[zaloguj się]
[pdf]

NIERODZONY (12) part praet pass pf

W pisowni łącznej (7), w rozłącznej (5).

e oraz pierwsze o jasne, drugie o pochylone.

Fleksja
sg
mNnierodzóny fN
Gnierodzónégo Gnierodzón(e)j
Anierodzón(e)go A
I Inierodzóną
Vnierodzóny V
pl
N m pers nierodzęni
D nierodzónym
I f nierodzónymi

sg m N nierodzóny (3). ◊ G nierodzónégo (1). ◊ A nierodzón(e)go (2). ◊ V nierodzóny (2). ◊ f G nierodzón(e)j (2). ◊ I nierodzóną (1). ◊ pl N m pers nierodzęni (1). ◊ [D nierodzónym. ◊ I f nierodzónymi.]

Sł stp brak, Cn s.v. początek mający, Linde XVI w. s.v. rodzony.

1. Którego nikt nie rodził; tu jako atrybut Boga Ojca (9): Aczkolwie wſzyſczy wierzaczy ſą ſynowie bożi ale nierodzęny/ ale łaſką bożą gdi wierzą ſą prziwłaſczeny SeklKat O2v; Oycże nie rodzony/ od ćiebie wſze dobre pochodzi ArtKanc B13v.

W przeciwtawieniach: »nierodzony ... rodzony (4), jednorodny (2), jednorodzony« (7): Bo obá iedność ſą: Bóg/ od Bogá/ od iednégo nierodzónégo Bogá iednorodzóny Bóg. BiałKat b2v; SkarJedn 281; W trzech oſobách iſtnośći iedney Boſkiey cżćiemy Oycá nierodzonego/ á iednorodnego Syná/ więc od obudwu Duchá idącego. GrabowSet X3; LatHar 17; iáko ćię chwalić y miłowáć nie mam? Oycze bez początku nierodzony/ Synu od wieku y bez czáſu rodzony/ Duchu ś. od obudwu tchniony SkarKaz 279b, 276a, 516a.

2. W funkcji przymiotnika: Nie pochodzący z obojga tych samych rodziców, przyrodni; powinowaty (3):
Wyrażenia: [»brat nierodzony«: Bráćia y śioſtry rodzeni/ biorą ſpadek dziedzicżny/ po braciey/ álbo śioſtrach ſwych rodzonych/ przed bráćią álbo śioſtrami nierodzonymi. [...] Rodzonych też bráćiey dzieći do dziedzictwá rowni ſą nierodzonym/ to ieſt pułbráćiey. SzczerbSpecSax 416 (Linde s.v. rodzony).]

»siostra nierodzona« (3): Nie przeto tedy zowie ſię w piśmie Iákub mnieyſzy brátem Páńſkim/ iſz był ſynem Iożephowym [!] ále iſz mátká iego Márya Kleophy byłá śioſtrą ácż nierodzoną matki Chryſtuſowey SkarŻyw 242; WujNT 227 [2 r.]; [SzczerbSpecSax 416].

Synonim: 2. przyrodni.

Cf RODZONY

AK