[zaloguj się]
[pdf]

MY (25899) pron

Fleksja

N my (3949). ◊ G nås (3665) [w tym 12 r. błędne znakowanie; -ſſ (53), -ſch (37), -ſz (35), -ſ (13), -sz (11), -ſſz (11), -ſſch (5), -ss (2), -ſs (2), -ż (2), -z (2)]. ◊ D nåm (8269) [w tym 7 r. błędne znakowanie], nąm (112) [w tym: ną (17)], n(a)m (1108); -ąm ConPiotr (2); -åm : -ąm KromRozm I (27 : 1), KromRozm III (6 : 34), BielSat (13 : 1), BiałKaz (7 : 17); -(a)m : -ąm LibLeg (230 : 1), MetrKor (7 : 4), ComCrac (2 : 6), RejKup (74 : 5), KwiatKsiąż (8 : 1), ActReg (38 : 40). ◊ A nås (5599) [w tym 16 r. błędne znakowanie]; -ſz (22), -ſſ (11), -ſch (10), -z (6), -ś (6), -sz (5), -ſ (4), -ſs (4), -ſſz (2), -sh (1), -ss (1), -ſſh (1), -ſſch (1)] (czes.) ny (1); nås : ny RejKup (56 : 1; m7). ◊ G a. A nås (127) [w tym 2 r. błędne znakowanie; -ſz (2), -z (1)]. ◊ I nami (2114) [w tym 14 r. błędne znakowanie; -y (14)]. ◊ L nås (814) [w tym 2 r. błędne znakowanie; -ſz (4), -ſch (2), -ſſ (2)]. ◊ V my (141).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.

Zaimek osobowy pierwszej osoby liczby mnogiej:
1. Oznacza mówiącego wraz z innymi osobami, które on reprezentuje lub z którymi tworzy pewną wspólnotę (ja i wielu innych mnie podobnych) albo oznacza wielu mówiących naraz (właściwy pl do „ja”); nos Vulg, Mącz, PolAnt, Calep, Cn (23302): yako ya szyakvbem y stanislavem braczya szwoyą nyevczynylym krzyvdy robothnemu andrzeyovy [...] kthory vyszethl oth nasz szregul ZapWar 1507 nr 1980 (42); MetrKor 31/622; Bo tho ieſt rzecż wiadoma, yſz my [rzeźnicy] sługam naſſim więcei wierzicz muśime, niſz ynſſe Rzemioſła. ListRzeź w. 13 (4); BierRaj 16 (17); PowUrb +2 (3); BierEz A3v (61); OpecŻyw 1 (210); OpecŻywList Cv; OpecŻywPrzedm C3v; ForCnR Bv (17); ForCnRWiet Av; PatKaz I 1v (12); Czczye ſyą nam tako wnyektorych kſyąſkach Byla yedna ſluga nabozna panny przeczyſtey Maryey PatKaz II 81v (19); PatKaz III 88v (23); I yeſly pan bog navczy V.M. nyebronycz sią naſz [panów i szlachty ziemi mołdawskiej] y pana naſzego, thedy v.m. dayczye gleyth poſlom [...] y V.M. przes pana naſego posly lepyen [!] vyrozvmyeczye wolya pana naſzego y naſz y naſzey zyemyae LibLeg 6/192; wſchakoſch yego Kro. mcz napomyna pana Voyewode abi nyedal pomoczi kv bvdowanyv Samkv thego Kthori thak wyelye yemv yako nam ſkodzycz bi mogł. LibLeg 11/186v (79); HistJóz A2v (33); KlerPow 3 (8); TarDuch A2 (18); FalZioł I 45d (4); BielŻyw 28 (18); BielŻywGlab nlb 8 (11); GlabGad A2v (6); MiechGlab 11 (3); KłosAlg A4; Mogąć węgrzy táncowáć/ my płákáć będziemy Gdy ták ſzláchetney pánny/ ſpolſki pozbędziemy KlerWes Av (15); March3 V5; Iedni w woźiech drudzy w koniech ale my w imię pana boga naſzego będźiem iego wzywać na pomocż. WróbŻołt 19/8; Położyłes nas miły panie na poſmiech ſąſiadom naſzym WróbŻołt 43/14 (90); WróbŻołtGlab A5; RejŁas w. 41 (5); A ták miły pánie wybaw nas wiecznie od wſſech tákich národow ludzkich według obietnic ſwych/ ktoreś ty nam záwżdy dobrą wiárą zwykł dzierżeć. RejPs 17v (476); Nam więcey milczeć przyſtoy Kto gędzie ten niechay ſtroy A my rádſſey pokoy daymy O czym ſie inym pytaymy RejRozpr K (44); ConPiotr 30 (5); LibMal 1544/92 (9); Vkazał ſie nam pewnie tento Lżykwiath w dzień Młodzionkow LudWieś Bv; Podmaiek/ ktorego drugim ſlowem kxiądz oſtromądr Czyrwcem zowie/ pokazał ſie nam w niedzielę przed Nowem latem/ Czały dzień było cicho y chmurno LudWieś B2 (26); SeklWyzn ktv (40); RejJóz A6 (183); SeklKat A2 (188); RejRozm 391; Is yego meky pozytky Przidaią na nas vzythky. Zan yeſth [lege: Za ny jest] rozſlana ſwietha Krew Darmo ſię bydło ſkrobież wbrew. RejKup m7 (188); RejKupSekl a4 (15); Słyſząc to ſtarzi rycerze iednoſthaynym głoſem odpowiedzieli [...] iuż nam ſiła y moc vſtała HistAl B5 (78); HistAlHUng A3; KromRozm I A4 (78); MurzHist A2 (47); MurzNT A4 (69); MurzOrt B2; KromRozm II a3v (81); A gdźyeżby tego koſcyołá ſſukáć/ do ktorego ſie nąm Pan vćyekáć á yego ſſukáć każe KromRozm III Dv (118); Diar 20 (257); (nagł) Mowa Hieronima Ossolińskiego do Zygmunta Augusta (‒). Acz już od wiele sejmow pokornie i żałobliwie domawialiśmy u WKM NMP [...] abyśmy albo pokoj od X(sięży) IchM mogli mieć [...] albo aby nam IchM wżdy okazali że ich niesłusznie winujemy przed WKM NMP, bo widziemy, że się do tego znać nie chcą, aby nam co winni byli. DiarDop 98 (130); MrowPieś A4v; Wſzem Polakom dobrym krześćiánom Marćin Bielſki S.P.V. WSzelkie náſze krotofile y roſkoſzy ſwiátá/ ná cienkiey nići záwieſzone ſą nád námi BielKom nlb 3 (48); GliczKsiąż A3v (42): LubPs A3 (444); GroicPorz C3 (10); GroicPorzRej C4; SeklPieś 6v (11); iż tylko iedná zaſlugá ieſth Páná Iezu Kryſtá/ [...] przes kthorą y nam/ y Swiętym/ záſlużył żywoth wietzny. KrowObr 161 (400); A obcbodzi ſie z námi ten ſwiát ták fáłſzywie RejWiz 22 (231); Thedy rzekł Iozue: Ach Pánie Boże/ cżemużeś racżył przewieść then lud przez Iordan/ ábyś nas wydał w ręce Amoreyſkie y wygłádził nas? Leop Ios 7/7 (326); Tákież y my/ miły Pánie Oleſznicki/ prze złą Kſyężą [...] nieopuſzczaymy dobrych krzeſćiánow: Nie vćiekaymy my od owiec Kryſtuſowych OrzList f2; [ci ludzie] náplugáwili nam w Polſzcze onę niepokaláną wiárę OrzList h3v (41); KochZuz A3 (2); LeszczRzecz A3v (4); Powiedzyał iż nie mogę/ ták drogo kupowáć/ Cżegobych miał do śmierći nápotym żáłowáć: Tákżeby nam káżdemu targ przyſtało cżynić RejFig A8v (17); RejZwierz A2v (105); zacni á vcżeni ludźie z wielką pilnośćią prácowáli/ zá ktorą my pomoc naprzod Panu Bogu wielce dźiękuiemy BibRadz *4v; iż dźiatki ſwe mamy vczyć woley y poznánia Bożego/ áby ſię ták w nich iáko y w nas rozmnazáłá iego chwałá. BibRadz I 9d marg; Thedy wnet zwołáłá domowey czeládźi/ mowiąc ták do nich/ Pátrzayćie/ Przywiodł tu pan do nas mężá Hebreyczyká/ iżby ſie z nas náſzydźił [et illuderet nos] BibRadz Gen 39/14; Náſtał potym nowy Krol w Egiptćie [...] Ktory rzekł do ludu ſwego/ Oto iuż thych Izráelczykow więcey niż nas y możnieyſzych A przetoż nam [nobis] trzebá z niemi chytrze poſthąpić BibRadz Ex 1/10; Piſmo nam nie oznaymuie czáſu ktorego był żyw Iob/ á wſzákoż możemy ſię domyſlić że był zá dawnych czáſow BibRadz I 274 (521); Bárzo ſye nam ty ięzyki dźiś w Polſzce rozbiegáły/ á też dźiś nie vſłyſzyſz nic innego przećiwko Przełożonym/ iedno złodźieie á zdrayce. OrzRozm K2v (213); ſynowie też Iakobowi przyſzli s polá gniewáli ſie milcżąc. Rzekł ku Iakobowi krol/ day ſwoię corę zá mego ſyná. Ktorzy rzekli/ nie ſłuſzno nam to vcżynić gdy nie ieſteſcie obrzázáni ſpołu z námi BielKron 15v; [żywioły] ludziem y innemu wſzelkiemu żywemu ſthworzeniu/ przyrodzoną zywność dáią/ ták nam iáko y tym ktorzy ſie zdádzą być pod námi. BielKron 263; Iáwá wyſep iuż w źimnym kráiu ieſt/ bo thám bliſko Antipodes ſą/ tho ieſt ludzie co knam nogámi chodzą/ y Polum Antártykum ſniey widáią. BielKron 268v; Niemcy ie zową Windyſz od Wándalow/ my ie zowiemy Káſzuby. BielKron 342 (598); BielKronCies Mmmm3; GrzegRóżn A3 (136); KochSat Bv (4); KwiatKsiąż B3v (29); Immatura morte nobis ereptus est, Ná zbyt nam prętko vmárł. Mącz 211c; Strumea, herba Waſsereypff po niemiecku ziele nam nie znáyome. Mącz 422c (190); Tylkożeś nam przynióſł z Seymu tego? (–) Nic więcéy. OrzQuin B; Nieomyliſz ſye ná żadnym Herborćie nigdy/ á zaż niewidźiſz/ iáko ći ludźie miłość á pokóy miedzy námi w Przemyſkiéy Ziemi mnożą OrzQuin B4v (211); A gdy ſię o tych rzeczách miedzy námi plećie/ Powiem wam/ Goſpodarze/ co tego nie wiećie Prot C4 (38); Abowiem ácż ieſt bogow wiele á wſzákoż nam Ieden ieſth Bog. SarnUzn F8 (92); SienLek 3v (21); LeovPrzep a3v (12); LeovPrzepSamb b3v (5); Złoto też nam známionuie ſzcżyrość/ iáſność/ á przeźrocżyſtość ich RejAp 131v; Rzeki/ wzdroie/ y ſthudnice wſzędy nam piſmo ſwięte zowie wierne náuki Páńſkie/ kthore płyną z onego ſwiętego źrzodłá iego RejAp 133; Alleluia ſie nam wykłáda/ bądź chwałá Pánu RejAp 156; Gdyż widziſz iáko marnie ſwiát nam cżáſy płoſzy. RejAp AA6v (500); ábowiem ták brzeg/ iáko cżás/ y wſzelákie krotochwile/ w iedney mierze ſtoią/ á my w tey łodzi/ w thym okręcie/ gdzie ſmierć ſztyruie/ płyniem GórnDworz H6 (120); GrzepGeom B2 (2); HistRzym 3v (55); Thák iż nam Wáſzá K.M. w wielkiey ſławie/ y w dobrym pokoyu/ z łáſki Páná ſwego/ długo pánowáć y krolowáć będzieſz racżył RejPos A3v; iż y Moiżeſz/ y Dawid/ y ini wſzyſcy krolowie y wodzowie/ ktorzy z niewoley wywodzili [...] przodki náſze/ iáwnie nam figurowáli á okázowáli/ zyáwienie á przyſcie tego Krolá/ ktory nas [...] z oney wiecżney niewoley á wiecżnego przeklęcia wywieść á wybáwić miał. RejPos 2v; Ty dwá wroblá właſnie nam figuruią dwá zakony náſze/ ſtáry y nowy RejPos 47; tedy powiedzieli ludziom onym oni Apoſtołowye ſwięći: Iż nam ſie nie godzi áni ieſt potrzebá zábawiáć ſie tymi rzecżámi ſwieckiemi RejPos 124; á ieden Iezus Kriſtus Pan á zbáwiciel náſz/ przez ktorego wſzytko mamy/ á my w nim á on w nas przebywáć vſtáwicżnie będzye/ áż ná wieki. RejPos 240; y powiedzyał mu/ iżechmy ználeźli Meſyaſzá/ co ſie nam wykłáda Kryſthus ábo pomázániec [Invenimus Messiam (quod est interpretatum christus) Vulg Ioann 1/41]/ y przywiodł go záſię do Iezuſá. RejPos 274 (2393); RejPosWiecz2 90v (71); RejPosWiecz3 96 (61); BiałKat a4 (194); Przetoſmy ſie vcżyli ſwoiego Rzemioſłá/ By nam náſzá náuká pożytek przynioſłá. BielSat C3 (44); KwiatOpis D; GrzegŚm A2 (34); HistLan A3v (24); KuczbKat 1 (176); nic tho w káżde ſie trudnośći wdáć/ opuśćiwſzy onę wdzięcżną wolność y ſwobodę ſwoię/ kiloby nas woythy zwano RejZwierc 66v; O cżym Hiſtorykowie ſzyroką pámięć ná potym potomſtwu náſzemu zoſtáwili/ á y mychmy ſie temu zá cżáſow ſwoich máło ocżymá nie przypátrzyli. RejZwierc 185 (573); Zelázo nam oycowie zoſtáwili ná obronę/ nie Złoto ná kupná wolnośći. BielSpr 39 (41); KochMon 22 (7); Drzwi kroleſtwá niebiego [!]/ przez grzech nam zamknione bywáią: Przez klucże tedy rozumie ſie nam moc/ ktorą tę zaporę odeymuią/ to ieſt/ ktorą grzechy bywáią odpuſzcżáne. WujJud 86v; W Praefácyey ſkárżyliśćie ſie ná nas/ że o was to mowimy/ iżeśćie miedzy ſobą ſą niezgodnymi WujJud 127 (301); WujJudConf 3 (144); KochList nlb 3; RejPosRozpr b3 marg (51); RejPosWstaw 21 (180); Wyłudz ná nim [...] A my tobie damy káżdy tyſiąc y ſto śrebrnikow. BudBib Iudic 16/5; Y pytáli Baruchá/ mowiąc. Powiedz nam proſzę ćię/ iákoś piſał wſzytkie słowá te z vſt iego? BudBib Ier 36/17 (225); BudBibKaw A2v; HistHel B4v; MycPrz I A2v (121); á chłopi zá nim ſtoiąc świádczą/ tak ieſt Pánie, y máło nas kilká nie potonęło. Strum M (2); WierKróc A2 (20); Spolna poćiechá przećiwko śmierći ną á pogánom tá ieſt. BiałKaz B4; wiemy teſz co na [lege: nas] pyſmo S. vcży BiałKaz D3; Vmárł ną Krol/ Polacy BiałKaz H2v (51); Y rzekli Apoſtołowie pánu: Przyłoż nam wiáry. BudNT Luc 17/5 (79); StryjWjaz A3; że ſie wy krześćiáni od nas vcżyć maćie CzechRozm 68; iż Bog ieſt z námi/ y my z nim w przymierzu CzechRozm 266; Przeto tu nawięcey nam tego potrzebá/ ábyſmy wiárą żyli/ [...] dobrze z námi będźie. CzechRozm 268v (457); ZapMaz II G 61/78v; Bo to náſz Hektor Ruſki y mur kráiu tego/ Więtſzą my ſłáwę mamy niż Troyánie z niego. PaprPan Xv (84); KarnNap A4v (34); Roſtropność przychodźi nam zdoświádcżenia ábo náſzego ábo kogo inego: ále męſtwo y cnotá z náſzych właſnych ſpraw. ModrzBaz [16]; ieſliſmy Chrześćijánie/ tedy ią [niewolę] też od nas y od náſzych gránic zápądzmy. ModrzBaz 88v (215); ModrzBazBud ¶5 [2 r.]; ModrzBazStryj ¶2v [2 r.]; My ſtolice Apoſtolſkiey náſláduiem [...] y ktorzy znią ſpołeczność máią/ my też znimi ſpołek mamy: á ktore oná potępiłá/ my też potępiamy. SkarJedn 118; Ták Grekowie [...] od nas przytymże ſtárſzym ſtoiących/ y od zwierzchnośći od Bogá poſtánowioney/ odſtąpili: á nie my od nich. SkarJedn 161 (133); KochDryas A2 (3); KochOdpr A3v (21); Oczko A3v (47); Co nam inſzégo czynić/ iedno płákáć ſmutnie/ Pówieſzawſzy po wiérzbach niepotrzebné lutnie. KochPs 200 (119); Tu iuſz wſzyćiek pogáńſki lud wołáć pocżął/ tak dziwny cud widząc: [...] Y mychmy ſą Chrześćiánie/ ogniá ſię y miecżá nie boiem. SkarŻyw 152; Znaymy gdy nas Pan Bog karze/ Turkámi/ Tátárámi/ Moſkwićinámi/ Heretyki: iſz to ieſt korzyść nieſzcżeſna z grzechow náſzych SkarŻyw 560 (503); SkarŻywBog 357 (11); ZapKościer 1579/3v (31); KochTr 4 (20); MWilkHist [A4] (69); StryjKron A (16); A potym záś y tego dokłáda (Gál. 1. v. 8.) o ſwym przepowiedániu Ewánieliey Chriſtuſowey: Iż choćiażbyſmy my to iest Apoſztołowie ábo Anioł z niebá przepowiedał wam/ nád to coſmy wam przepowiedáli/ niech będźie przeklęctwem. CzechEp 116; Zádáie mi to I.M.X.K. y z moią bráćią fol. 500. á niewiem ſkąd y przecż/ żebyſmy my to kiedy mowić mieli/ ábo też ták wierzyć y trzymáć/ iżby ſię Anioł miał ſtáwáć Bogiem CzechEp 211 (555); CzechEpPOrz **4; KochJez A3v; NiemObr 3 (196); KochEpit A2 [2 r.]; Ale téż trudno o tákiégo páná/ O iákich nam więc ſtárſzy powiádáli KochFr 28 (30); KlonŻal A2v (12); KochDz 105 (5); KochMarsz 153 [3 r.]; KochPhaen 1 (4); KochWz 141; KochMRot A2v (6); ReszPrz 3 (47); ReszHoz 117 (4); ReszList 143 (18); WerGośc 210 (47); WerKaz 275 (8); WisznTr 5 (20); BielSen 5 (22); BielSenJoach 2 (6); Gdyż ſie ſámi mężowie nie vmieią rządzić/ Iákoż y my niemamy ſpołu z nimi błądzić? BielSjem 4 (85); KochPam 86 [2 r.]; PRzećiwné chmury ſłonce nam zákryły/ Y niepogodnć déſcze pobudźiły KochPieś 31 (41); KochSob 56 (5); KochTarn 75 (4); Spyta go Pan: á wielé tákowych iáko ty Twóy Pan błaznow ma. Sługá ón z czyſtéy ochoty: Széśći nas tylko w domu Pánie miłośćiwy PudłFr 25 (49); ROzmyślaymy dźiś wierni Krześćiáni/ Iáko Pan Kryſtus ćierpiał zá nas rány ArtKanc D9 (812); nie ma ſwey powági/ Krol/ Kśiądz/ y nikt: Boże ſtrzeż nas od iákiey plagi BielRozm 4 (23); GórnRozm A (36); KmitaPsal ktv (14); KochProp 15 [2 r.]; KochWr 16 (27); KochWrJan 18; PaprUp Av (100); ZawJeft 10 (57); tedy my tez znaszych ze Ziemian mozemy mieć takiesz presidia ktory multo ſunt inſtructiores y konmi, y sługami niz Slęzacy ActReg 3 (138); Citimus – Nablizſzy nąs. Calep 201b (3); GostGosp 90; GostGospPon 169; GrochKal 15; Phil C4 (7); GórnTroas 4 (62); KochCn [B4]v; ten Czech z Lechem brátem/ któré nam y Czechom iuż zá napewnieyſzé przodki Kroynikarze náſzy podawáią KochCz [A4] (8); KochPij C3 (4); GrabowSet B2 (88); KochAp 12; Vżycz pokoiu nam: y świętéy zgody/ Niech ſie nas boią pogáńſkié narody. A ty nas niechćiéy odſtępowáć pánie: Y owſzem/ rácz nam dopomágáć ná nie. KochFrag 29 (21); OrzJan 9 (80); OstrEpit A2v (4); WyprPl A2 (5); rácż odpuśćić grzechy/ y nam y nieprzyiaćiołom / nienawiſtnikom/ y prześládownikom náſzym. LatHar 29; Nie nam Pánie nie nam/ ále imieniu twemu/ odday pochwalenie. [Non nobis, Domine, non nobis; sed nomini tuo da gloriam Vulg Ps 115/1]. LatHar 571 (454); KołakCath B3v (4); KołakSzczęśl A2 (10); RybGęśli B (20); iż gdyby nas był Nowy teſtáment Graecki w tey ſzczyrośći doſzedł/ iáko od Apoſtołow ieſt nápiſány: tedyby ſłuſznie był v wſzytkich dáleko więtſzey wagi y pewnośći/ á niżli Láćińſki WujNT przedm 10; Y rzekł mu Piotr: Pánie/ do nasże mowiſz to podobieńſtwo: czyli y do wſzytkich? WujNT Luc 12/41; A gdym ia począł mowić/ Duch S. przypadł ná nie/ iáko y ná nas z początku WujNT Act 11/15; Bog w nas mieſzka/ á miłość iego doſkonáła ieſt w nas. Przez to poznawamy iż w nim mieſzkamy/ á on w nas: iż z Duchá ſwego dał nam. WujNT 1.Ioann 4/13 (797); A przedſię tymi pośrzodkámi nie gardźmy/ ktore nam ſą od Kośćiołá náznácżone/ ábychmy po śmierći w Cżyścu zábáwieni być mogli. WysKaz 39 (56); Do czego y to muſzę przyłożyć ná więtſzą ſromotę náſzę, że nam Grámmátiki Polſkié cudzoźiemcy opiſuią. JanNKar D2v (8); JanNKarGórn G4 (3); JanNKarKoch G2; Ze nas Król nie może niócz privatim ſądźić oprócz Séymu bez Rad Koronnych/ ná Dworze ſwym/ exceptis proventibus. SarnStat 66 (47); SiebRozmyśl [A3] (52); WitosłLut A2v (3); GrabPospR K2 (12); KlonKr A3v (8); KmitaSpit A2 (14); Cudzołoſtwem y wſzetecżeńſtwem może bydź iż nas inſze niektore choć w Krześćiańſwie narody prześięgáią PowodPr 70 (104); Ieſli oni nie zábijáli: my ſię y nie gniewaymy. ieſli oni nie cudzołożyli vczynkiem: my áni myślą. Ieſli oni cudzego nie bráli: my daymy ſwe właſne. SkarKaz 312b; Obáczmy co zá rożność ieſt tákiego ſłowá v nas/ y v Páná Bogá. (marg) Rożność ſłowá Bożego/ od ſłowá ludzkiego. (‒) SkarKaz 484b (568); tedy y cłá nie my/ ále cudzoźiemcy odpráwowáć będą VotSzl D3 (54); CiekPotr 3 (11); CzahTr B4v (33); GosłCast 13 (53); PaxLiz Bv (24); Pogánie nie mieli o miłośći ku bráćiey roſkazánia od Bogá/ iedno ſam rozum: á my ták ſurowy/ ták pilny Bogá náſzego o tym mandat mamy. SkarKazSej 669b; ále y o tych ktore mogły być ſtárym oycom náſzym dobre/ ále nam czáſu tego ſzkodliwe. SkarKazSej 701b (96); Ten Zephyrus niech żaglem náſzym włada: Niech morſkie ſzturmy rowna y pokłada: Ten ieſli po nas będźie/ wśiáday fliście A odepchni ſię. KlonFlis B3v (28); SkorWinsz A3v [4 r.]; SapEpit A3 (5); Tego co prośi o liſt/ właśćiwymi znáki Opiſzą y wyſtrychną: Ze táki á táki Stánął przed námi liſtu vkázáćiel tego: Cżłowiek we trzydźieśći lat/ y wzroſtu śrzedniego. KlonWor 54; Páná Gośćiá onego/ co ták rok chudźina Stał v nas/ w on cżás gdy ſię pukáłá brzeźiná. KlonWor 60 (17); RybWit Cv (8); ZbylPrzyg A3 (2); Prędkoś ten świát odmienił/ przecz? zgadniemy ſámi/ Ześ był przywykł Aniołom zecniłoć ſie z námi. SzarzRyt D4v (24).

