[zaloguj się]
[pdf]

ROZCIEKAĆ SIĘ (6) vb impf

roś- (4), roz- (2).

sie (5), się (1).

o oraz a jasne; -e- Mącz (3), [-é-].

Fleksja
inf rozciekać się
indicativus
praes
sg pl
1 rozciekåm się rozciekåmy się
3 rozciekå się rozciekają się

[inf rozciekać się.] ◊ praes 1 sg rozciekåm się (2). ◊ 3 sg rozciekå się (3). ◊ [1 pl rozciekåmy się.] ◊ 3 pl rozciekają się (1). ◊ [part praes act rozciekając się.]

Sł stp brak, Cn: rościekać się, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów) s.v. rozciec się.

1. Płynąć w różne strony; dilabi Mącz, Vulg; evagari, restagnare, stagnare Cn (4): Dilapsus rapide fluvius, Rośćieka ſie rzeká bárzo prętko. Mącz 180c, 180c; Niech ſię rozpłyną iáko wody ktore ſię ſobie rośćiekáią [ambulabunt sibiipsis] BudBib Ps 57/7[8].

[rozciekać się miedzy co: Ta krynica wszystkę doliznę [...] odwilża, bo rozcieka się jeszcze za dawnym rozkopaniem miedzy one ogrody. RadzPodróż 100.]

rozciekać się po czym (1): Dilabitur fluvius per agros, Rośćieka ſie rzeká po polách. Mącz 180c; [á tá ieſt wodá káłużna/ [...] ktora w gnoiu przymieſzána/ dawa iemu wilgotność táką/ iż pokarm gnoiowy może śię rozchodźić rozćiekáiąc po cżłonkach y wſzytkich cżęśćiach drzew álbo źioł. Cresc 1571 79].

[Przen:

W porównaniu: Wſzyſcyć vmiéramy/ á iáko wody rozćiékamy ſie w źiemię WujBib 2.Reg 14/14 (Linde s.v. rozciec się).]

2. Przybierać postać płynną (1): Gdy mleko białey głowie z ſiędzie w pierſiach Syrzyſko z żołądka zaięcżego, z ocztem rozpuſzcżone/ á potym na pierſi przyłożone/ rozcieka ſie pod tym mleko. FalZioł V 87v.
3. Roztapiać się, tajać (1): Diffluo, est in diversas partes fluo, Liquesco – Rozpłiwuię ſzie, ztapiąmſie, rozcziekąmſie. Calep 322b; [bo dopiero w pośrzodku Márcá śniegi y lody rośćiekáć śię ięły SchneebAnt B7].

Synonimy: 1. rozpływać się; 2. rozpuszczać się, roztwarzać się.

Formacje współrdzenne cf CIEC.

Cf ROZCIEKAJĄCY SIĘ, [ROZCIEKANIE]

KW, (LWil)