[zaloguj się]
[pdf]

MUMIJA (17) sb f

Fleksja
sg
N mumijå
G mumijéj
A mumiją
L mumijéj

sg N mumijå (9); -å (1), -(a) (8). ◊ G mumijéj (7); [-éj], -(e)j (7). ◊ A mumiją (1). ◊ [L mumijéj.]

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.

1. Zwłoki ludzkie naturalnie wyschnięte przez przebywanie dłuższy czas w suchym, przewiewnym i dość ciepłym środowisku, np. na piaszczystych pustyniach (3): ludźi ktore tám [wiatry] záſtáną piaſkiem potłocżą/ tám náyduią Mumią/ ludźi potłocżone á ſpiecżone s piaſkiem iáko kámień będźie. BielKron 457, 263v, 457 marg.
2. lek. Wyschnięte szczątki ludzkie lub zwierzęce, przesycone balsamem, starte na proch, używane jako składnik lekarstw; mumia sepulchrorum ex aloe, myrrha et humore cadaveris concrescit, pissasphaltum factitium Cn (14): Mumia. [...] STarzy powiedaią żeby miała być ſtego czo zoſtawa przy deſzkach albo przy trunnach w ktorich chowaią ciała ludzi vmarłych/ á ak by tho miało zoſtawać s ciał cżłowiecżych/ ktore gdy chowaią do grobu/ mażą balſamem mirrą/ aloe FalZioł I 89c; á to ieſt ten obycżay w ziemi Saraczeńſkiey/ á thakie ciała barzo długo niezgniją atak powiedaią aby tho Mumia miała być FalZioł I 89c; A chczeſzli: możeſz wziąć wina dobrego lekkiego y zagrzać/ á w to wſypać Mumijey dwie dragmie: dać wypić na tſzcżo vraz maiączemu FalZioł II 18c, +4a, I 89c [2 r.], 137c, II 18b, V 85 (14); [(nagł) De MVMIA. po polſku też Mumia. (‒) ROzmáité ſą powieśći o Mumiiéy UrzędowHerb 412b].
[W przen: A podobno téż ſą ći/ którzy co inégo myślą. (‒) Bo bo bo. Ba! y mumiją ią [Rzeczpospolitą] zową. (‒) Cóż z tym czynić? (‒) Mummiéy by z nich náczynić. SolikZiem F.]
3. [Maść używana do mumifikowania zwłok: że Mumia ieſt iedná máść/ którą czynią z Bálſámu/ z Aloes/ y z Miry/ á ſzáfránu: á tą máśćią Potym máżą ćiáłá ludzkié vmárłé/ áby długo trwáły bez ſmrodów w grobiéch UrzędowHerb 412b.]

AKtt