W połączeniu z przydawką [w tym: my + sb (w tym: n-ethn (97)) (646), my + ai (a. part praet pass) (272), my + part praes act (22), my + z + G sb (1), my + jako + sb (27), my + jako + ai (1); my + przydawka (957), przydawka + my (12)] (969): My iako Rzemieſło Rzeźnicze w Sliąsku, a zwłaſſcza we Wroczławyu, w Legniczi, w Stridze w Swidniczi w Nisie, a w Brzegu, siednoczilich mi śie y na tho zwolili. ListRzeź w. 50 (3); BierRaj 19v (2); PowUrb +v; ZapWar 1515 nr 2176 (2); OpecŻyw 18v (6); ktorą on ij s nami towarziſzmi ij przyiáćieły ſwymi zawżdy pilnie zaſługowaćz chce. ForCnR C; my iako ludźie niedwornij/ nie wſzitkiégo bácżemy ForCnR D (3); ForCnRWiet ktv; czobiſmi mi slvzebnyky yego Cz. m. bedacz radzy wydziely na obye stronie LibLeg 10/66 (9); PatKaz I 3; PatKaz II 85; PatKaz III 91v (4); HistJóz C2 (4); TarDuch A8v (3); BierRozm 5; KlerWes Av; WróbŻołt [S6]v (2); RejŁas w. 66; Proſimy naſz miły panie gdyześ to dla nas nędznego ſtworzenia ſwego raczył miłoſciwie vczynic RejPs 33 (21); Ná nas ná kmiećie wołaćie A ſámi ſie ochylaćie RejRozpr Gv (6); My thedy rada a ſenath koronny thak duchownego yako ſſwieczkiego ſtanu [.,.] Takyſmy spoſob ku obronie poſpolithey [...] nalozely. ConPiotr 30 (8); LudWieś B5; SeklWyzn b3 (5); RejJóz Mv (4); SeklKat O (4); Tu na Swjecżie niemały czas Wiele cżierpiał dlá grżeſnych nas RejKup ſ4v (4); RejKupSekl a5; nam też pokorne [!] proſzącym [Nobis igitur supplicantibus] miłoſierdzia wáſzego vżycżcie HistAl F5v (5); HistAlHUng A4; Nąm ſye Polakom y Litwye teraz tych nowinek záchćyáło KromRozm I N (7); MurzHist A4v (5); MurzNT 3v (6); KromRozm II k2v (13); KromRozm III A4v (6); My też z stanu rycerskiego acz przysięgą na to obowiązani nie sąśmy. Diar 33 (12); DiarDop 116; BielKom A3 (5); IZ pan Bog z łáſki á woley ſwey ſwyętey chce tho myeć po nas káżdym cżłowyecże GliczKsiąż O (6); iżeś ty ſam yeſt Pan nád pány/ Ktory tu wſſytkiem władnyeſz y nędznemi námi. LubPs C3 (47); GroicPorz Bv [2 r.]; GroicPorzRej C4; KrowObr 38v (19); RejWiz 36v (13); Leop Gen 47/4 (9); LeszczRzecz A2 (5); RejFig Aa8; RejZwierz A2v (4); RejZwierz[Wirzb] A4v; BibRadz *2v (15); A iż o nas Przemyślánoch też co rzeknę OrzRozm O4v (13); ktore ſłuſzniey ábyſmy ie my/ iáko Krześćiánie/ opátrzyli/ niżli pogánin BielKron 311 (40); GrzegRóżn J3v (2); Mącz 165c; owo my Polacy/ iáko niewiáſty: Nolunt, vbi velis: vbi nolis, cupiunt vltro. OrzQuin A4v (37); Prot C (2); SarnUzn B6; SienLek 194 (2); LeovPrzep F2 (2); wiedz pewnie iż y my Anyełi/ y ći iáko ſłyſzyſz wſzyſcy zmárli/ [...] y wy żywi ktorzy tu ieſzcże pielgrzymuiecie ná tym nędznym ſwiecie/ wſzytkoſmy ſłudzy Páńſcy RejAp 159v (22); iżeſmy my męſzcżyzni/ vcżinili to práwo ſámi ſobie/ że nam niemáſz ſromothy/ áni nieſławy żadney/ żyć roſpuſtnie GórnDworz T8 (9); HistRzym 21v (3); RejPos A5 (121); RejPosWiecz2 91v (5); iż ſyná ſwego nie litował/ ále zá nas zá nieprzyiacioły ſwoie racżył go wydáć. RejPosWiecz3 99; BiałKat c (8); BielSat L4v; GrzegŚm [A2] (2); KuczbKat 30 (3); RejZwierc A3 (29); BielSpr 44v (4); KochMon 20; WujJud A8 (7); WujJudConf 15v (5); RejPosRozpr c (2); BudBib ludic 6/3; MycPrz I A4 (6); WierKróc B2v; Dał ną Pan wiernym ſwym świątośći BiałKaz B2 (5); BudNT 2.Cor 4/11; CzechRozm A2v (20); PaprPan B2v; KarnNap B2 (2); ModrzBaz 52v (2); ModrzBazBud ¶6v; SkarJedn 101 (11); KochOdpr B2v; KochPs 65 (10); MY Chrześćiánie od Zydow y poháńcow rozni bądzmy SkarŻyw 399 (24); SkarŻywBog 357 (3); a my vrząnt wyedluk prawa chyelmyenſkego Roſzkaſzaliſzmy sludze swemu ZapKościer 1584/49 (12); KochTr 19 (2); StryjKron 16; CzechEp 14 (15); CzechEpPOrz **1; NiemObr 34 (5); KlonŻal A3v (2); ReszPrz 37; ReszHoz 140; ReszList 152; WerGośc 210 (2); WisznTr 12 (2); BielSen 11; BielSjem 5 (5); KochPam 86; PudłFr 5 (2); ArtKanc A3 (62); GórnRozm A4 (9); PaprUp E4v (5); ActReg 21 (2); GrochKal 15; GórnTroas 16 (2); GrabowSet A3 (5); KochFrag 49 (3); OrzJan 91 (3); OstrEpit A3; LatHar 7 (33); KołakCath C5; KołakSzczęśl C2 (2); WujNT przedm 24 (14); WysKaz 15 (4); JanNKar C; JanNKarGórn G4v; JanNKarKoch Gv; Oznáymuiemy którym wiedźieć należy wſzytkim. My Prełaći/ Kśiążętá/ Pánowie/ Szláchtá/ obywátele źiem Litewſkich y Ruſkich SarnStat 8 (20); SiebRozmyśl [A3] (2); KmitaSpit Bv; PowodPr 22 (11); My Kátholicy w Polſzcze od śiedmi ſet lat do Chryſtuſáſmy przyſtáli y Chrześćijánmi zoſtáliſmy SkarKaz 549b (23); VotSzl B3 (3); CiekPotr 49 (3); CzahTr G4 [2 r.]; GosłCast 13 (3); PaxLiz B3 (2); SkarKazSej 665a (4); Idźże teraz/ ápprobuy poſtępek piiány: A zwłaſzcżá miedzy námi ſłowie Chrześćiány. KlonWor 69; SzarzRyt B4 (2).

