[zaloguj się]
[pdf]

NAWIERCIEĆ (40) vb pf

a jasne; tekst oznacza é niekonsekwentnie.

Fleksja
inf nawiercieć
imperativus
sg
2 nawierć

inf nawiercieć (3). ◊ imp 2 sg nawierć (27); -é- (1) [errata cytuje], -(e)- (27). ◊ part praet act nawierciåwszy (10).

Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.

1. Ukręcić, utrzeć, zemleć jeden lub więcej rodzajów produktów w substancję jednorodną (proszek lub maź); może: wiele [w tym: czego (sg rzeczownika bezpostaciowego a. pl) (39)] (40): Máść ktemuż dobra: Náwierć [errata cytuje: náwiérć; errata zmienia: Nabierz] kośći końſkich/ wołowych/ y innych źwierząt ktorych możeſz/ ſtłucz ié á warz w wodźie długo SienLek 123; Ieſlić kury pypćieią/ tedy czoſnku náwierć/ á námieſzay go z othrębámi álbo z thłuczą ięczmięnną/ á daway im ieść. SienLek 192, 81v, 87v, 94 [2 r.], 102v, 103v (77).

nawiercieć z czym (sg rzeczownika bezpostaciowego) (23): Gdy ſye włoſy śieką/ zową to włośnym molem: á chceſzli temu bronić/ náwierć gorczyce z miodem/ á tym włoſy pomázuy. SienLek 48; Dobrzeć theż pić máćierzą duſzkę/ náwierćiawſzy z wodą SienLek 88v, 48, 75, 79, 83v, 94v (23).

W charakterystycznych połączeniach: nawiercieć bdły, z białkiem bobku, bobrowych strojow, z celidoniją, z czarnuchą, czosnku (2), dębianek, głowek [jakich], gorczyce (z gorczycą) (9), korzenia [jakiego] (2), kości [jakich], liścia [jakiego], macierzej duszki, maku, miętki, z miodem (2), z mlekiem (3), nasienia [jakiego] (z nasienim) (8), z octem (4), z olejem, omiegu, orzechow, płodziszczku, z [jakim] sadłem, siemienia [jakiego] (5), szałwijej, śpiwrzodu, z winem (2), z wodą (3), ziela [jakiego].

2. [Zrobić niegłęboki otwór świdrem [co]: Sſtanieli śię to drzewo niepłodne/ tedy náwierćiawſzy ie świdrem we dwoie/ weźmi dwie gałęzi [...] z drzewá inſzego płodnego [...] támże ie wbić w dźiury [...] ale ma być aże do drżenia tákowe náwiertánie Cresc 1571 438 (Linde).]

Formacje współrdzenne cf WIERCIĆ.

Cf [NAWIERCIANY]

RS