycz nye pomaga Chrzeſczyanom yz ſye tam Turczi obſadzayą ale wſzitko ſzkodi czinya Chrzesczyanom. LibLeg 11/44v, 10/146v.

Synonimy: 1. krzepić się, silić się.

Formacje współrdzenne cf MOCNIĆ.

JB