W połączeniu ze zdaniem przydawkowym [w tym: ktorzy (202), co (39), ktorzykolwiek (3)] (244): BierRaj 19; OpecŻyw 181v; PatKaz I 18; BierRozm 21; WróbŻołt T8v (3); A ták y nas miły pánie obácz miłoſćiwie ktorzychmy ſą roſproſſeni myſlámi ſwemi po rozlicznych národziech RejPs 158v (5); SeklKat Q; RejKup c7v; RejKupSekl a4v; HistAl C7 (5); MurzHist F4 (3); Myſmy yeſt [!] obrzezánye/ ktorzy duchem ſlużymy Bogu [Nos enim sumus circumcisio, qui spiritu servimus Deo Vulg Philipp 3/3]/ á chełpimy ſye z Yezu Kryſtá KromRozm II 12 (2); KromRozm III C (3); LubPs A3v (8); Niepiyćie s tego wſzyſcy/ iedno my co Pleſze mamy. KrowObr 199v (3); RejWiz 143v (3); Leop Philipp 3/3; OrzList f (2); RejZwierz 38; BibRadz *4v (6); OrzRozm B (2); BielKron 103v; GrzegRóżn B3v (5); KwiatKsiąż H2v; OrzQuin Y2 (2); Prot C2v; RejAp 25 (7); GórnDworz Z4 (2); HistRzym 31; O ſzpetnaſz to przymowká nam wſzytkim/ do kthorych vſzu dochodzą ty ſłowá Páńſkie RejPos 244 (33); RejPosWiecz2 92 (2); BiałKat 21 (2); My żywi ktorzy pozoſtániemy áż do przyśćia páńſkiego nie vprzedźimy tych ktorzy záſnęli. GrzegŚm 10 marg; KuczbKat 140 (2); RejZwierc 86v (2); WujJud 46v; WujJudConf 10v (3); RejPosWstaw [1102] (4); BudBib 4.Esdr 6/58; MycPrz II A3v; BudNT Rom 8/4; CzechRozm Av (7); A my/ ktorzi [Nos vero, qui] ſię prawdźiwey ku Bogu wiáry dźierżymy/ nie wſtydamy ſię mieć niewolnikámi ludźi teyże wiáry co y my. ModrzBaz 48v (3); SkarJedn 340; Oczko A3v; KochPs 143 (4); A nam/ przy ktorych ześćiu woyſko ieſt Aniołow/ przećiw ktorym Chryſtus wychodzi/ ćiężey ma być/ gdy długo wtych przybytkach śmierći zoſtáiem? SkarŻyw 196 (11); CzechEp 90 (3); CzechEpPOrz **1; NiemObr 95 (7); KochFr 18; KlonŻal C3; WerGośc 211; ArtKanc A3 (7); KmitaPsal A5; PaprUp E2v; ZawJeft 32; ActReg 141; GrabowSet M3v; KochFrag 50; OrzJan 71 (2); WyprPl A2; LatHar 11 (19); KołakCath Cv; Abowiem my ktorzy żywiemy/ záwſze bywamy wydáni ná śmierć dla leſuſá WujNT 2.Cor 4/11 (16); WysKaz 2 (2); KmitaSpit B4v; Ieſt nas ieſzcże wiele w Polſzce żywych/ ktorzy pámiętamy poki ſie cżyiá powinność ná Seymach śćiągáłá PowodPr 77 (2); SkarKaz 44a (12); VotSzl C; GosłCast 36 (3); SkarKazSej 669b (2); RybWit A3.

W połączeniu współrzędnym z rzeczownikiem (a. przymiotnikiem, a. imiesłowem) będącym nazwą rodzajową dla „my” (17): acz ſą ku krzywdzie nám i inſzęmu vboſztwu MurzNT 76; KromRozm II b2; KromRozm III B6; BielKron 281v; A iż pan Kriſtus/ ile Bog tylko/ nas y ine wſzytko ſtworzenie ſwoie/ mocą ſwoią Boſką ożywiáć/ á w żywocie záchowywáć racży RejPosWiecz2 91 [2 r.]; przeto odrzucone ieſt od nas/ y od inſzych wiele kośćiołow. WujJudConf 185v; CzechRozm 145; wiele też wnich rzecży tákich vcżono/ ktore nie nam/ ále ktorey inſzey nieznáiomey kráinie świátá służyli. ModrzBaz 135; CzechEp 407 (3); LatHar 30; WujNT Rom 8/23; Do ktorey iáko nam/ ták y wſzytkiemu Chrześćijáńſtwu byłáby potrzebna Ligá dawno pożądána y proponowána. VotSzl B2 (3).

W przeciwstawieniach: »my ... oni (ich) (44), on (jego) (32), wy (19), ty (15), oni (onych) (5), ci (5), ten (3), in(n)i (2), on (onego) (2), kto inszy« (128): Ty bądz iego zwolenik/ ale my ieſteſmy zwolenicy mojiżéſſowi OpecŻyw 63v; WróbŻołt 19/9; ya y kozdj znas czo ſliſchim ſhranycze tedjſmi to vynny Krolowy yego M. oznaymycz a tak yeſly ze czy czo nas ſprawvyą ynaczey powyadayą tedj czy wynny a nyemi [lege: nie my] LibLeg 10/155v; LudWieś A2v; SeklKat N4v; RejKup v7; HistAl K4; co ini porzucą/ tego my ſye dopyero imuyemy. KromRozm I N (5); MurzHist I; KromRozm III L4v (2); LubPs V4v; KrowObr 56v (4); Leop 2.Reg 19/43 (7); OrzList e2v; RejZwierz 107v; BibRadz 2.Reg 19/43 (6); bo my mamy kogo bić/ á oni niemáią/ bo nas trochá á onych wiele BielKron 247 (5); GrzegRóżn [B4]v (3); SarnUzn C (8); ále iż ón iednák polſkiego nie vmieiąc/ nieprzyſtháło nam Polakóm od niego ſye po polſku vczyć/ ále ſłuſzniey iemu było od nas SienLek 194; RejAp 159v; RejPos 20; RejPosWiecz2 93v; RejPosWiecz3 97v [2 r.]; BiałKat 148v (2); KuczbKat 270; RejZwierc 261 (2); BielSpr 12; WujJud 248 (3); WujJudConf 246v; nie od nas/ ále od onego ſie sſtháło/ kthory ſam dziwne rzecży ſpráwuie. RejPosRozpr b4v; BudBib Thren 3/43 (2); MycPrz I C3; BudNT 2.Cor 4/12; CzechRozm 68 (6); PaprPan B [2 r.]; KarnNap A2; żeby náſze polá niebyły komu inſzemu rodzáyne/ á nam [aliis ... nobis] płonne. ModrzBaz 33v (2); SkarJedn 127; KochOdpr C2; KochPs 28 (5); Inni dla złocżynſtwá ták vmieráią/ á my dla ſpráwiedliwośći śmierć podeymiemy. SkarŻyw 207 (4); CzechEp 89 (13); NiemObr 106; KlonŻal Bv; BielSjem 26; ćiebie żywégo my vmárli prośimy OrzJan 100 (2); LatHar 197; WujNT 151 (7); PowodPr 54; SkarKaz 7a (6); SkarKazSej 665a.

W porównaniach (97): Dediſti nos tanquam oves eſcarum [...] Dałes nas nieprzijacielom naſzym iako owce na pożarcie WróbŻołt 43/12 (2); RejPs 16 (10); RejJóz M5v; RejKup p4v (2); MurzHist L3v; LubPs Mv (4); RejWiz 37 (9); Boś nas z probował Boże: doſwiádſſyłeś nas ogniem/ thák iáko probierze ſrebrá [igne nos exaministi sicut examinatur argentum]. Leop Ps 65/10; RejZwierz 112 (2); BibRadz Thren 3/45; ktorzy ſą teras w pokoiu zánámi iáko zá murem/ mogęcy nas rátowáć á niechcą. BielKron 222v (2); OrzQuin E3v (2); RejAp 26 (4); A gdyż wiemy miły Pánie żeś ty Bog á Ociec náſz ieſt y ſtworzyciel náſz/ á my nie inácżey iedno iáko błoto leżymy przed rękámi twoiemi RejPos 47v (12); RejPosWiecz2 94 (2); Poſłały nas do ćiebie náſze przyiaćiołki/ Byś nas ták ſpráwowáłá/ iáko mátká pſzcżołki. BielSat [I4] [idem BielSjem 13] (3); HistLan F4; KuczbKat 10 (3); á nas záwżdy łáſkáwie vpomináć racży iáko miłoſierny páſterz owiecżki ſwoie RejZwierc 256 (7); WujJud A8v (2); WujJudConf 18 (2); ModrzBaz 128 (2); SkarJedn A3; KochDryas A3; SkarŻyw 115 (2); CzechEp 93; KochFr 40; KochPhaen 11; WerGośc 261; WisznTr 3; BielSen 17; BielSjem 6 (3); ArtKanc K18; PaprUp L4v; Fortuná známi igra iáko z dźiećmi: Dźiś pánem będźieſz/ iutro śiáday z kmiećmi. KochFrag 30; PowodPr 76; SkarKaz 454b (3); Wyśćie rozumy y głowy náſze: my iáko proſte dźieći/ ná wáſze ſię obmyślánie ſpuſzczamy SkarKazSej 665a (2).

W formułach przysiąg i zeznań [w tym: jako my to (a. o tem) wiemy (a. ujednali) (487), tak(o) nam (Pan) Bog pomoż(y) (a. pomagaj) (49)] (527): yako my tho vyemy ysch pauel szorlow Nyekradnye any szlodzyeyskych rzeczy poszyva wkxyąszączey szyemy thako nam Bog pomoszy. ZapWar 1503 nr 1941; Iako my tho dobrze vyemy ysze marczyn kovnaczsky nyevszyal vavrzynczovy sregul valacha gnyadego. ZapWar 1507 nr 1981; Ia ko my tho vyemy Ia ko yan Szpaczycz nyesby [!] Grzegorza Szwalath [!] ZapWar 1507 nr 2032; yako my tho vyemy ysh Seraphin z hvmyasthova szpakow pyotra Swoley Bronyschewskyey nyesbyl any go wedwa palcza rąki levey ranyl w roczny dzyen thako nam bog pomozy y swyąthy krzysch. ZapWar 1520 nr 2162 (526); Ták nam Pánie Boże pomagay. GroicPorz gv.

W formułach modlitewnych [w tym: modl(cie) się za nami (123), zmiłuj się nad nami (305), w modlitwie „Ojcze nasz” (87)] (720): Kryſte vſlyſz nas/ Oycże z nieba Boże/ zmiłuy ſie nad nami. TarDuch A8 (210); SeklWyzn o4v [2 r.]; Chleba naſzego powſzedniego dai nam dzis/ Y odpuſc nam winy naſze iako y my odpuſczamy naſzym wynowáiczom/ Y niewodz nas w pokuſy/ ale nas wybaw od wſzego zlego Amen. SeklKat C (13); RejKup Cv (2); MurzHist I4v; LubPs S2v (3); Báránku Boży/ kthory głádziſz grzechy ſwiátá ſmiłuy ſię nád námi KrowObr 69v; niebieſka vlitzko/ vtwierć nas w pokoiu. KrowObr 162; Thego Bogá nam vbłagay Márya Amen. KrowObr 176v; Anielſka Páni ſpuść nam łáſki twoiey KrowObr 177 (86); BOże ſmiłuy ſie nád námi á pożegnay nam/ roświeć oblicże ſwe nád námi/ á zlituy ſie nád námi [Deus misereatur nostri et benedicat nobis, illuminet vultum suum super nos et misereatur nobis]. Leop Ps 66/2 (5); RejFig Dd4v; BibRadz Matth 6/11 (11); BielKron 136 (8); RejPos 69 (8); BiałKat 143v (5); Bo Pánu Bogu ták właśnie mowimy/ Smiłuy śie nád námi. Wyſłuchay nas. A do Swiętego ták: Modl śie zá námi. KuczbKat 365 (10); Vkrzyzowan też ieſt zá nas pod Pońſkim Piłatem/ vmęcżon/ y pogrzebion ieſt. WujJud 25v (3); WujJudConf 83 [2 r.]; CzechRozm 200 [2 r.]; KarnNap B3; Toć ſą słowá tego swiętego/ z ktorych day nam Pánie Iezu Chryſte/ poiąć przyſzłą ſrogość twoię SkarŻyw 121 (11); NiemObr 110 (2); proś zá námi nędznymi. ReszPrz 37; Bądź nam miłośćiw, á odpuść wielikie zgrzeſzenie ArtKanc I16; Swięć ſię w nas imię twe święte ArtKanc M14v (29); GrabowSet S2; Przycżyń ſię/ o goſpodze y páni/ y krolowa/ y mátko Boża zá námi. LatHar 8; Słowo sſtáło ſię ćiáłem/ y mieſzkáło miedzy námi. LatHar 11; Ty od nieprzyiaćielá broń nas/ á w godźinę śmierći przyimi nas. Amen. LatHar 70; Pokoy + Boży + niech + będźie záwżdy z námi. Amen. LatHar 102; W godźinę śmierći náſzey/ Rátuy nas Pánie Iezu. LatHar 342; Błogoſław y nam náſz Pánie. LatHar 536 (280); WujNT Matth 6/12 (17); SkarKaz 279b (3); SzarzRyt B2v [2 r.].

W zaklęciach i wykrzyknieniach [w tym: uchowaj nas Panie Boże (11), Panie racz być z nami (4)] (17): A ſtrżeż iedno nas Boże tam iakiey przygody RejJóz Ov; RejKup g7v; MurzHist F4v; MurzHistSekl ktv; vchoway nas tego Pánie Boże/ ábowiem my tákowey wiáry ludzi nie vtzymy. KrowObr 59 (2); Leop Iac 4/15; RejFig Dd2v (2); BibRadz *2v; OrzRozm I3; BielKron 334v; KuczbKat 15; GórnRozm B4 (2); vchowayze nas mieli Panie wietzei iuſz ſtich wegier Krolow PaprUp H4 (2).

W objaśnieniu wyrazu hebrajskiego „Emanuel” (22): OpecŻyw 7v; PatKaz III 101v; BibRadz Matth 1/23; otho Almá porodźi/ á będźie ſyn iey wezwan Emánuel/ tho ieſt Pan ſnámi BielKron 464 (2); RejPos 271 (3); CzechRozm 23 (5); CzechEp 303 (5); ArtKanc C (2); LatHar 528; y porodźi ſyná: y názową imię iego Emmánuel: co ſię wykłáda/ Bogznámi [et vocabunt nomen eius Emmanuel, quod est interpretatum nobiscum Deus]. WujNT Matth 1/23.

Przysłowia: bibl. BibRadz Rom 8/31 [2 r.]; BielKron 31v [2 r.]; GrzegRóżn D3 [2 r.]; RejPosWstaw [414]v [2 r.]; CzechEp 71 [2 r.]; Pán z tobą iedźie Krolu/ ieſliż Pan známi/ Ktoż nas zwalcży/ iuż mu wierz/ wygramy to ſámi. KmitaPsal A4v; Ieſli Bog zá námi/ ktoż przećiwko nam [Si Deus pro nobis, quis contra nos]? WujNT Rom 8/31. [Ogółem 7 r.].

Ták nam też tá pochłubká ſtoi zá pſtre iáie. RejWiz 101; A póki wełny ſkąpéy prządce sſtáie/ Smierć nam zá iáie. KochTr 16; RybGęśli Dv.

bibl. Bo ktoć nieieſt przeciwko nám/ zá namić ieſt MurzNT Mar 8/39; CzechEp 28 [2 r.].

