[zaloguj się]
[pdf]

ROTMAN (9) sb m

o jasne; -mån; -man- (4), [-mån-].

Fleksja
sg pl
N rotmån rotmani, rotmånowie
G rotman(o)w
A rotmana
I rotman(e)m
V rotmanie

sg N rotmån (5). ◊ A rotmana (1). ◊ I rotman(e)m (1). ◊ V rotmanie (1). ◊ pl N rotmani (1), [rotmånowie]. ◊ [G rotman(o)w.]

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (dwa z niżej notowanych przykładów) – XIX w.

Kierujący statkiem lub tratwami (z niem. Rottmann); sternik; prodromus navis onerariae Cn (9):
Przen (1):
[Wyrażenie: »rotman morski«: Y wyſtąpią z okrętów ſwych wſzyſcy którzy trzymáli wioſło: żeglarze/ y wſzyſcy rotmanowie morſcy [gubernatores maris] ná źiemi ſtáną WujBib Ez 27/29 (Linde).]
Szereg: »sternik i rotman« (1): Teć ſą wiátry y wichry ktore ſzkutą náſzą ná morzu tego świátá igráią/ y cżęſto ią pogrążáią y topią/ ieſli nieumieiętnego Sterniká y Rotmáná mamy: to ieſt/ ieſli nas nie rządźi naprzod ſłowo BOZE, potym rozum/ náuká/ zdrowa rádá y dobre bacżenie KlonFlis B.
a. Starszy flisak płynący w czółnie przed tratwami, wyznaczający trasę (8): A nurt záś krzywy y gośćiniec głowny/ Gdźie ma iść ſzkutá y dubas wárowny/ Wártem názywą [!] Rotman iuż nie młody/ Co świádom wody. KlonFlis F2v; Drzewá/ ktore ſię iuż rozſtało z Lądem Iuż drzewem nie zow/ ále ie zow Prądem. [...] Mijay to Fliśie. Bywáły Rotman łacwie ſię w tym ſpráwi/ Bo ſię ná prądźie wodá kędźierzáwi KlonFlis F2v; Tám mądry Rotman śiedząc ná ſwey barce/ Złożył onę pieśń o świętey Bárbárce. Tey pieśni/ iádąc imo Sarkáwice/ Náucżał fricże. KlonFlis G3, D4 marg, F2; [Item rotman, qui est speculator InwŻup 317, 317; A ſzkuty ſwym porządkiem záraz popłynęły/ Y leniwe komiegi poſtępowáć ięły: Naprzod rothmáni/ potym ſzły łodźie dworzáńſkie/ Więc piechotá Węgierſká/ potym ſzkuty Pańſkie ZbylDroga A4].

W połączeniu szeregowym (1): Mieyże ſię dobrze Fliśie y Sterniku/ Rotmánie/ Sżyprze/ y ty cżytelniku. Dźiękuy mi chceſzli com ćię przeprowádźił/ Zycżliwieć rádźił. KlonFlis [H5].

W porównaniu (1): Bo kiedy iuż Flis záſmákuie komu/ Iuż ſię ná Wioſnę nie zoſtoi w domu [...]. Thoćby mu złote Mercurius ſłowá Lał kráſomowny/ wſzytká myśl fliſowá Ná Wiśle pływa zá ſwoim Rotmánem/ Iák zá Hetmánem. KlonFlis D4.

Szereg: »rotman i sternicy« (1): Rotman vſtáwicżny będąc y Sternicy/ máią vkázáć ſtáre rzecży/ y záwieśić w ſchowániu gdźie to záwżdy chowáią/ áby to záwżdy Vrzędnik y Włodarz oglądał GostGosp 100. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

Synonim: sternik.

MPi