W czym śię kochamy/ to nam cżęſto ſzkodzi. BierEz Kv.

A nikt niezwie kiedy piſnie Kázdegoć znas trzewik ćiſnie RejRozpr E4.

Maſzli nam daci/ Nieday nam długo staci LudWieś A3.

Acż nam iedná Iáſkołká/ Wioſny nie vcżyni RejZwierz 57v.

Bo to ſtára przypowieść/ my ſzcżypty cudzego/ A dyabeł pełną garſcią/ náchwyta náſzego. RejZwierz 129.

Bo zá ony ſkoki bolą nas więc boki. RejZwierc 114.

Czásy bowiém bieżą, á my iáko śniég zá nimi. JanNKar D2v.

bo iáką nam miárką mierzą/ táką bychmy im odmierzyli. VotSzl D3.

Frazy: »bieda (a. biada), niestety(ż) (a. niestocie) nam« = ve nobis HistAl; heu Vulg [szyk zmienny] (8 : 4): RejRozpr F2v; Ach nieſtotys nam nędznikom tociechmy zbroili RejJóz O8; nieſtetys nam nędznym [Ve nobis miseris]/ gdzie opuſćimy páná náſzego Alexandrá. HistAl N3v; Ciągnęli tedy Krol Iſráelſki/ Krol Iudſki y Krol Edom/ [...] á niemieli wody w woyſku/ [...] Y rzekł Krol Iſráelſki: Och biáda/ biádá/ biádaż nam Leop 4.Reg 3/9 (2); kthorego [Czecha, księcia czeskiego] wſzytcy żáłowáli [...] mowiąc: Awech áwech/ iákoby rzekł/ Biádá nam vbogim ſirotam bez oycá ktory nas do tey źiemie przywiodł. BielKron 318 (2); BudBib Ier 6/4; SkarŻyw 582; Pewnieć ſie nam roſpierzchnąć ſtąd. Nieſtetys nam ná táki błąd. MWilkHist E4; LatHar 262; PowodPr 10.

bibl. »co(ż) nam i tobie, z tobą« (2 : 3): Leop Luc 4/34; Co ną y tobie/ ſynu Boży. BiałKaz G3v; BudNT Matth 8/29 (2); Niechay/ co nam ztobą [quid nobis et tibi] Ieſuſie Názáreńſki? WujNT Luc 4/34.

»Pan Bog z nami« (1): (did) Iakob ſie dzywuie vjrzawſzy pieniądze w żyćie (‒) Pan Bog z nami czo to widzę RejJóz N6.

»(Panie) Boże bądź z nami« (4): Pánie Boże bądź z námi/ ná oſtátnim kráiu ſtoimy OrzQuin Kv (4).

»całuj nas w rzyć« (1): Mogłby rzec cáłuy nas w rzyć/ á iedno ſie nie leń. RejZwierz 119.

»co(ż), nic, mało nam do [kogo, czego]« [w tym: co nam do tego (11)] [szyk zmienny] (9 : 9 : 1): A onij rzekli: Czo nám do tego [Quid ad nos Vulg Matth 27/4]/ ty vzrzyſs ij poznáſs tzos vcżynil OpecŻyw 118; Ale ſnadz co nam do tego Niechay pátrzy káżdy ſwego RejRozpr E (2); RejJóz M8; Przecż im vſzu nie rzeżeſz/ tám nam nic do tego RejZwierz 20v; Ale coż nam do kogo? Prot B4v; Czo w ięzyku Greckim TRIAS rozumie ſie máło nam do tego SarnUzn B3; RejPos 161v (2); A ták nic nam do Láćinſkich reguł/ wſzytkie ſłowá by niewiem iákiego ięzyka/ my możemy y mamy deklinowáć BudBib Cv; CzechRozm 76v (2); Y niewiem/ ieſli nam co do tego. KochOdpr C (2); Oczko 21; CzechEp 61 (2); LatHar 697; WujNT Matth 27/4.

»co(ż), nic, mało nam po [kim a. czym] (jest)« [szyk zmienny] (14 : 10 : 6): Rádſſey pátrzay ſwego záwżdy Máło nam po cudzym ſwarze RejRozpr I4v (2); RejKup g7v; RejWiz 61v (2); RejZwierz 62v; OrzRozm A3; BielKron 234; GrzegRóżn [I4]; Słucháy/ nic nam śmiertelnym po tey hárdey mysli Prot C (3); RejAp 33; RejPos 221v (4); Gdyż to prawdá/ tedyć nam ſnadź po imionach máło. HistLan ktv; RejZwierc 84 (2); Strum C4v; Máłoby nam y po Bogu/ gdybyſmy to cżynić mogli co by iedno ćiáło chćiáło. CzechRozm **2; Oczko 4v; SkarŻyw 25; GórnRozm L4; LatHar 695 (2); Coż nam iuż więcey po świádkách [Quid adhuc desideramus testes]? Słyſzeliśćie bluźnierſtwo WujNT Mar 14/63 (2); SkarKaz 636a.

»już po nas« = zginęliśmy (1): Absumpti sumus, Iuż po nas. Mącz 432d.

»mało, nic nam na [czym]« [w tym: mało, nic nam na tym (7)] [szyk zmienny] (5 : 3): Posłałeś duszę: acz zostało ciało, Nam na tem mało. RejŁas w. 47; RejPos 296v; RejPosWiecz3 97; GrzegŚm 62; RejZwierc 134 (2); ná tym nam przedśię nic? CzechEp 412; ná drugich [gwiazdach] nam máło: Bo té nie ták ſzkodliwé KochPhaen 13.

»nam nic o [kogo, co]« [szyk zmienny] (2): RejKup x8; Ten rzekł/ nic nam o zamek/ o tymby ſie pytáć/ Co ná nim roſkázuie/ iáko o nim ſłycháć. RejZwierz 5.

»(nic) na nas bez nas« [szyk zmienny] (8): krol stawić a uchwalać co na nas bez nas nie może. Diar 60 (4); DiarDop 111 [2 r.]; Nuż theż iáko ná nas bes nas w Lowiczu ſtánowili MycPrz II C3v.

»trudnoć, trudnać rzecz, trudny węzeł na nas; trudno z nami« (1 : 1 : 1; 1): Bo tam było trudno snámi RejKup cc4v; Acż tho bárzo trudny węzeł na nas RejPos 252 (3).

»widzi(ało) nam się« [szyk zmienny] (9): tenci niewidzi ſie nám/ by to twoy ſyn byl OpecŻyw 131v; LibLeg 6/190v (2); RejJóz C6v; HistAl I7v; Nostrae res meliore loco videbantur Widziáłó [!] ſie nám że to ku rzezi [!] náſzey było. Mącz 196b; RejPos 235v; CzechRozm 212; WujNT 330.

»wszytko to nam za nic« (1): Wſzytko to nam fábułá/ wſzytko to nam zá nic. RejZwierc 246v.

»zda(je) się nam« [szyk zmienny] (49): boćz ſie nám tako zdá/ iżećz będźie ij ſługą T.M. godnym/ ij tudźież towárzyſzem nám wdźięcżnym. ForCnR B4; LibLeg 11/78; RejKup aa3v; MurzNT 51; Diar 29 (3); DiarDop 115 (4); RejWiz 101v (5); A iż ſie to dzieie przy kośćiele/ zdáło ſie tho nam być dobrze [recte haberi arbitrati sumus]/ ábyſmy thego nie lekce ważyli Leop 3.Esdr 2/20; BibRadz *3v (5); Assumendas artes propter se putamus, Zda ſie nam nauki y rzemięsłá prziyąć dla ich ſámych pożitku. Mącz 432c (2); RejAp 5v; RejPos 126v (4); RejPosWiecz3 97v; KuczbKat 335 (2); RejZwierc 48v (5); Cżyli tho Pánu wedle ſłowá iego vcżynić trudno/ co ſie nam zda wedle przyrodzenia niepodobno? WujJud 70v (2); RejPosWstaw [1102]v; CzechRozm 217v; ModrzBaz 4; KochDryas A3; Oczko 2; rzekł mu ieden znas: Przewielebny Oycże/ ták iáko ſię nam zda/ poydzieſz/ á z Pánem Bogiem będzieſz Wielkąnoc święcił. SkarŻyw 336; CzechEp 135; WisznTr 25; BielSjem 17; RybWit Cv.

»źle (będzie), słabo o nas« [szyk zmienny] (7 : 1): RejJóz Nv; procż cyebye ſłábo o nas/ ſámi dobrze wyemy LubPs Y6v (2); Henrik vyrzawſzy weſtchnął y rzekł: Gorze ſie nam zſtháło/ to ieſt źle o nas. BielKron 360v; SkarŻyw 101; ArtKanc D8v; zlec onas Panowie bracia tzuimi ſie ſami boc onas w wiſzſzem Kole malo dbaia PaprUp C3v (2).

Wyrażenia: »drugi z nas« (2): á gdyby by [!] potrzebá Koronná przypádłá tedy by drugi żnás [!] ledwo miał na czym ábo o czym MycPrz II B2; ZawJeft 22.

»ilekolwiek nas« (2): RejPos [154]; iż ilekolwiek nas w Chriſtuśie Ieſuśie ieſt okrzczonych [quia quicumque baptizati sumus in Christo Iezu]/ ieſteſmy okrzczeni w śmierći iego? WujNT Rom 6/3.

»(nie) jeden z nas« (5): gdy byſmy chcieli Socrateſowe argumenta tu przytoczyc/ zajſté by ich nieieden znas barzo rad ſłucháł MurzNT 103v; Indignamur si quis nostrum interiit, Lámentuyemy/ vſkárżamy ſie ná nieſzczeście gdy yeden z nas vmrze. Mącz 89a; SkarŻyw 336; GórnTroas 25; SkarKaz 487b.

»każdy (a. kożdy) z nas« = unusquisque nostrorum Vulg, PolAnt [szyk 147 : 30] (177): GlabGad L8v; iż on nie zledá pilnoſćią będzie miał pieczą o káżdem zoſobná znas. RejPs 90v (2); RejRozpr D3v (3); SeklWyzn d3v; RejJóz N4v; Bo dali Bog tu znas każdy Dobrze w Boga wierził zawzdy RejKup Yv (8); RejKupSekl a6v; ZapWar 1549 nr 2657; HistAl I5v; LubPs S4; O gdyby káżdy weźrzał z nas we wnątrz do ſiebie RejWiz 53 (9); á myſmy nie prośili oblicża Pána Bogá náſſego/ ábyſmy ſie byli náwroćili kożdy z nas od drog náſſych bárzo złych. Leop Bar 2/8 (4); RejFig Aav; RejZwierz 113; BibRadz *4v (4); OrzRozm P2v (4); BielKron 52 (4); Singuli numeramus centenos florenos. Káżdy z nas ſto złotych dáye. Mącz 47c (3); ále był Królowi Polſkiému tákże w Polſzce poddánym iáko y kożdy z nas iny. OrzQuin S (3); LeovPrzep G4v; RejAp 19 (11); káżdy z nas widzi/ iż táńczowánie thákowe pochodzi z wydwarzánia/ zá ktorym grácia ginie. GórnDworz K7v (13); HistRzym 96v; RejPos Bv (44); RejPosWiecz2 91 (2); Cóż byłá Márya: ták człowiek/ iáko y ia. Zeznawam/ że człowiekiem byłá/ iáko káżdy z nas BiałKaz 226; BielSat H2v; GrzegŚm 3 (2); HistLan E; KuczbKat 60; WujJudConf 65; RejPosWstaw [1102] (2); MycPrz II A (2); Bo iednák z nas káżdy krotko álbo długo/ z tego świátá zniść muśi. KarnNap Ev; SkarJedn 279; ReszPrz 64; BielSenJoach 3; PudłFr 8 (2); ArtKanc B3v (10); GórnRozm Bv; PaprUp K3; ZawJeft 19; Calep 38a; GórnTroas 22; kiedy iuż wſzytkié w łykach mieć będźie/ y kożdégo z nas zoſobná niewolniki poczyni. OrzJan 11 (2); LatHar +2v (7); WujNT Act 2/8 (5); SarnStat 1104; SkarKaz 277b; GosłCast 16; PaxLiz Bv; KlonWor ded **3v. Cf »ja i każdy z nas«.

»kto(ż) z nas« = quis nostrum Vulg, Modrz; quis ex nobis Vulg; quis (nobis) PolAnt (26): OpecŻyw 74; RejPs 137v; Diar 57; Leop Deut 30/12 (2); OrzRozm O3; ktożby ſnas ták był ſzalony/ ktoryby miał żonę/ dzieći opuśćić BielKron 234 (3); OrzQuin B2v (2); Prot B3; GórnDworz T6v; WujJud 42v; BudBib Deut 30/12 (4); A kto z nas nieznał onego Konſtántiná Iwánowego ſyná/ sławnego Hetmáná ModrzBaz [41]v; KochPs 50; SkarŻyw 26; MWilkHist F4; StryjKron A (2); GórnRozm C4; RybGęśli Bv.

»(nie)ktory(ż) z nas« = quidam ex nobis Vulg, PolAnt (22): RejJóz K4; KromRozm I B3; MurzNT 213 marg; Tuś iuż dobrze obacżył ktora z nas godnieyſza BielKom E2v; BibRadz Act 15/24 (2); BielKron 203 (2); OrzQuin Z4; GórnDworz P5; RejPos 106 (2); BudBib B; CzechRozm 240v; SkarJedn 51; Powiádáiąc iſz ſię żadney znaś [!] y ręką nigdy niedotknął/ áni przy boku kiedy ktorey znas legł. SkarŻyw 108; CzechEp 95; WerGośc 261; Iuż nas Pánie potykáią/ niektorzy z nas vpádáią/ wſpomożyſz nas Pánie miły ArtKanc S; KołakCath C2v; Gdyżeſmy ſłyſzeli/ iż niektorzy z nas wyſzedſzy zátrwożyli was ſłowy WujNT Act 15/24 (2).

»nikt, rzadki z nas« (2 : 1): nikt z nas bogá mowyącego nye ſlyſſy/ áni ſlyſſal KromRozm III C; Iáko ná nas ſzyroko tę ſiatkę rozbiya/ A rzadki z nas chociay wie ktory ią omiya. RejWiz 103v; ArtKanc S7v.

»my sami« = nos ipsi Vulg, PolAnt, Modrz (84): WróbŻołt S6v; RejPs 29 (2); SeklKat I3v; RejKup G (2); MurzHist Bv; któré nietak poſpolicie inſzych ale włáſnie nás ſamych/ abo rzeczy naſzych dolégaią MurzNT 78v; KromRozm II m; KromRozm III B5v (3); przodkowie naszy zostawili to nam byli tak rządnie, tak cało, cośmy my sami sobie ku naszemu złemu popsowali. Diar 69; GliczKsiąż B4v (2); LubPs X2; KrowObr 59v; RejWiz 133v; Leop Num 32/17; Concilium nam nietrzebá/ my ſámi dobrze wierzymy: wy wſzyſcy inni zábłądźiliſćie OrzList e4v; BibRadz *5 (3); OrzRozm M3; BielKron 77 (4); GrzegRóżn G2; KwiatKsiąż G4; Mącz 163a; OrzQuin M4v (2); GórnDworz D3v (2); RejPosWiecz2 93v; RejPosWiecz3 98; KuczbKat 220 (2); RejZwierc 149; Gdyż thedy nam wſzyſtkim do niey [sprawy puszkarskiej] przyſzło/ trzebá iey iuż dobrze rozumieć nam ſámym/ á nie ſpuſzcżáć ſie ná cudzoźiemce BielSpr 22v; CzechRozm 44v (9); Zazdrość rośćie w nas z cudzych dóbr/ iákich ábo my ſámi niemamy/ ábo mnieyſze mamy ModrzBaz 7 (5); BudBib Gen 44/16 (2); SkarŻyw A4 (3); MWilkHist C3; CzechEp 169 (2); BielSjem 11 (2); GórnRozm L2v; PaprUp F3v; ActReg 130; OrzJan 132; LatHar 177; ále ſámi właſną miárą nas ſámych mierzemy/ y porownywamy ſię ſámi z ſobą WujNT 2.Cor 10/12 (6); PowodPr 73 (2); VotSzl B3 (3); GosłCast 13; SkarKazSej 667a (2).

»nas (nie) wiele(ż), (jest) więcej; wiele z nas« = multi PolAnt, Vulg [szyk 12 : 11] (18 : 4; 1): OpecŻyw 180; Choć nas wiele w pługu chodzi Przedſie ſie nic nieurodzi RejRozpr Gv (2); Goſpodże poydą ia precż mało By ſie nas więczey zebrało RejJóz D7v (2); SeklKat Cv; RejKupSekl a4v; HistAl F3v; MurzNT 51; á podobno wyęcey nas tákich/ ktorzyby ſye o to bili KromRozm III A4; RejWiz 67; OrzList a4; O tych cnotach wiele nas/ powiedzyeć vmiemy. RejZwierz 83v; BibRadz 1.Cor 10/17; BielKron 227; RejPos [226]v (4); Bo wiele nas tákowych co mowiemy: Nie krádnę. Nie zábijam. RejPosWiecz3 98; CzechEp 11; WujNT Rom 12/5; CiekPotr 26.

»my wszyscy (a. wszech)« = nos omnes HistAl, Vulg, PolAnt [szyk 351 : 60] (411): BierEz B2v (4); lud poſpolity zebrawſſy ſie/ wſſytki nás pogubi ij pobije. OpecŻyw 117 (5); ForCnR E; PatKaz III 89v (3); WróbŻołt G2; thedi bi naſz wſitkye na ſmyercz pobytho LibLeg 11/156v (3); pan náſz nam wſſem łáſkáwą pámięć poſobie zoſtáwił wnáukách zakonu ſwego RejPs 165v (8); RejRozpr G2v; RejJóz A7v (5); SeklKat I4v (7); RejKup Bv (6); ZapWar 1549 nr 2657; HistAl N3 (2); KromRozm I N2; MurzHist B4 (2); MurzNT 18v (3); KromRozm II x4v [2 r.]; KromRozm III M2; Diar 23 (4); DiarDop 108; MrowPieś A4; BielKom B4v; LubPs A3v (6); GroicPorz Bv [2 r.]; KrowObr 48v (5); RejWiz A3 (12); Tego Iezuſá wſkreſił Bog. Cżego my wſſyſtcy ieſteſmy ſwiádkowie. Leop Act 2/32 (5); OrzList f; RejZwierz 23v (4); á Pan wrzućił nań niepráwośći wſzytkich nas. BibRadz Is 53/6 (11); OrzRozm V2v (2); BielKron 38v (17); OrzQuin B2 (6); SienLek 14v; LeovPrzep Fv (3); RejAp D3v (14); GórnDworz H4 (5); HistRzym 44v; ty ſłowá Páńſkie [...] ktore Pan náſz w they Ewanyeliey ſwięthey mowić racży do nas do wſzytkich RejPos 328v (80); RejPosWiecz2 94 (3); RejPosWiecz3 99v; BiałKat 26 (3); KuczbKat 225; RejZwierc Av (10); BielSpr 22v (2); WujJud B3v; WujJudConf 24v; RejPosRozpr c2 (3); RejPosWstaw [1432]v; BudBib C3v (3); MycPrz II A2v; WierKróc B2; Tych tedy dobrodźieiow wáſzych/ oſtátni náſz wſzyſtkich dobrodźiey. BiałKaz H2v (7); BudNT Act 10/33; CzechRozm A7v (7); KarnNap A4 (3); ModrzBaz 56v (4); SkarJedn 43; KochOdpr C4v; Oczko 30v; SkarŻyw 114 (5); MWilkHist E; CzechEp 6 (6); NiemObr 83 (2); WerGośc 210 (2); BielSjem 8 (2); ArtKanc A11v (34); KmitaPsal A5v; PaprUp D2v; ZawJeft 47; ActReg 13 (4); GórnTroas 51; GrabowSet A3 (2); OrzJan 8 (2); LatHar + 11v (13); KołakCath Cv; ktory też właſnemu Synowi nie przepuśćił/ ále go zá nas wſzytkie wydał WujNT Rom 8/32 (13); Y my téż wſzyſcy y kożdy z osobná przerzeczeni będźiemy ſtrzédz SarnStat 1106 (4); SiebRozmyśl [A3]v; KmitaSpit B3v; PowodPr 71; SkarKaz 4v (2); z beneficyi tych/ ktore od Rzeczypoſp: mátki nas wſzech obfićie nádáne máią VotSzl D (2); CzahTr G3v; GosłCast 73 (2); SkarKazSej 657b (5); KlonWor 52; ZbylPrzyg A4v.

»żaden (a. żadny) z nas« = nemo nostrum PolAnt, Vulg [szyk 34 : 5] (39): Rzekłá [mysz]/ kotku dármo wiśiſz/ Bo iuż żadney z nas nie ſchytrzyſz. BierEz Kv; RejPs 197; RejJóz F4 (3); karſmy ſię Wſzytczy liudzka przygodą Bo iſcie żnas żadny niezwie Gdzie go/ á kiedy zbodą. RejKup Bv; KrowObr 213v; RejWiz 132v; BibRadz Gen 23/6 (2); płákał wzdycháiąc á mowiąc: Po ſtu lat żadnego z nas żywego nie zoſtánie ná ſwiecie. BielKron 117 (3); OrzQuin E; SarnUzn H6v; RejAp 5v; GórnDworz C2v; RejPos 33 (6); RejZwierc 166v (2); RejPosRozpr c3; BudBib Sap 2/9; SkarŻyw 108; CzechEp 12 marg; WerGośc 230; WerKaz 279; Przypadków dálſzych żaden z nas nie zgádnie KochPieś 16; KochTarn 76; GrabowSet C; OrzJan 62 (2); LatHar 619; Abowiem żaden z nas ſobie nie żywie: y żaden ſobie nie vmiera. WujNT Rom 14/7; PaxLiz C3v.

Szeregi: »(jako) drudzy (tak) i my; my z drugimi« [szyk 2 : 2] (3; 1): BielKron 335v; przeto iáko drudzy cżynili/ ták y my vcżynimy [quemadmodum alii fecerunt et nos faciemus] ModrzBaz 4v; Chybáby X.K. miał inſzą Biblią/ y inſzy pocżątek ſtárego/ tákże y nowego Teſtámentu/ niż ten ieſt w ſtárych Hebreyſkich/ Greckich/ y Láćińſkich kśięgách: ktore my z drugimi v śiebie mamy. CzechEp 158; ArtKanc N2.

»my i dzieci (a. dziat(ecz)ki) (nasze)« (7): OpecŻyw 132v; poſli dźyećyę ſemną iżbych my iechali a iżbychmy mogli żyć a nye vmrzeć my y dźyatki naſſe HistJóz C4; MurzNT Matth 27/25; BibRadz Gen 43/8; KochMon 24; LatHar 699; SiebRozmyśl H3.

»(nie tylko) my i (ale i abo) inszy (a. inny); my z inszymi (a. innymi)« [szyk 6 : 1] (5; 2): A te vcżynki nie tylko nam/ ále y inſzym wſzyſtkim/ ktorzy z námi ſą iednym ćiáłem pod iedną głową [w] Pánie Chriſtuśie ſą pożytecżne WujJud 234; RejPosWstaw [1432]; CzechRozm 67v; SkarŻyw A2v; CzechEp 130 (2); WujNT 773. [Ponadto w przeciwstawieniu 1 r.].

»ja i każdy z nas« (1): yeſly Czo pyſſal tedj [!] pyſſal tak yakogo ſprawvya yako y ya y kozdj [!] znas czo ſliſchim ſhranycze LibLeg 10/155v.

»my (wszyscy) i każdy z osobna« (3): Pan/ iż nam/ y káżdemu z oſobná obiecuie dáć cżás/ ábychmy ſie vználi RejAp 31; SarnStat 999 (2).

»(abo, choć) my (sami) abo (choć) kto inszy (a. inny)« (5): CzechEp 349 (2); PaprUp L; ták iż choć my ſámi/ choć kto inſzy ná niebie ábo ná ziemi zá námi ſię modli/ tedy ſię modlić ma przez Páná náſzego Ieſuſá WujNT 693; WysKaz 32. [Ponadto w przeciwstawieniu 1 r.].

»my abo ktokolwiek« (1): Y to nas ábo kogokolwiek odſtráſzáć niema [ne id quidem deterrere nos, aut quenquam debet] ModrzBaz 1.

»(ani) my (i) (ani) nikt« [szyk 1 : 1] (2): Tych ſwarow nie rad widzę [...] Nie przyſtoią nikomu/ pogotowiu y nam. Prot C2v; ActReg 43.

»(tak, ani, i) my i (jako (też) i, ani) ojcowie (naszy)« [szyk 8 : 4] (12): HistJóz E2; Diar 34; boſmy Pánu Bogu náſſemu z grzeſzyli my y oycowie náſſy [peccavimus nos et patres nostri] Leop Ier 3/25 (7); BibRadz I 103d marg; WujJudConf 79; WujNT Act 15/10.

»my i (ani) potomkowie naszy, potomstwo (a. potumstwo) nasze« (4 : 4): RejPs 170; DiarDop 110; Kárzmy ſie tedy cudzą przygodą/ proſząc Páná Bogá/ áby nas tákich błędow y potomkow náſzych racżył vchowáć. BielKron 98; KwiatOpis D; RejZwierc 246v; RejPos Rozpr cv; s czegobyſmy my y potomſtwo náſze poćiechy ná potomne czáſy vżywáli MycPrz II A2; PaprUp K4v.

»przodkowie naszy i (albo, jako i) my« [szyk 8 : 6] (14): RejPs 162; KromRozm I N; myſmy porządku ápoſtolſkyego odſtąmpili/ álbo náſſy przodkowye KromRozm III G6v; Diar 37 (2); MrowPieś A4; BibRadz I 1 (2); RejPos 103v (2); BielSpr 75v; SkarJedn 105; ArtKanc N11v; PaprUp Dv.

»(jako) (naszy pierwszy) rodzice (tak) i my« (3): RejPosRozpr c2; Iáko pierwſze rodźice náſze ták y naz dźieli grzech od Páná Bogá BiałKaz A4v; CzechRozm 24v.

»my i synowie naszy« (3): OpecŻyw 132v; Leop Gen 31/16 (2); BudBib Deut 29/29; ArtKanc D12v; A odpowiedáiąc wſzytek lud/ rzekł: Krew iego ná nas/ y ná ſyny náſze [Sanguis eius super nos et super filios nostros]. WujNT Matth 27/25.

»(nie tylko) my, (a, ale i, i) ty; my z tobą« [szyk 8 : 5] (10; 3): Myſmy vbodzy/ a tys też vbogi OpecŻyw 86v; WróbŻołt 79/19; RejPs 133v (3); Mącz 492d; OrzQuin Aa5; iż nie tylko tobie krolu/ ále y nam/ y żonam náſzym/ lekkość vcżyniłá. RejPos 43; KochOdpr C4v; StryjKron 672; PudłFr 71; OrzJan 132; Rzekli mu: Poydźiem y my z tobą [Venimus et nos tecum]. WujNT Ioann 21/3. [Ponadto w przeciwstawieniach 15 r.].

»(ani, jako i, nie tylko) my, (a, albo, ale i, i, jako i, tak) wy; my z wami« [szyk 18 : 9] (25; 2): LibLeg 7/41; HistAl K3; MurzNT Luc 16/26; Przyſzedſzy do nich Sámárytanowie/ mowili im iż też zwámi będzyem budowáć kościoł/[...]. Rzekli im kſiążętá y kápłani/ ſpolna rzecż ieſt káżdemu Bogá chwalić ták wam iáko nam/ ále domu Bożego budowáć nie ſpolna BielKron 111 (3); Mącz 510a; RejPos 161v (3); RejZwierc Av; Y my ſie w tym z wámi/ álbo rácżey wy ſie z námi tu zgadzaćie. WujJud 53v; BudBib 1.Esdr 4/2 (2); BudNT 2.Cor 1/21 (2); CzechRozm 172; SkarJedn 126 (2); iákoby nijáki frimark/ álbo zamiánę páńſtwá zá páńſtwo czyniąc (marg) Wy w náſzych/ my w wáſzych. (‒) StryjKron 432; BielSjem 17; WujNT Matth 25/9 (4); Fuimus ſicut vos, eritis ſicut nos. Myſmy byli iáko y wy/ wy też będźiećie iáko y my. WysKaz 45; SkarKaz 240a. [Ponadto w przeciwstawieniach 19 r.].

Przen (733):
a) Metonimicznie: Kraj, region, miejscowość zamieszkała przez zbiorowość, którą mówiący reprezentuje: nasz kraj, ziemia, miasto, nasze strony, tu gdzie my jesteśmy (686):
Wyrażenia przyimkowe: »blisko nas« (2): Stárał ſie [...] áby mógł cżłowieká doſtáć z Iuhry/ chcąc ſie wywiedźieć ieſli ieſzcże v nich ięzyk ábo mowá iednáka z Węgry tu bliſko nas BielKron 434 (2).

»do nas« (61): ZInſzych krain do nas to przinoſzą FalZioł I 9c (3); wſzakoż gdy ludzie z tich tam krain do nas przychodzą wſtydaią ſie tego powiadać MiechGlab *5v (2); HistAlHUng A2; RejWiz 45; Leop 3.Esdr 2/18; OrzList hv; OrzRozm C2v; BielKron 190v (4); Ex remotissimis insulis aromata hic quaedam advehuntur, Z dálekich ſtrón korzenie do nas przichodźi. Mącz 235a (4); OrzQuin M2; SienLek Xxx4v; Cżemuby też kto nie wnioſł owego obycżáiu do nas/ ktori ieſt we Włoſzech GórnDworz B8v (4); BielSat L3; BielSpr 58 (3); KochMon 27; MycPrz I B4v (2); WierKróc B2v (2); ModrzBaz 34v (4); KochOdpr C4v; GórnRozm I3; ActReg 24; OrzJan 89; áby luxus pohámowan był, á żeby z cudzych kráiów do nas przenieśión nie był. SarnStat 294; GrabPospR N2; PowodPr 25 (2).

~ W połączeniu z okolicznikiem miejsca [w tym: tu (11)] (16): FalZioł I 143c (2); Przyydźiſz yutro do mnye do goſpody. (–) Nyewyem gdźye myeſzkaſz. Azaby nye lepyey iżebyś ty do nas do koſćyołá przyſſedł? KromRozm I P3; GliczKsiąż E8; RejWiz 185; BibRadz Ier 29/28; ludźie bezecni/ y zinąd wygnáni/ do nas do Polſki przyſzli OrzRozm Gv; Mącz 313d; GrzepGeom Lv (3); RejPosWstaw 21; MycPrz II C; DO nas miły Zophokles záiedź w Ruſkie kráie PaprPan F4 (2); SarnStat 283.

W charakterystycznych połączeniach: z daleka, z dalekich stron, z tych tam krain, z cudzych krajow, z inych ziem, z zamorza ... do nas. ~

»od nas« (11): BielKron 26v (3); Mącz 398c; Fráncya ieſt zá Niemiecką Ziemią/ przetóż dáléy ieſt od nas niż Fránkonia. GrzepGeom Lv; RejZwierc 251v; tám á nie indźiéy [.,,] dźiatki ná náukę posyłano, iáko teraz od nas do Włóch JanNKar B3v.

~ W połączeniu z okolicznikiem miejsca (4): OrzQuin Y3; Otoż iż od nas z Włoch więle ſię do Polſki złych rżeczy prżynośi GórnRozm I3 (3). ~

»około nas« = in circuitu nostro Vulg, PolAnt (5): Y dał ie pod moc wſſyſtkich Krolow ktorzy ſą około nas Leop Bar 2/4; RejZwierc 255v; wſzyſcy narodowie ktorzy mieſzkáią około nas/ zebráli ſię k nim z bárzo wielkim woyſkiem. BudBib 1.Mach 5/38 (2); Około nas/ w Węgrzech winnice/ w Moſkwi futrá GostGospSieb +4.

»u nas« = apud nos Vulg, PolAnt, Modrz; a nobis PolAnt, Modrz; domi Modrz (607): BierEz B2; OpecŻyw 37v; FalZioł IV 28c (3); BielŻyw 113; MiechGlab *2v (5); RejRozpr Cv (3); RejJóz K5 (3); SeklKat Sv; RejRozm 393; RejKup e4v (2); A ſtąd może być/ iż ktho v was rzecon ieſth mądry/ v nas winien może być wezwan. HistAl K5v (3); iż to ſą ſpráwy kápłáńſkye/ y zá to po wſſem krzeſciyańſtwye od czáſow ápoſtolſkich myany były/ y dźiś ſą nye tylko v nas/ ále y v Grekow/ y v Ruśi KromRozm III K7; Diar 35 (2); Tego u nas wszytkiego już nie masz, wykruszyło się to z naszej RP wapno DiarDop 109 (3); GliczKsiąż A3 (2); LubPs aa4; GroicPorz i4 (2); KrowObr 191v; A krzyżyki miewáią [mnisi] drudzy ná kápturze. Ale im nie pomogą nic ony krzyżyki/ Bárzo przykro kukłaią v nas [= w piekle] ty nędzniki. RejWiz 161 (7); że nie máſz iuż narodu áni kroleſtwo [!]/ gdzieby nie ſlał Pán moy ćiebie ſſukáiąć : Aże wſzyſcy powiádáli: Niemáſz go v nas. Leop 3.Reg 18/10 (4); OrzList bv (7); LeszczRzecz A6 [2 r.]; RejZwierz 12v (3); a nie tylko ſię to v nas przygadza/ ále y w onych zacnych oficynách cżęſtokroć ſię onym zacnym á pilnym miſtrzom to trefuie BibRadz *5v (4); oto Kupcy w Polſzce niſzczeią/ oto drogość v nas wielką OrzRozm S4v (17); ieſli chcecie v nas ſtać goſpodą możecie/ mamy doſyć ſiána BielKron 13; Napierwey ſie rodzay Cygáńſki v nas y w Niemcech vkazał BielKron 261v (57); KwiatKsiąż H2v (2); V nas tribus w mieściech może być zwano bráctwo/ cech/ burſá/ rotá Mącz 464a (23); OrzQuin E2 (7); SarnUzn B6v; á ták elementum v látinów/ v nas záczęćié naſłuſzniéy przezwáne może być. SienLek Vuu2 (7); RejAp 8 (8); bo około bitwy w ſzránkach wſzytko inácżey v nas/ niż ieſt we Włoſzech. GórnDworz b2; Iż tho w Iſzpániey/ y w inych kroleſtwach ieſt ten obycżay/ y v nas też to ſnadź pirwey było GórnDworz R6 (25); GrzepGeom A4 (4); RejPos 225; BiałKat 153v (2); Iákoſz v nas Niemieckie Táláry náſtáły/ Tákze też wſzyſtki rzeczy żywnośći zdrożáły. BielSat B4v (5); RejZwierc B3 (21); Dźiał Turcy nie wożą ná kołách iáko v nas/ ále ie noſzą ná Wielbłądźiech BielSpr 55 (7); ktorzy takieſz/ iáko ná on cżás Donátyſtowie/ mowićie: v nas Chriſtus/ w Witęberku/ w Genewie práwdźiwa wiárá. WujJud 116v (4); WujJudConf 213; á Láciná lub Włoſzcżyzná z Niemcżyzną moc v nas biorą BudBib B4v (4); MycPrz I Bv (5); Ná Szychty álbo ná Powróźce v nas nie rabiáią/ ieno w Czechach álbo w Moráwie. Strum F3v; v tych żłobów [.,.] bywáią v nich ſłupy/ któré zową Slężacy Pidłem/ Mázurzy Mnichem. Ale vnas po Polſku po proſtu Słupy. Strum G4 (8); WierKróc A3; BudNT przedm a4 (2); StryjWjaz A3v; CzechRozm A6 (2); PaprPan A2 (6); Cżęſtoſmy to widźieli/ że ták wielkie mnoſtwo zboża od nas wywożono/ iż po wielkiem vrodzáiu/ wielki niedoſtátek był v nas zboża [difficultas annonae domi sit]: tákże też y miąs/ y ſyrow/ y inſzych rzecży. ModrzBaz 33v; Bo ácż ſię to w Rzymie godziło [prosić dostojeństw] gdźie vrzędy były dorocżne/ nie iuż ſię dla tego v nas godźi/ gdźie vrzędy ſą dożywotne. ModrzBaz 43 (45); SkarJedn 402; Oczko A4 (15); SkarŻyw 99 (3); StryjKron 59 (4); CzechEp 65; Acż v nas ma záwżdy mieśce pierwſze cudzoźiemiec. KlonŻal D3v (5); ReszList 158; Bo dokąd tá ſwawola pohámowána v nas práwem vprzywileiowánym nie będźie/ nie będźie nigdy w Polſzcże dobrze WerGośc 265 (2); BielSjem 2 (4); PudłFr 32; BielRozm 11 (4); POLAK. Tákiego obieránia iákie ieſt v nas/ źiemiá żadna nie ma ná świećie GórnRozm A (22); trzeſiono ſzperowano iako w Woloſzech wlaſnie tak ſie vnas dzialo PaprUp I4v (6); ZawJeft 39; Weirzyciesz winsze narody gdzie rządni rzeczy idą niz vnas co się dzieie. ActReg 24; Curio ‒ Nąwizſzy radni pąn, ſprąwca wſziſtkiey radi, cakowi [! lege: takowy] ieſt marſzolek vnąs. Calep 279a (2); bo iż nie ieſt nietylko v nas ále w káżdym narodźie nikt ták ſproſny áni ná rozum ſwoy niedbáły GostGospSieb +2 (4); Phil E3; OrzJan 99; LatHar ++7 (3); Hebráiſm/ to ieſt właſność Hebreyſkiey ábo Zydowſkiey mowy/ ktora v nas nie ieſt we zwyczáiu. WujNT przedm 30 (13); JanNKar F2v (2); Téż y v nas iáko v Wenetów chciano mieć Magiſtratum ſanitatis, którzyby lékarztw y Apték doglądáli. SarnStat 294 (6); GrabPospR K2 (4); KlonKr B3v; KmitaSpit A2 (2); W náſzym Kroleſtwie Polſkim/ z łáſki Bożey ieſt práwo/ [...] á coż kiedy owá wolność/ ktora wſzemu dobremu v nas iáko pień zálega: te práwá naprzod odmienia PowodPr 64 (21); SkarKaz 489b; Bo gdzie w tym popráwy ſkuteczney w oyczyznie náſzey nie będzie/ tedy vyrzymy/ [...] że w rychle v nas będzie więcey ięzycznych/ á niżeli ręcznych dáleko potrzebnieyſzych ſług / Rzeczypoſp VotSzl C2; pewnie ieſli w ktorym Kroleſtwie/ tedy v nas łácnoby było o pieniądze VotSzl D2v (7); CiekPotr 25; CzahTr Ev; GosłCast 5 (2); Flándrya y inſzy Niemcy zakon twoy ś. podeptáli. V nas trochę oſtátkow ſług wiernych twoich SkarKazSej 663b (3); KlonFlis G4; KlonWor 7.

~ W połączeniu z okolicznikiem miejsca [w tym: w Polszcze (57), tu (21), tam (5)] (113): ListRzeź w. 3; Ktore [zioła] ſie za morzem rodzą: y tu v nas. FalZioł +6 (3); MiechGlab *4; SeklWyzn e2; RejJóz L8; mowyl pan thwoy. yanku ſam yeſt v naſz we wſzy LibMal 1548/146 (2); KromRozm I K4v; KromRozm II bv; DiarDop 111; Ci nie wiem co zá vrząd też tám v was máią/ Aleć wierę tám v nas nic o nie niedbáią. RejWiz 161 (5); OrzRozm A3 (11); Przyrzekał ten Paweł/ iżby było połowicą Korzenie táńſze v nas wſzędźie w Europie/ y ſwieſzſze/ y lepſze/ niż tho co Portugalcżycy w Okręćiech przywożą BielKron 436v (9); którégo [najwyższego kapłana] tu v nas namieſtnikiem ARCYbiſkup Gniéźniéńſki ieſt OrzQuin S3v (6); SienLek 13 (2); RejAp 197; Ten ſłuch práwi v nas ieſth w hordzie o tobie/ iákobyś dwie głowie nośił GórnDworz P (2); GrzepGeom A4 (4); BiałKat 118v; HistLan A3; RejZwierc [282] (3); WujJud A4; MycPrz II A2v (2); Strum F3 (4); WierKróc B2v; BiałKaz I; niechże cżyta drukárzow Moſkiewſkich (ktorzy tu iuż v nas od kilka lat ſą) obmowę BudNT przedm c5v (3); PaprPan B3v (4); Byli też y ći/ ktorzi v nas/ to ieſt/ w pośrodkn Polſki [qui apud nos, hoc in media Polonia]/ Klaſztory ludźiom obcego narodu przywłaſzcżáli. ModrzBaz 132v (2); Oczko 9v. (2); Lecż v nas á zwłaſzcżá tu w Litwie miedzy Ruśią/ wiárá w Bogá ginie SkarŻyw 36; MWilkHist Ev; CzechEp 187 (2); NiemObr 172; (podpisek) powiedział: Coć mamy wadać albo ukazać, kiedy tego nimasz u nas przy księgach ZapMaz II G 78/407; ReszPrz 74 (2); BielSjem 3; GórnRozm A (6); PaprUp E3 (2); Naydźiem inſzych doſyć v nas pożytkow w Mázowſzu/ w Podláſzu/ w wielkiey Polſzcże/ ná Wołyniu/ ná Zułáwie/ ná Pomorzu/ y indźiey GostGospSieb +4; GórnTroas [3]; LatHar +4 (3); WysKaz 39; y v nas w Polſcze ná wzór tych ſzkół Włoſkich, inſzé ſzkoły budowano JanNKar C2 (2); KlonKr F3v; KmitaSpit C2; á obacżmy iáko ſie im w Krześćiáńſtwie á zwłaſzcżá v nas w Polſzce doſyć dźieie. PowodPr 28 (5); VotSzl C2v [2 r.]; SkarKazSej 685a; Dźicżyzná poty náſzá/ poki v nas w domu/ W oborze/ ábo w klatce: nie bierz iey nikomu. KlonWor 25.

W przeciwstawieniach: »u nas ... gdzie indziej (4), w dalekich (a. inszych) stronach (2), za morzem, nigdzie indzie, u postronnych, w inszych państwach, tam« (11): Wirozumielisme theſz themu niedoſtatku, ktori niethilko, u nas ieſt alie y w inſſich stronach, iako w Krakowie, w Ruśsi, y w Czechach y ſkoro wſſendzie ListRzeź w. 5; y inſzich rzeczi ku lekarzſtwam prziſluſzaiączich: ktore ſie za Morzem rodzą y tu v nas. FalZioł III 1; Tám ludzie dwá kroć dłużey żywi bywáią niżli v nas. BielKron 271; áczkolwiek też w polach/ ſam od śiebie rośćie/ á wſzákże w dálekich ſtronách iáko w Arábiey/ w Syryey/ ále nie v nas. SienLek 199v; GórnDworz F2; RejZwierc 38 (2); poſły ktore v nas nic nie ważą/ ále v poſtronnych máią to ſobie zá rżecz ważną MycPrz II C; ModrzBaz 35; GórnRozm D2; ieſt v nas dáleko więcey/ á niżeli gdzie indziey. VotSzl B4v.

Wyrażenie: »jako dziś u nas« (3): y naprzod piſmá po Graecku czytano (iáko y dziś v nas po Láćinie/ w pierwſzey częśći Mſzey ś. proroctwá/ liſty Páwłá S. y Ewángelie czytáią) potym biſkup miewał do ludzi kazánie WujNT 615; IZ byli ná on czás/ iáko y dziś v nas/ tácy zwodzićiele WujNT 796 (3). ~

b) Metonimicznie: Współczesność, czas, w którym żyje mówiący i ludzie mu rówieśni (47):
Wyrażenia przyimkowe: »do nas« (11): ſpiſał kſiąg trzyſthá/ kthore nie wſzytki przyſzły do nas. BielKron 273v; KwiatKsiąż H2 (2)’; GrzepGeom A3; y obwieſzcżoną ludziom wiarę przez wſtępowánie y ſukceſyą Biſkupow aż do nas przychodzącą SkarJedn 103 (2); Oczko 2; ták y w kośćiele Chrześćijáńſkim od czáſow Apoſtolſkich áż do nas chowáią śiedm czáſow ábo godzin WujNT 439 (4).

»za nas« (3): izaſz ty niewieſz/ iż to ſą dawne rzetzy/ y nie zá nas ſię wſztzęły w kośćiele ſwiętym krześćijáńſkim? KrowObr 26; RejWiz 185v.

~ W przeciwstawieniu: »za nas ... zdawna« (1): Práwdę mowiſz/ iż nie zá nas/ ále zdawná/ ieſt Antykryſt/ ieſztze zá Apoſtołow ſwiętych KrowObr 26v. ~

»przed nami« = ante nos PolAnt, Modrz (24): RejWiz 38; RejZwierz 106; BibRadz Eccle 1/10 (2); BielKron 79; KwiatKsiąż H2; ábyſmy tych náſládowáli: którzy przed námi przeſzli: A óni z nas ráduiący ſye/ przyczyniáli ſye zá námi BiałKat 148v; WujJud 169; BudBib Eccle 1/10; ModrzBaz 1 (2); Idzćie zá tymi Greckimi Doktormi/ ktorzy w tych piąći ſet lat przed námi/ z ſzcżerego ſercá z kośćiołem ſię Rzymſkim iednocżyli SkarJedn 353 (2); ſubtylną obſerwácyą puśćiém ná ſtrónę [...] ktora do tąd wſzyſtkich práwie przed námi wieków/ nietylko goſpodarze/ ále y nawiętſzé Philoſophy báwiłá Oczko 29v; SkarŻyw 456; NiemObr 12 (2); Phil D4 (2); SarnStat 632 (2); SkarKaz 383b; SkarKazSej 662b.

~ Szereg: »i dziś i przed nami« (1): Y wiele świętych y dźiś/ y przed námi/ bez modlitwy do czytánia/ iáko y my do ſłuchánia ſłowá Bożego nie przyſtępuiem SkarKaz 82b. ~

»po nas« (9): RejPs 33; KromRozm I F3; BielKron 337v; KwiatKsiąż H2; SarnUzn B8v; ſłuży nam teraz ninieyſzy [czas]: ſłużyć będźie drugi po nas przyſzły. CzechEp 68; Iáko poſty/ Iáłmużny/ modlitwy/ vtrapienia ćiáłá/ odpuſty/ ktore ći co zoſtáną po nas będą chćieli cżynić y Pánu Bogu ofiárowáć zá nas. WysKaz 39; muśi káżda aetas ludźi po nas będących z podźiwieniém częſto W.M. wſpomináć SarnStat 421 (2).

a. Celownikowa forma »nam« w funkcji partykuły ekspresywnej (29): Dayże cie pan Bog chował nam na długie czaſzy Mogli bych my ſie chełpić iż ziskali naſzy RejJóz L7; Acż nam to trudno przydzie iſcieć powim tobie Iſcieć ſie nam y ociecz nie raz włeb zaſkrobie Kiedy mu przydzie poſlać tam Beniamina RejJóz N2v; Nie doydzye ſyem podobno/ bo nam krol choruie. RejWiz 104 (2); RAmſzowie to ſtáry dom/ lecż nam iákoś ſchodzi RejZwierz 89 (9); Ale mi o gęś idźie bym nie przedłużył/ przepiecze ſye nam/ á groch ſkwáśnieie OrzRozm Qv; tylko o iednę rzecż nam idzie/ tho ieſth/ mamy ſam ſwinię prośną boimy ſie by nam nieporzućiłá od tego pukánia z dział. BielKron 311v; Pánie wierę mátko Boża/ Iákoś nam nieplenne zboża. RejZwierc 234v; Nadobnie ſie nam mieſza tá náſzá pátria/ Cochmy byli ſub lege teraz ſub gratia. RejZwierc 249 (3); (nagł) Kierdeyowie. (‒) SZkodá tych cżyſtych chłopow że nam zyáłowieli/ Snadźbyſmy do wſzytkiego z nich chutliwſze mieli PaprPan E2v; Wſzák o tym dobrze wiecie iże [Grakus] pięknie ſłynie. Słynie tu nam y z męſtwá ſłynie z dobrey ſpráwy PaprPan Ddv (6); Tuś nam poległ IANIE drogi/ iáko przy oycowey/ Głowie Mecoenáſowey. KlonŻal B4v; CzahTr L2v; Co zá mol ieſt? ták ſrodze nam Pánnę gryżący. PaxLiz Bv.
Fraza: »żyj nam« (2): Zyi nam Pánie te godźiny Ták iáko Phenix iedyny KmitaPsal A3v; GosłCast 10.
2. Oznacza mówiącego łącznie z drugą osobą; my dwaj; nos PolAnt, Vulg, Cn (369): ZapMaz III T 1/206; Iako mnye sz Brathyem szczasznym thy dzaly o kthora nyasz Stanyslaw Bernathovycz pozywa doszthaly szya dzyalem vyecznym ZapWar 1516 nr 2123; March1 A2v; BierEz O; O námileyſſy ſynu/ ij tzos to nám vdzialal/ oto iá ij ocietz twoy [...] Iozeff bolaiątz ſſukaliſmy cie. OpecŻyw 33v (11); ForCnR B2; HistJóz B (2); MetrKor 46/47 (2); FalZioł IV 34b; LibLeg 7/36v (19); RejJóz E4v (4); RejKup g8v; MurzNT Luc 24/29 (4); KromRozm II r (2); KromRozm III Q4; BielKom G6; KrowObr 212v; RejWiz 132; ſſli zá nim [Jezusem] dwáy ſlepi wołáiąc á mowiąc: Smiłuy ſie nád námi ſynu Dawidow. Leop Matth 9/27 (13); Kto kogo nágáni w ſláchectwie/ táki ſię ma wywieſć ſzeſćią Sláchćicow/ á to dwá máią przyſiądz/ że ieſt nam brát z oycá/ á cztery z wtorego álbo z trzećiego pokolenia/ iż ieſt Sláchćic. UstPraw A4v; KochZuz A3 (8); miedziany [garnek] rzekł do gliniánego [...] Powiedzyał mu gliniány/ zle mi ſpołu s tobą/ Bo iáko wiátr powienie/ wnet ſie nam tłuc s ſobą. RejZwierz 117v; BibRadz Gen 3/2 (19); BielKron 1v (6); GórnDworz T2v (5); Y rzekł ieden drugiemv: Przyiaćielu miły/ nie bądź miedzy námi przecżánie ktoryby znas był lepſzy HistRzym 95 (18); RejPos 110v (5); Thámże mowi ieden z onych złocżyńcow co byli obieſzeni/ ſromoćił go mowiąc/ Ieſliżeś ty ieſt on Kryſtus/ wybawże ſámego śiebie y nas. GrzegŚm 38; á iákaż to ſpráwiedliwość twoiá mnie kázáć wieśić com ſie iedną gálerą żywił/ á ty ich tyſiącmi łupiſz [...] rozſądź miedzy mną á miedzy ſobą kthoby godnieyſzy był obieſzenia miedzy námi. RejZwierc 135 (5); RejPosRozpr c [2 r.]; Y ſnił ſię nam ſen nocy iedney mnie y iemu/ obiemá wedle wykłádu ſnił ſię ſen. BudBib Gen 41/11 (10); BudBibKaw A2 (5); HistHel B2; Y przyſzli do niego/ Iákob/ y Iohan/ ſynowie Zebedeowi/ mowiąc/ vcżyćielu/ chcemy ábyś to ocż prośić będziem vcżynił nam. BudNT Mar 10/35 (18); CzechRozm 2 (5); SkarJedn kt; ieſli ty/ powiáda/ wlewo poydzieſz/ ia wpráwo: á ieſli ty w práwo/ ia wlewo: áby ſwarow miedzy námi y ſługami náſzemi niebyło. ieſteśwá ſobie krwią powinná SkarŻyw 283 (24); MWilkHist Kv (11); CzechEp 19 (5); PudłFr 14; BielRozm 2 (6); Więc iutro niechay ćię naydę ná tym mieyſcu/ [...] Wiemći ia że tą náſzą mową nic nie zbuduiewá/ ále oto náłekcemy ſobie vſzy y czás nam miłey zeydźie GórnRozm H3; ZawJeft 40 (2); ActReg 86 (2); Apollo: bądz gotowy z twą lutnią weſołam/ Przygráwáć/ bo ſam temu bez ćiebie niezdołam. Niechay ſpółecznie známi y Muze śpiéwáią. OstrEpit A2; LatHar 725 [2 r.]; RybGęśli C; WujNT Mar 10/35 (70); SiebRozmyśl H4v; KlonKr F4v; SkarKaz 82b [3 r.]; CiekPotr A3 (11); GosłCast 28; PaxLiz D [2 r.]; PudłDydo B3.

W połączeniu z przydawką [3 r.]: RejWiz 160; Rácżże tedy Oświecone á miłośćiwe kśiążę/ ten ták chwalebny podárek od nas powolnych ſłużebnikow ſwych miłośćiwie á wdzięcżnie przyiąć BudBibKaw A3v; WujNT 1.Cor 4/9.

W przeciwstawieniach: »my ... wy (7), oni« (8): BibRadz 1.Cor 9/25 (4); BudNT 2.Cor 13/9; My głupi dla Chriſtuſá; á wy roſtropni w Chriſtuśie. myśmy ſłábi/ á wy mocni: wy zacni/ á my beze czći. WujNT l.Cor 4/10.

Wyrażenia: »my dwa« [szyk 11 : 1] (12): RejKup Iv; Byli też nas dwá brácia z narodu iednego Synowie Eliábá cżłeká pocżćiwego. RejWiz 160; Trzećiego dniá po moim porodzeniu/ porodziłá też y oná/ y bylichmy poſpołu/ ták iż żaden iny niebył z námi w domu/ chybá nas dwie [nobis duabus]. Leop 3.Reg 3/18; niech oni to rozſądzą miedzy námi dwiemá [inter duos nos]. BibRadz Gen 31/37; BielKron 215; tedy oni [rodzice] wźiąwſzy nas dwu ſynu/ wyſzli precż z domu dla wielkiego vpadku ſwego HistRzym 131 (4); BudBib Dan 13/35; NiemObr 25; KochFr 16.

»ktory(ż) z nas« (3): Y rzekł ieden drugiemv: Przyiaćielu miły/ nie bądź miedzy námi przecżánie ktoryby znas był lepſzy/ ále iednę rzecż vcżyńmy/ á ktoryż by znás tego nieprzewiodł/ tedy bądź sługą drugiego. HistRzym 95 (2); SkarŻyw 436.

»my oba, obadwa, oboje« [szyk 12 : 3] (7 : 4 : 4): RejJóz H2v (2); KromRozm I P3; RejWiz 90v; KochZuz A4; Myſmy ſię ćiebie rozmiłowáli/ á dla thegoż przyzwol nam á vcżyń to dla nas obudwu [commiscere nobiscum]. BibRadz Dan 13/20; BudBib Dan 13/20; Amen/ niech ták będzie: niechayże też y tobie da dobry dzień: y niechay nam obiemá/ y wſzem innym wiernym błogoſłáwi. CzechRozm 40v; KochFr 97; powiędzial Andrzey gulik y zmalzonka ſzwoyą yſz my dziekuięmy oboie ſpolecznie ſzwagrowy ſzwoiemu ZapKościer 1587/72; ZawJeft 41; ále przerzeczeni złoczyncy zá ich wyſtępki przez Stároſty y Vrzędniki oboiu nas [Króla i Mistrza Zakonu] [vtriusque nostrum JanStat 879] práwnie niech będą karáni SarnStat 1100; CiekPotr 3 (2); PaxLiz Ev.

»my sami« (1): á my telko ſami przed wſzytkiemi widzącemi będziem boiowáć [Nos autem soli videntibus omnibus preliabimur] HistAl H8.

»żadny z nas« (1): iuż żadny znas niemoże małżeńſtwá złámáć/ bo ſie thego dowiemy przes tę koſzulę. HistRzym 107.

Szeregi: »my to jest ty i ja« (4): A przykłáda támże: Yáko y my (to yeſt ty á ya) yeſteſmy yedno KromRozm II rv.
3. Pluralis maiestaticus; „my” oznacza osobę mówiącego jako przedstawiciela władzy: króla, księcia, papieża, biskupa (w aktach lub wypowiedziach uroczystych); nos Vulg, PolAnt, JanStat (2126): A thako roſkazuemczy aby thy ſczeſſarzem od nas mowyl y ſbaſzamy LibLeg 8/25v; Oſſwieczona kxiezno Czorko naſſza myla. Dano nam lyſth t.m. ſchtorego yzeſmy ſroſumyely t.m. bycz brzemyenv LibLeg 8/132v; a mi zlasky naſchey [...] to woyewodztwo yemvſmi miecz dopvſczyly LibLeg 10/65; niechbi thego naprzod niebilo zadnego zawodzenia miedzi namy [!] miedzi sobą LibLeg 10/92; a gonczow y poſlow ſwoych mi do was bratha ſwoyego mnohich nyebedziem poſſilaczy LibLeg 10/97; y teras y potim dla tey przyazny ktora yeſt miedzi namy amiedzi Czeſſarzem Thur: LibLeg 11/27; Gdiz poſſel waſz do nas y do naschego fortvnnego a wissokiego panowania przischedl od was y od sina waschego powiedzial doſtatecznie przed namy o czobi do nas od was prziſlan LibLeg 11/87; Kyedi poſſel naſch bendzye v Baſch powye yſch po odyechanyv yego od naſch yadacz na drodze ſchliſchal LibLeg 11/174v (584); a roſkazaliſzmy powyedzyecz ze yeſth wolya naſſa aby poſzel knąm przyſſedl kyedy chcze MetrKor 38/321 (37); A pán ſie náń oſunie rzekątz: By ty wiedźiáł tzo my wiémy/ podobno by woláł milcżećz? ForCnR D3v; March3 D4; iz ktoby ſie mieniel miecz krziwdę od kogo na vodzie aby przed nas pozval, amy obieczvyemy na Rokv to vznavacz ComCrac 13 (14); ConPiotr 34v; RejJóz K4; ZapWar 1545 nr 2646 [16 r.]; Porus Indiyski krol pozdrowienie: [...] żal nam zaprawdę [Nobis enim molestum] tego bárzo dlá tey krzywdy ktorą cięſzko ćirpicie HistAl E7v (42); KrowObr 31 (2); Leop Esth 16/18 (7); ktorey winy ma ſię nam doſtáć dwie częſći/ á Woiewodzye trzećia. UstPraw A2; My w tákowey rzeczy ſkázuiem/ iż Andrzey ma doſyć vczynić Bártoſzowi zá rány. UstPraw D4; Też my vſtáwili/ iż kożdy rękoymia niema w ſądzię nic záſtáwowáć UstPraw F4v (83); BibRadz Esth 16/20; BielKron 123 (24); HistRzym 12v (2); BielSat [I4]v; BudBib 3.Esdr 4/42 [2 r.]; HistHel D2; KarnNap ktv (13); SkarJedn 245 (4); SkarŻyw 171; ZapKościer 1582/32v; Boć go [piekła] nie nácżás zbudował Ale ná wieki zgotował. Nam/ iteż náſzym Anyołom A ſnámi wſzytkim złym ludźiom. MWilkHist F (2); StryjKron 125; BielSjem 14 (4); Sigismundus Tertius Dei Gra Rex Poloniae rć rć Magnifice syncere nobis dilecte. Z listu wḿ ktorys donas pisał 6 Marty wyrozumielichmy prozbę wḿ ActReg 126 (36); żebyſmy my/ zá rádą Rad náſzych y pozwoleniém Poſłów Ziemſkich/ ták w tym poſtąpili/ iákoby było nalepiéy y naużyteczniéy Rzeczypoſpolitéy. SarnStat 88; y gdy potym nas Pan Bóg ná Królewſki ſtopiéń wſádźić raczył SarnStat 195; tedy ma bydź pozwan przed nas/ álbo ad iudicium generale ordinarium Regni. SarnStat 577; któré od Nas/ y od rodzonégo brátá náſzégo/ Páná Włádyſławá/ Węgierſkiégo y Polſkiégo Królá/ [...] mieli obowiązáné y zápiſáné SarnStat 978; która to źiemiá Bełzka [...] nikomu innému/ iedno nam przynależáłá y przynależy. SarnStat 1053 (740).

W połączeniu z przydawką [w tym: my + sb (w tym: n-pers (73)) (116), my + ai (3), my + part praes act (2), my + jako + sb (7), my + jako + pron (1); zawsze: my + przydawka] (129): yſch my yako ſtrycz krolya Lodwyka chczemy radzy bycz poſrothkyem MetrKor 38/502; kthori prziſſlal Sandzyak naſſz do naſſz pana ſſwoyego. LibLeg 11/141v (12); ComCrac 14; My Alexánder Bogá nawyſzſſego Iupiterá ſyn ná niebie/ á Filipá krolá Mácedońſkiego ná źiemi BielKron 337v (2); MY Ian Olbrácht/ rć. dáiemy znáć SarnStat 9; my iáko głowá/ z pány Rádámi/ y z ośmią Deputatów Poſelſkich/ ſądźić/ y przy więtſzéy częśći concluzią vczynić mamy SarnStat 153; my Bodzántá z bozkiégo przeźrzenia y Stolice Apoſtolſkiéy/ Biſkup Krákowſki SarnStat 186; do nas iáko Páná y przyrodzonégo dźiedźicá/ [...] záſię wroćili ſie SarnStat 1053; MY Brát Páweł z Ruzdorffu/ Błogoſłáwionéy Pánny Máriiéy domu Niemieckiégo Ierozolimſkiégo Miſtrz wielki: Oznáymuiemy ninieyſzym liſtem SarnStat 1085 (113).

W połączeniu ze zdaniem przydawkowym (4): Tedy y my/ którzy namieſtnictwo pieczołowánia ludzkiégo poruczoné nieśiemy/ imięniem ſpráwiedliwośći/ prawdy w prawdźie ſzukamy SarnStat 155 (4).

W szeregu z nazwą urzędnika (32): My áni náſzy Stároſtowie niemamy nikogo ſądzić o rzecz hániebną bes Iſtcá UstPraw A2v (7); ZapKościer 1582/33 (2); ActReg 144; A wſzákże żeby nam álbo Piſárzóm náſzym od kożdéy beczki po ſześći groſzy dawáli. SarnStat 389; tedy przed Námi/ álbo oſobnym Kommiſsarzem náſzym [coram nobis aut coram speciali Commissario nostro JanStat 1023]/ którégo ktemu náznáczymy/ będą powinni odpowiedáć SarnStat 957; ták wiele zá winę Nam álbo Célnikowi náſzému będźie powinien odliczyć y zápłáćić. SarnStat 1239 (22).

W połączeniach szeregowych (35); LibLeg 6/158v (4); My dopiro zradami naſſemi y z poſly Ziemſkiemi vedlia spravy Commiſarskiey niektore liſty podnieſiemy ComCrac 13; UstPraw I4v; Zygmunt ná ty ſłowá powiedzyał po Láćinie: Boże day áby to z iechánie náſze ku pożytku było/ nam y poddánym náſzym/ y wſzey rzecży poſpolitey Krześćijáńſkiey BielKron 414; przez Nas álbo Stároſty ábo Vrzędniki náſzé [per Nos aut nostros Capitaneos, seu Officiales JanPrzyw 18] SarnStat 894 [idem 160]; My tedy z Rádą náſzą y Poſły Ziemſkiémi y ſtany ná ninieyſzym Séymie zebránémi [ustawiamy] SarnStat 1216 (28).

Frazy: »tak się nam widzi« (2): yzesz v vyelka C.m. wyelky pan y rozvmnieyſchi miedzi wſzitkymy pani Chrzeſczyaskymy y tak sye nam wydzy yz w ktorich naschich rzeczach bedziem nasche poſli ſlacz do v. v. k. M. LibLeg 11/54v (2).

»(to) (by) się nam zda(ło), jeśliby się nam zdało« [szyk zmienny] (9 : 1): Thobisye nam yeſcze ktemv zdalo abi krolowa yey m. radzyla sye w tich rzeczach nietilko podſkarbiego [...] ale tesz y ynich panow LibLeg 11/43 [2 r.]; BielKron 224; SkarJedn 314; ActReg 126 (2); OKoło oględowánia przez ſtárſzégo Zydowſkiégo zakłádów/ któré będą przynaſzáné do Zydów/ nie zda ſie nam to rzecz ſłuſzna vczyniona [non videtur nobis factum conveniens JanStat 1126] SarnStat 261 (4).

Wyrażenia: »nam (szczerze, a. wiernie, a. uprzejmie, a. zacnie, a. zwłaszcza) miły« (34): MetrKor 34/133 (2); Sigismundus Tertius Dei Gratia Rex Poloniae magnus Dux rć Wielmozny vprzeimie nam miły ActReg 172 (2); Przy czym byli przerzeczeni/ Naiáſnieyſzy brát náſz Pan Alexánder álbo Witówd/ Wielkié Kśiążę Litewſkié/ etć. nam namilſzy [charissimo JanPrzyw 11] SarnStat 888; Wſzyſtkim y káżdému z oſobná Stároſtóm/ á miánowićie Krákowſkiému/ [...] nam ſczérze y wiernie milym [syncere et fideles nostri dilecti JanStat 725] łáſkę náſzę Królewſką. SarnStat 906; Dan przez ręce vczćiwégo Oycá Piotrá Myſzkowſkiégo Króleſtwá náſzégo Podkánclérzégo etć. nam wiernie miłégo. SarnStat 1215 (27). Cf »wierny nam miły«.

»my sami, nam samemu« (32 : 2): thy wſziſthky zyemye naſſzy przothkowye bozą pomocza y my theſz pothym szamy naſſą ognysthą schabla y glodem pobraly LibLeg 7/40v (8); A nam ſámému o dobrá náſze iuxta praeſcriptum Statuti czynić/ y onych dochodźić wolno záwſze będźie. SarnStat 138 [idem 856]; Z Tych iednák reſt poborowych/ [...] nam ſámym Podſkárbi Koronny liczbę vczynić będźie powinien. SarnStat 416 (26).

»wierny nam miły, nam wierny i miły, k nam wierny« (3 : 1 : 1): Iam yeſt Czeſſarz wielky [...] przyaczielowy naschemv Krolowy polskiemv knam wyernemv Sigmvntowy przes then nasz lyſth sdrowie waſche przyacziela naſchego nawiedzami LibLeg 10/66v; Páweł z Bogumiłowic Krákowſki/ Piotr z Widáwy Siérádzki/ Prándotá Zárnowſki Lęczycki/ Sędźiowie: y innych wiele Pánów y z Rycérztwá náſzych nam wiernych y miłych [nostris fidelibus dilectis JanPrzyw 11]. SarnStat 889 (4).

Szeregi: »(jako) my albo (i) antecesorowie naszy« (2): Tákże y quity náſzé/ któréſmy my álbo ánteceſsorowie náſzy/ Podſkárbióm z pieniędzy Rzeczypoſpolitéy vigore y zá wiádomośćią Séymu dawáli/ in robore záchowáné bydź máią SarnStat 415 (2).

»my i dzieci nasze; my z dziećmi naszemi« (1; 1): PTolomeus Philopáthor Krol Egiptſki/ po wſzyſtkim Kroleſtwie ſwym Stároſtam/ gdziekolwiek mieſſkáiącym/ y wſſyſtkim inym w ſpráwach Krolewſkich vrzędnikom pozdrowienie wſkázuie/ á zdrowia życży/ bo my z dziećmi náſſeſſemi [!] [nos et filii nostri] dobrze ſie mamy. Leop 3.Mach 7/1; Prze poſługi nam y dzyećiom náſzym wypuſzczamy poddáne náſze ze wſzytkich podatkow UstPraw G2.

»my i korona« (11): LibLeg 10/71 (3); ComCrac 11v (2); ConPiotr 34v; [ten Zamek] zoſtánie przy Nas y Koronie Króleſtwá Polſkiégo [circa nos et Coronam regni Poloniae JanStat 847] ná wieki wiekom. SarnStat 1071 (5). [Ponadto w połączeniach szeregowych 3 r.].

»my i krolestwo« (11): (co nam y Króleſtwu náſzému [nobis et regno nostro JanPrzyw 41] niech będźie ſczęśliwo SarnStat 941; my máiąc ná báczeniu ſtátecżną wiárę/ y wielką przychylność przećiwko Nam/ y Króleſtwu náſzému [in nos et Rempu. Regni nostri JanStat 86] miłość/od Wielmożnégo Ianá z Rytwian/ Woiewody Krákowſkiégo SarnStat 978 (11). [Ponadto w połączeniach szeregowych 3 r.].

»choć (albo) my choć (albo) kto in(sz)y« (4): A rok pozwu ku wykupiéniu dóbr/ choć przez nas choć przez kogo innégo [sive per nos, sive per quempiam alium JanStat 100] zá dozwoleniem náſzym bywáią wykupowáné/ ma bydź ſześć niedźiel SarnStat 98 (4).

»my i ojczyzna« (1): ktorzy vpornie rebellią przeciw nąm y Oiczyznie byli, wzieli ActReg 134.

»my i panowie naszy« (1): Iż gd y przed nas y Pány náſze [nostram nostrorumque Baronum praesentiam JanStat 1115] przyſzli mężowie godni y náſzy wierni/ Zydowie źiem náſzych SarnStat 249.

»my i (albo) poddani naszy« (15): podatky Za vziwanie thich rzeczi ktore od naschich przodkow miely y nam y naſchim Coroni polskiey poddanim nye male dawaly LibLeg 10/71 (5); UstPraw E3v (3); tego przekonánégo ná zápłácenié ſzkód wſzyſtkich/ któré my álbo poddáni náſzy [nos aut nostri subditi JanStat 690] dla tego podięli/ ſkázuiemy SarnStat 118 (7). [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

»my i (albo, ani) potomkowie naszy (a. potomstwo nasze); my z potomki naszemi« (107; 1): LibLeg 6/160; KrowObr 31; UstPraw Ev (2); ActReg 42; DLa zaſług y wiernych poſług vczynionych/ y dla dobréy woléy wſzyſtkich (którą nam y potomſtwu náſzému oboiéy płći [nobis et nostris pueris utriusque sexus JanPrzyw 4] pod przyśiegą pokazáli [...] czynimy SarnStat 63; W którym to czáśie tenże Woiewodá v nas álbo v potomków náſzych [apud nos vel nostros Successores JanStat 627] temu zbiegłému niech ſzuka łáſki SarnStat 156 [idem 242]; Wſzákże od tego czáſu dóbr ſtołu náſzégo My z potomki náſzémi Królámi Polſkiémi wedla Státutu Polſkiégo rozdáwáć nie będźiemy. SarnStat 1190 (103). [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.].

»(ani, jako) my i (ani, albo) przodkowie naszy« [szyk 14 : 10] (24): LibLeg 7/40v (2); ActReg 43; ieſliby dobrá [...] przez nas álbo przodki náſzé wyięté/ przenieśioné/ wnieśioné/ y ná wieczné czáſy vniowáné y wćieloné były SarnStat 1038 (21). [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.].

»(ani) my i (ani) (panowie) rada (a. rady) (naszy(-e)); my z (pany) radami (naszemi)« (16; 3): my y wſchitczi panowie rada naſchi duchowni y ſwieczczi przisiągamy mylemu bogu y naczyſtſſei iego mathcze y wſchitkym swyathim y slyubuyem LibLeg 6/77v; ComCrac 15 (2); my z rádámi náſzemi to roſądźim UstPraw B4v; to ma bydź vznano y ſkazano przez nas y Rády náſzé [per nos et Consiliarios nostros JanStat 100]. SarnStat 98 [idem 161, 944] (15). [Ponadto w połączeniach szeregowych 13 r.].

»my i nasze rycerstwo« (3): zdáło ſie zá rzecz ſpráwiedliwą nam y náſzému Rycérztwu [Nobis et nostrae Militiae JanStat 574] SarnStat 588 [idem 631] (3). [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.].

»my i rzeczpospolita« [szyk 9 : 1] (10): ZapKościer 1582/32v; iżeś ty kaźni śiedzenia Nam y Rzeczypoſpolitéy [nobis et R.P. JanStat 539] przewinionéy nie wyśiedźiáł SarnStat 141 (9). [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.].

»my i sejm« (1): Szláchtá onych powiátów teraz lepiéy rozmyśliwſzy ſie w téy rzeczy tákowéy popráwy przez poſły ſwé od Nas y wſzytkiégo Séymu prośiłá SarnStat 1217.

»my i (wszystkie) stany (koronne); my ze wszystkiemi (a. wszemi) stany koronnemi« (4; 2): ktore y my y Stany wszytkie zyczelibysmy byli sobie odprawic ActReg 133; czego my im ze wſzyſtkiémi ſtany Koronnémi pozwalamy SarnStat 865 (5). [Ponadto w połączeniach szeregowych 5 r.].

»my i (albo) sukcesorowie naszy« (2): My y ſucceſſorowie náſzy iam ex nunc oddáwáć nie będźiem mogli/ iedno trzećią część SarnStat 1203 (2).

»my i synowie naszy« (4): LibLeg 10/97v [2 r.]; á po śmierći iego ná nas/ y ſyny náſzé przerzeczoné [ad Nos et filios nostros praedictos JanStat 4]/ y koronę prawdźiwym y dźiedźicznym ſpadkiem przypáść máią SarnStat 9 [idem 890] (2).

»my i (ani, albo) urząd (a. urzędnicy) nasz(y)« (15): iáko ſąd źiemſki onégo do nas y do vrzędu náſzégo [ad nos et Officium nostrum JanStat 670]/ iáko do Rámieniá Królewſkiégo odeſłał. SarnStat 830; gdy ie będą oddáláć/ frymárczyć/ dárowáć: to przed námi álbo náſzymi Vrzędniki/ wedle zwyczáiu Króleſtwá Polſkiégo/ będą czynić y ie zdáwáć. SarnStat 988 (15). [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.].

»my a (i) wy; my z wami« [szyk 7 : 3] (5; 5): aby theſſ vaſſ szyn nam thak przyaczyelem był, yako myedzy namy a myedzy vamy yeſth przyaſzny. LibLeg 7/41; yakomy ſſwamy wdobrey przyaſſny myeſkamy LibLeg 7/41; abi bili wypuſczeny wſzitczi wzeznie [!] y od was y od nas LibLeg 11/48 (9); HistAl F5.

»my i nasze ziemie« (1): pan bog nas samich y naſze zyemye pokaral wſzitkymy zlimy obiczaymy LibLeg 10/62v. [Ponadto w połączeniach szeregowych 3 r.].

a. Bóg o sobie (w cytatach z Biblii Gen 1/26, 3/22, 11/7 i Is 6/8, „my” interpretowane jest jako pl maiestaticus lub jako przejaw Trójcy Świętej) (20): Niechay zecz też ten gardian Stanie przet nas iż gi poznam. RejKup b7v (4); Potymem ſłyſzał głos Páná mowiącego/ Kogoż poſlę/ á kto będźie poſłem od nas [et quis ibit nobis]? BibRadz Is 6/8 (2); BielKron 2; Gdzie thu [Joann 3/11] mowi Nykodemowi: iż my co wiemy to mowiemy/ á co widzimy ſwiádſzymy. A nie mowi z iedney oſoby ále z Oycá y z Duchá s. RejPos 153v (6); RejZwierc 10; Ieſzcże y ono: káp 3. v 22. Oto Adam ſtał ſie iáko ieden z nas etc. Stąd ſie pokázuie (iáko oni twierdzą) iż áczkolwiek ieden ieſt Bog: wſzákże ieſt ze trzech oſob złożony. Bo gdyby ze trzech/ tá Boſka iedność/ nie byłá: tedyby Moyżeſz tym ſpoſobem nigdy nie mowił. CzechRozm 14v; Tákże y ono coś też przypominał: Oto Adam ſtał ſie iáko ieden z nas. (marg) Oto Adam iáko ieden z nas. (‒) Acżkolwiek ták trzymam że to Bog mowił ku Aniołom/ ktorych niezlicżone tłumy záwżdy około ſiebie miał CzechRozm 17 (5); SkarŻyw 262.
4. Pluralis modestiae; „my” oznacza autora danego tekstu; nos Vulg, PolAnt, Modrz (102): FalZioł ‡ (2); MiechGlab *5v; WróbŻołtGlab A5; O tem wſſythkyem my ile nas zá łáſką Páná á ſtworzycyelá doſtánye/ będzyem piſáć GliczKsiąż Dv (6); GroicPorzRej C4; KrowObr A; RejWiz 10; Leop Nn5 (2); OrzList iv; RejZwierz 80v; ábowiem możność y zacna sławá oycżyzny wiele pomaga/ tak ku bogáctwam yáko ku dobrey sławie [...] a my iuż otym powiemy. KwiatKsiąż Av (4); SienLek 130v; RejAp 142; Cżego my tobie łáſkáwy á pobożny Cżytelniku wiernie y vprzeymie żądamy. GrzegŚm [67]; KuczbKat 355; RejPosRozpr b3 (2); BudBib B (13); BudNT Ff8v (2); My tedy puśćiwſzy to ná ſtronę/ wroćimy ſię do przedśięwźięćia náſzego [Nos ergo omissis istis ad propositum redeamus]. ModrzBaz 61 (10); Oczko 7v (2); SkarŻyw 121; A ten potym mnie wżyczył/ ktorą prawdźiwie przełóżoną ná Polſki ięzyk tu maſz czytelniku miły od nas przypiſſáną. StryjKron 288 (7); CzechEp 15 (8); NiemObr 32 (5); ReszHoz 114 (3); KochWr 26; LatHar +7v (2); RybGęśli A4; WujNT przedm 1 (5); KlonKr F2v; KlonWor 46; Niech kto chce śpiewa: nam ſie lutnio máło Pegázſkich zdroiow wody pić doſtáło. SzarzRyt D2v.
Fraza: »zda(ło) się nam« [szyk zmienny] (8): FalZioł ‡; Wſzákoſz ſie nam ſtąd niezda ich zacnośći ſláwić KrowObr A; KwiatKsiąż M4 (2); WujJud A6v; ModrzBaz 69v; Skory s ćielcow wypráwią á rzeką Ielenie/ Niedbáią ták śię nam zda o duſzne Zbáwienie. BielSat B4v; przeſtrzedz tu ſtrony ich záraz z pocżątku ſię nam zdáło. RybGęśli A4.
Wyrażenie: »my sami« (2): Choćiaż ſię my ſámi w to co nam nie ſłuży nie wdawamy/ y bráćiey ſię ſwoiey wdáwáć nie rádźimy. CzechEp 55. Cf »niektorzy z naszych i my sami«.
Szeregi: »my i (insza) bracia nasza« (2): możeli ſłuſznie być nam y inſzey bráćiey náſzey przyſtoſowano CzechEp 165 (2).

»niektorzy z naszych i my sami« (1): teraz iuż też przez niektore z náſzych y nas ſámych/ źle vſuty fundáment wſzytkiego Antychryſtowego budowánia [Pan Bóg] wykopywa CzechEp 224.

TZ